Stomatologia Współczesna
NR 1/1996
Zastosowanie materiałów kompozycyjnych i cementów szklano-jonomerowych w stomatologii wieku rozwojowego
Composite materials and glass-ionomer cements in pedodontics
dr hab. med. prof. AM Magdalena Wochna-Sobańska, kierownik Zakładu Stomatologii Dziecięcej IS AM w Łodzi
dr n. med. Jacek Pypeć, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Łodzi
dr n. med. Joanna Szczepańska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Łodzi
Słowa kluczowe: dzieci, materiały kompozycyjne, cementy szklano-jonomerowe.
Autorzy przedstawiają możliwości zastosowania materiałów złożonych u dzieci w leczeniu próchnicy, enamelopatii rozwojowych, urazowych uszkodzeń zębów, a także w szynowaniu rozchwianych zębów i umocowaniu stałych aparatów ortodontycznych.
Key words: children, composite materials, glass-ionomer cement.
The authors present possibilities of applying composite resins in children treated because of caries, a anamelopathies, traumatic fracture of teeth, splint for stabilization of traumatically displaced teeth and attachment of solid orthodontic appliances.
Lasery dużej mocy w stomatologii
Great power lasers in stomatology
dr Halina Kay, Sarasota, Floryda
doc. dr hab. Ludwik Pokora, Centrum Techniki Laserowej w Warszawie
prof. dr hab. Jan Trykowski, kierownik IS CSK WAM w Warszawie
lek. dent. Stanisław Żmuda, asystent IS CSK WAM w Warszawie
Słowa kluczowe: laser chirurgiczno-zabiegowy CO2, laser jagowo-neodymowy YAG: Nd, laser jagowo-erbowy YAG: Er.
Współcześnie trudno wyobrazić sobie nowoczesny gabinet stomatologiczny, bez choćby jednego z kilku typów laserów dentystycznych. W polskich warunkach przede wszystkim są stosowane lasery terapeutyczne (Pokora 1992, Bladowski, Czelej 1995, Szarek 1993, Pawińska-Magnuszewska, Kert, Rosę 1989) zaliczane do laserów małej i średniej mocy. Od niedawna wśród stomatologów obserwuje się coraz szersze zainteresowanie laserami dużej mocy. Przypomnijmy, że do laserów tej grupy zalicza się urządzenia, których moc ciągła lub średnia promieniowania rozpoczyna się od 500 mW. Ta grupa laserów stosowana jest do wywoływania kontrolowanych procesów destrukcyjnych tkanki, do których zalicza się: cięcie, odparowanie, koagulację i fotoablację. Skuteczność wywoływania tych procesów w tkankach biologicznych zależy od właściwego doboru takich parametrów jak: energia lub moc promieniowania, szerokość impulsu lub czas oddziaływania z tkanką, właściwości absorpcyjnych tkanki oraz gęstości energii lub mocy promieniowania lasera. Innego bowiem światła laserowego potrzebujemy w zabiegach bezbolesnego i bezkrwawego cięcia tkanek miękkich, innego zaś do bezbolesnego opracowywania ubytków próchnicowych czy też do zabiegów w kanałach zębowych.
Key words: surgical-operative laser CO2, YAG: Nd laser, YAG: Er laser.
The most typical stomatologic lasers of great power are characterized in the paper. They are: surgical-operative laser on carbon-dioxide, the so-called CO2 laser, laser for edodontic operations and contact microsurgery, the so-called YAG: Nd laser, and laser for processing of dental hard tissues, the so-called YAG: Er laser.
Ocena wiadomości młodych matek o rozwoju uzębienia i profilaktyce próchnicy u małych dzieci
Evaluation of the knowledge of young mothers about the development of dentition and caries prophylaxis in young children
prof. dr hab. Maria Borysewicz-Lewicka, kierownik Zakładu Stomatologii Dzieci i Młodzieży IS AM w Poznaniu
lek. stom. Elżbieta Borowicz-Andrzejewska, Zakład Stomatologii Dzieci i Młodzieży IS AM w Poznaniu
lek. stom. Barbara Lempe, Zakład Stomatologii Dzieci i Młodzieży IS AM w Poznaniu
Słowa kluczowe: oświata zdrowotna, rodzice, profilaktyka, stomatologia dziecięca.
Celem badań było sprawdzenie wiedzy młodych matek na temat fizjologii rozwoju uzębienia u dzieci i podstaw profilaktyki próchnicy. Anonimowe badanie ankietowe przeprowadzono wśród 230 kobiet w wieku 18-35 lat. Wyniki pierwszej części badań dotyczących wiadomości z zakresu odontologii nie są zadowalające, natomiast wyniki drugiej części, odnośnie profilaktyki próchnicy, oceniono dobrze.
Uzyskana ocena wskazuje na konieczność zwrócenia przez rodziców większej uwagi na kontrolę prawidłowości rozwoju uzębienia ich dzieci. Zagadnienie to powinno być tematem informacji oświatowo-zdrowotnych. Dużą rolę w tym zakresie mógłby spełnić lekarz pediatra, który ma stosunkowo częsty kontakt z małym dzieckiem i jego matką.
Key words: health education, parents, dental prophylaxis, pedodontics.
The aim of these studies was to test the knowledge of young mothers about the development of dentition in young children and about the basics of the caries prophylaxis. Anonymous questionnaires were distributed among 230 women aged 18-35. The results of the first part of the study concerning the scope of knowledge about odontology are not satisfactory, while those of the second part have been considered good. The obtained results indicate that parents should pay more attention to the control of development of dentition in children. This problem should become the topic of education about health. Ań important role in this respect could be played by a pediatrician who has a relatively frequent contact with a small child and its mother.
Wytrzymałość na ściskanie i rozciąganie materiałów złożonych wzbogaconych tytanem
Compressive and diametral tensile strength of titanium-reinforced composites
Brett I. Cohen, Allan S. Deutsch, Spyridon Condos, Barry Lee Musikant, Warren Scherer – autorzy są pracownikami ośrodków badawczych w Stanach Zjednoczonych
W pracy autorzy określali wytrzymałość na ściskanie i rozciąganie dwóch materiałów złożonych zawierających tytan (Bis-GMA): Ti-Core – używanego do odbudowy zrębu koronowego i Flexi-Flow – cementu. Porównali ich wytrzymałość z wytrzymałością zębiny i innych spotykanych w praktyce cementów i
materiałów do odbudowy zrębu koronowego. Przedstawione zostały również fotografie powierzchni materiałów Ti-Core oraz Flexi-Flow wykonane za pomocą mikroskopu skaningowego (SEM). Próby wytrzymałości przeprowadzono na nieznacznie zmodyfikowanym urządzeniu używanym powszechnie w tego typu badaniach. W wyniku przeprowadzonych prób materiałów: Ti-Core oraz Flexi-Flow otrzymano następujące wartości wytrzymałości na ściskanie -odpowiednio41,132[psi] i 41,876 [psi], oraz wytrzymałości na rozciąganie – 5219 [psi] i 4930 [psi]. Statystycznie (po poddaniu wyników prób analizie statystycznej ANOYA) badane materiały wykazują większą wytrzymałość niż Ketac-Silver, Fleck, Durelon, Ketac-Cement i GC Miracle Mix. Jednocześnie obydwa materiały zawierające tytan wykazują wytrzymałość zbliżoną do wytrzymałości zębiny (odpowiednio 306000 kPa i 42600 kPa). Zdjęcia skaningowe wykazują również niezwykle równomierne rozmieszczenie tytanu w strukturze krystalicznej materiału.
This article determines the compressive and diametral tensile strength of two titanium-reinforced composites (Bis-GMA-based), Ti-Core and Flexi-Flow cem with titanium and compares their strengths to dentin and commercially available core materials and cements. In addition scaning elctron microscope (SEM) photographs were taken of Ti-Core and Flexi-Flow cem with titanium. Comressive and tensile loading was performed on a modified universal testing apparatus. Ti-Core and Flexi-Flow cem with titanium werre measured to have compressive strengths of 41,132 and 41,876 psi and tensile strengths of 5219 and 4930 psi, respectivrly. Statistically (ANOVA, one-way analysis of variance), these titanium-reinforced composites are stronger in compressive and tensile strength than Ketac-Silver, Flecks zinc cement, Durelon, Ketac-Cem and GC Miracle Mix. Both titanium-reinforced composite materials approach the compressive and diametral tensile strengths of dentin (43,100 and 6000 pdi). SEMs revealed that the titanium was uniformly and homogeneously interspersed within the resin matrix of the material.
Współczesne poglądy na liszaj płaski (cz. II) Obraz kliniczny i postępowanie lecznicze
Contemporary views in lichen planus Part II. Clinical picture and treatment
lek. stom. Katarzyna Charazińska-Carewicz, Zakład Chorób Błony ?luzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: postać ustna liszaja płaskiego, obraz kliniczny, przemiany nowotworowe, leczenie,
kortykosterydy, retinoidy, cyklosporyna.
Częściowo tylko poznana istota liszaja płaskiego i duża różnorodność jego objawów stwarzają określone trudności diagnostyczne i lecznicze. Rozpoznanie tej choroby wymaga dokładnej analizy obrazu klinicznego, a terapia jest w wielu przypadkach dobierana indywidualnie. W pracy omówiono występowanie OLP w populacji, jego kliniczne odmiany, przebieg, jak również zasady różnicowania oraz rokowanie z uwzględnieniem transformacji nowotworowej. Dokonano też przeglądu metod leczniczych wraz z oceną ich skuteczności oraz zaproponowano praktyczny sposób postępowania w przypadku rozpoznania OLP.
Key words: oral lichen planus, clinical manifestiation, neoplasmatic transformation, therapy,
corticosteroids, retionoids, cyclosporin.
Partially recognized nature and multiplicity of symptoms makes lichen planus difficult to diagnose and to treat. Precise diagnosis needs thorough analysing of clinical picture and the therapy in the most of cases is individually selected. The article deals with OLP appearance in population, its clinical forms, differential diagnosis, clinical course and prognosis regarding neoplasmatic transformation. A review of therapeutic measures, assesment of their efficacy and some practical proposals for management of patients with OLP- are also presented.
Warunki zgryzowe i stan stawu skroniowo-żuchwowego u dzieci 7 i 12-letnich
Occlusal anomalies and temporo-mandibular joint evaluation in 7 and 12 years old children
dr n. med. Aleksander Remiszewski, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie
lek. stom. Anna Gordon, Zakład Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie
dr n. med. Joanna Gieorgijewska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie
lek. stom. Adam Goliński, asystent w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: dzieci, wady zgryzu, dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego.
Zbadano częstość występowania wad zgryzu i dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego u 360 dzieci 7- i 12-letnich z regionu warszawskiego. Wady zgryzu stwierdzono u 53,3% dzieci 7-letnich i u 62,8% dzieci 12-letnich. Dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych występowały u 12,2% dzieci 7-letnich i u 10,6% dzieci 12-letnich.
Key words: children, occlusal anomalies, temporo-mandibular joint disfunctions.
The aim of this study was to examine the prevalance of occlusal anomalies and temporo-mandibular joint disfunctions in children aged 7 and 12. The 360 children were examined in school dental surgeries: 60 children from each age group in Warsaw (urban location), Sulejówek (periurban) and Wiązowna (rural location). The results showed, that 53,3% children aged 7 and 62,8% children aged 12 showed occlusal anomalies. Temporo-mandibular joint disorders were found in 12,2% children aged 7 and in 10,6% children aged 12.
Dwuletnie obserwacje kliniczne wypełnień z materiału kompozycyjnego Tetric
A report on two-year clinical observation of Tetric composite performance as a filling material
dr hab. n. med. Halina Ruszyńska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM w Poznaniu
prof. dr hab. Janina Stopa, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM w Poznaniu
dr n. med. Teresa Matthews-Brzozowska, adiunkt Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM w Poznaniu
dr n. med. Anna Kurhańska-Flisykowska, adiunkt Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM w Poznaniu
dr n. med. Maria Renata Orkiszewska, adiunkt Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM w Poznaniu
Słowa kluczowe: materiał kompozycyjny, metoda Ryge`a.
Celem pracy była ocena kliniczna wypełnień z materiału Tetric po upływie 24 miesięcy od ich założenia. Jakość wypełnień oceniano za pomocą metody Ryge`a. Stwierdzono bardzo dobrą adaptację brzeżną i kształt anatomiczny wypełnień. Nie zaobserwowano próchnicy wtórnej. Po 2 latach odsetek wypełnień akceptowanych był wysoki i stanowił prawie 98,0%.
Key words: composite material, Ryge`s method.
The paper reports clinical assessment of the fillings made of Tetric composite 24 months after their insertion. The quality of the fillings was estimated by the Ryges method. The results proved very good marginal adaptation and anatomical shape of the fillings. No secondary caries was detected. After 2 years the percent of the accepted fillings was almost 98,0%.
Pro-Tip – jednorazowa końcówka strzykawki wodno-powietrznej
Leopold Wagner
Obecnie coraz więcej uwagi poświęca się zabezpieczeniu pacjenta przed możliwością zakażenia krzyżowego w gabinecie dentystycznym. Wiele dróg przenoszenia infekcji jest łatwo eliminowanych przez właściwą sterylizację, odkażanie, jednorazowe materiały lub inne aseptyczne postępowanie. Należy jednak zaznaczyć, że potencjalnym ?ródłem infekcji może także być samo wyposażenie gabinetu, np. unit stomatologiczny.
Choroby wywołane przez drobnoustroje i przenoszone przez ślinę (cz. I)
Lauro Turtala – Naczelny Stomatolog Finlandii
Istnieje wiele dróg transmisji chorób zaka?nych. Przenoszone mogą być m.in. przez powietrze, drogą kropelkową, przez kontakt ze skórą albo ze śliną. Można także zarazić się przez kontakt seksualny, przez wydzielinę z zakażonej rany, wysypkę, kałem, za pośrednictwem krwi oraz w łonie matki – zakażenie płodu.
Pierwsza konferencja w Toruniu
J.K.
W dniach 16-18 listopada ub. r. odbyła się I Toruńska Konferencja Lekarzy Stomatologów, Techników Dentystycznych i Higienistek Stomatologicznych. Konferencji, która związana była z dwudziestoleciem Wojewódzkiej Przychodni Stomatologicznej w Toruniu, towarzyszyły Targi Stomatologiczne Expodent` 95. Organizatorem imprezy – pierwszej tego rodzaju w Toruniu – była Wojewódzka Przychodnia Stomatologiczna, Polskie Towarzystwo Stomatologiczne Oddział Toruń, Polskie Towarzystwo Techników Dentystycznych oraz Międzynarodowe Targi Toruńskie. Honorowy Patronat nad Konferencją przyjęli: Minister Zdrowia i Opieki Społecznej, Wojewoda Toruński, Prezydent m. Torunia, Polskie Towarzystwo Stomatologiczne, Polskie Towarzystwo Techników Dentystycznych, Kujawsko-Pomorska Okręgowa Izba Lekarska.
Primun non nocere
Maria Borysewicz-Lewicka, Leopold Wagner
Z uwagi na względy ekonomiczne właściwe postępowania profilaktyczne są obecnie w stanie zapewnić jedynie gabinety prywatne.