Stomatologia Współczesna nr 1/2003

Stomatologia Współczesna

NR 1/2003

Leczenie endodontyczne pacjentów obciążonych chorobami ogólnymi

Root canal therapy in medically compromised patients

lek. stom. Dariusz Borczyk, doktorant w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Łodzi
lek. stom. Ewa Malenta-Markiewicz, starszy wykładowca w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Łodzi

Słowa kluczowe: endodoncja, choroba odogniskowa, bakteryjne zapalenie wsierdzia, antybiotyki,
choroba nowotworowa

W pracy przedstawiono współczesne poglądy dotyczące leczenia endodontycznego pacjentów obciążonych chorobami ogólnymi. Krytycznie ustosunkowano się do teorii zakażenia ogniskowego. Szczególną uwagę zwrócono na profilaktykę antybiotykową bakteryjnego zapalenia wsierdzia oraz postępowanie z pacjentami onkologicznymi. W podsumowaniu stwierdzono, że wskazania do leczenie endodontycznego – w aspekcie chorób ogólnych – uległy rozszerzeniu.

Key words: endodontics, focal infection, bacterial endocarditis, antibiotics, cancer

The paper reviews current concepts on root canal therapy in medically compromised patients. The focal infection theory was criticized. Special attention was paid to antibiotics in prevention of endocarditis, and the endodontic management to patients with cancer. In conclusion, indications for root canal therapy are widened.

Ocena termoplastycznych metod wypełnień kanałów korzeniowych z użyciem gutaperki na podstawie piśmiennictwa
Thermoplastic methods of root canal filling with gutta-percha based on the literature

Łukasz Suchodolski, student V roku stomatologii IS AM w Łodzi, Studenckie Koło Naukowe, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Łodzi
Krzysztof Słomian, student V roku stomatologii IS AM w Łodzi, Studenckie Koło Naukowe, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Łodzi

Opiekun Koła: dr n. med. M. Paul-Stelmaszczyk

Słowa kluczowe: metody termoplastyczne, gutaperka, kondensacja pionowa

Na podstawie piśmiennictwa przedstawiono termoplastyczne metody wypełnień kanałów korzeniowych przy użyciu gutaperki i oceniono je pod kątem szczelności wypełnienia, czasu pracy i wpływu temperatury na przyzębie. Jak wynika z przedstawionego przeglądu piśmiennictwa, trudno jednoznacznie stwierdzić, która z opisywanych termoplastycznych metod wypełnień kanałów jest najlepsza. Przyszłe prace badawcze powinny zmierzać do wyeliminowania skutków ubocznych, związanych zwłaszcza z przegrzaniem tkanek oraz przepchnięciem materiału poza otwór okołowierzchołkowy.

Key words: 
thermoplastic methods, gutta-percha, vertical condensation

The purpose of this paper is to present thermoplastic methods of root canal filling based on the literature. The tightness of the filling, influence of sealer, duration of the treatment and the effect of temperature on periodontal tissue were taken into consideration. On the base of literature there is no possibility to say which system is the best. The future study should be tend towards elimination disadvantages as tissues overheating and overfilling.

Kontrola przydatności klinicznej ustalonej arbitralnie osi rotacji żuchwy za pomocą wysokiego rejestratu centrycznego
Control of clinical usefulness of arbitrarily assessed hinge axis using high centric register

dr n. med. Teresa Maślanka, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Protetyki Stomatologicznej AM we Wrocławiu
lek. stom. Ewa Kalecińska, Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej AM we Wrocławiu
dr n. med. Elżbieta Rutańska, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Protetyki Stomatologicznej AM we Wrocławiu

Słowa kluczowe: graniczna oś rotacji żuchwy, rejestrat centryczny, cokół rozdzielny

W celu odpowiedniego zamontowania modeli gipsowych szeregów zębowych w artykulatorze używa się najczęściej łuków twarzowych do tzw. „szybkiego przenoszenia” arbitralnej osi zawiasowej żuchwy, która jednak nie zawsze jest zgodna z indywidualną osią pacjenta. Autorki przedstawiają prostą metodę kontroli przydatności klinicznej osi rotacji żuchwy ustalanej arbitralnie za pomocą „wysokich rejestratów centrycznych” i rozdzielnego cokołu modelu szczęki.

Key words: hinge axis, centric register, split cast

For proper mounting of teeth row`s plaster models in articulator, guickmounts are often used due to fast transition of hinge axis. However, this axis is not always identical with individual patient`s axis. Authors describe simple method of control of clinical usefulness of arbitrarily assessed hinge axis using high centric register and split cast maxilla models.


Problemy kliniczne związane z leczeniem zatrzymanych przyśrodkowych siekaczy górnych stałych (długoterminowe obserwacje własne)

Clinical problems connected with treatment of unerupted upper medial permanent incisors (long-term observation)

lek. stom. Magdalena Zabel, starszy wykładowca w Zakładzie Ortodoncji IS AM w Poznaniu

Słowa kluczowe: zatrzymane siekacze stałe, zęby nadliczbowe, leczenie chirurgiczno-ortodontyczne

Autorka opisuje postępowanie w trakcie długoterminowego leczenia pacjentów w wieku od 9 do 12 lat (5 chłopców i 2 dziewczynki) z zatrzymanymi górnymi stałymi siekaczami przyśrodkowymi, spowodowanymi obecnością zębów nadliczbowych. U 4 pacjentów zastosowano dwuetapowe leczenie chirurgiczne oraz dwuetapowe leczenie ortodontyczne. W pierwszym etapie leczenia chirurgicznego (7 pacjentów) usuwano tylko przetrwałe zęby mleczne i zęby nadliczbowe. Nie odsłaniano koron zatrzymanych zębów ze względu na ich wysokie ułożenie w kości szczęki. Następnie prowokowano wyrzynanie aparatem ortodontycznym ruchomym – najczęściej płytoprotezą. Samoistne wyrżnięcie zębów zatrzymanych uzyskano u trzech pacjentów. U pozostałych 4 pacjentów konieczne było chirurgiczne odsłonięcie koron zatrzymanych zębów. W drugim etapie kontynuowano leczenie aparatem ruchomym, a następnie stałym lub tylko stałym. Na czas leczenia miało wpływ m.in. długotrwałe oczekiwanie na samoistne wyrzynanie się zatrzymanych zębów, konieczność dwu-, a nawet trzyetapowego leczenia chirurgicznego, zwlekanie rodziców ze zgodą na założenie aparatu stałego (ze względów finansowych lub estetycznych) oraz problemy z systematycznym zgłaszaniem się pacjentów na wizyty kontrolne.

Key words: impacted permanent upper medial, incisors, supernumerary teeth, surgical orthodontic treatment

The author describes proceeding during long term treatment in patients age from 9-12 (2 girls and 5 boys) where unerupted upper medial permanent incisors caused by the presence of supernumerary were found. In 4 cases two-stages surgical and orthodontic treatment were used. In the first stage of the surgical treatment (7 patients) only persisted primary teeth and supernumerary teeth had been removed. The crowns were not exposed in consideration of high settled teeth in maxillary bone. Next, they had initiated movement of the unerupted teeth with using removable orthodontic appliance mostly plate-prosthesis. Self-eruption was achieved in 3 cases. In other 4 surgical exposure of the crowns was necessary. The second stage had been carried with removable and, or fixed appliances. Time of the treatment was long depending on slow eruption of teeth, the necessity of two- or three-stage surgical treatment, delaying with approval of using fixed appliance by parents (in consideration of esthetics and money) and problems with regular visits of the patients.


Badania mykologiczne śliny u chorych oparzonych

The morphological examination of saliva in burned patients

dr n.med. Joanna Małoszewska-Dugiełło, asystent w Katedrze i Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia Śl. AM
prof. dr hab. n. med. Leszek Ilewicz, kurator Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia Śl. AM
dr n. med. Małgorzata Gołębiowska-Hupsch, asystent w Katedrze i Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia Śl. AM
dr n. med. Beata Wierucka-Młynarczyk, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia Śl. AM

Słowa kluczowe: oparzenia, ślina, Candida albicans

U 60 chorych z oparzeniami twarzy i górnych dróg oddechowych przeprowadzono badania mykologiczne śliny w l, 7, 14 i 30 dobie po urazie termicznym. Wyniki porównano z grupą 30 zdrowych osób. Stwierdzono statystycznie istotny wzrost Candida albicans u oparzonych w stosunku do grupy kontrolnej. Leczenie choroby oparzeniowej polegające m.in. na eliminacji czynników infekcyjnych powinno obejmować miejscowe stosowanie środków przeciwgrzybicznych w obrębie błony śluzowej jamy ustnej.

Key words: burns, saliva, Candida albicans

The morphological examination of saliva in 60 patients with facial and upper airways burn injuries on the 1st, 2nd, 14th, 30th day after thermal injury was conducted. The results were compared to control group of 30 uninjured patients. The statistically significant growth of Candida albicans in burned patients saliva in comparison to the control group was found. The burning disease treatment elimination of infectious factors should contain the local, the use of antymycosal medications within the oral cavity mucosa.


Profil wydzielanych cytokin u pacjentów z chorobą przyzębia i po leczeniu immunosupresyjnym – badania in vitro.

The profile of cytokines secreted in patients with periodontitis and after immunosuppression treatment – in vitro study

prof. dr hab. Renata Górska, kierownik Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
lek. stom. Maciej Zaremba, asystent w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
lek. stom. Agnieszka Dolegacz, student doktorant w Zakładzie Propedeutyki i Profilaktyki Stomatologicznej IS AM w Warszawie
lek. stom. Monika Borakowska-Siennicka, student doktorant w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
Hanna Gregorek, adiunkt w Zakładzie Mikrobiologii i Immunologii Klinicznej CZD w Międzylesiu
Elżbieta Rożynek, adiunkt w Zakładzie Mikrobiologii i Immunologii Klinicznej CZD w Międzylesiu
prof. dr hab. n. med. Joanna Juskowa, Klinika Immunologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych AM w Warszawie

Słowa kluczowe: zapalenie przyzębia, cytokiny, immunosupresja

Zabiegi przeszczepiania narządów łączą się ściśle z przyjmowaniem leków immunosupresyjnych, które wpływają na potencjał immunologiczny pacjentów, wyrażający się zmianami odpowiedzi komórkowej i humoralnej. Celem pracy było określenie profilu wydzielanych cytokin przez komórki jednojądrowe krwi obwodowej (PBMC), stymulowanych in vitro szczepami wyhodowanych bakterii.

Key words: periodontitis, cytokines, immunosuppression

The procedures of organs` transplantation are tightly connected with taking immunosuppressions drugs that affect the patients` immunological potential expressed by changes in cellular and humoral immunological response. Aim of the work was evaluation of the profile of cytokines secreted by the peripheral blood mononuclear cells (PBMC) stimulated in vitro by strains of cultured bacteria.


Zastosowanie osteogenezy dystrakcyjnej w leczeniu połowiczego niedorozwoju twarzy

Distraction osteogenesis in the treatment of hemifacial microsomia

lek. Mirosław Kulewicz, starszy asystent w Centrum Leczenia Wad Twarzoczaszki, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
prof. dr hab. Zofia Dudkiewicz, kierownik Centrum Leczenia Wad Twarzoczaszki, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
lek. stom. Dorota Cudziło, starszy asystent w Centrum Leczenia Wad Twarzoczaszki, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie


Słowa kluczowe: 
osteogeneza dystrakcyjna, wydłużanie żuchwy, niedorozwój połowiczy twarzy

Praca prezentuje rezultaty rekonstrukcji niedorozwiniętej żuchwy osiągnięte przy zastosowaniu osteogenezy dystrakcyjnej u 29 pacjentów z połowiczym niedorozwojem twarzy. Badanie radiologiczne i wygląd kliniczny świadczą o osiągniętym wydłużeniu żuchwy. 19 pacjentów poddano leczeniu ortodontycznemu. U rosnących pacjentów zauważono skoordynowany wzrost łuków zębowych w szczęce i żuchwie, jak też stabilne zwarcie.
Osteogeneza dystrakcyjna jest skuteczną metodą w leczeniu niedorozwoju żuchwy. Kontrola kierunku dystrakcji i dokładne planowanie pozwalają osiągnąć dobre wyniki z niewielkimi powikłaniami. Prawidłowa opieka ortodontyczna w okresie konsolidacji jest kluczem do osiągnięcia długoterminowego stabilnego rezultatu.

Key words: distraction osteogenesis, lengthening mandible, hemifacial microsomia

This report presents the results of distraction osteogenesis using extra-oral device among 28 patients with different grades of vertical mandibular ramus hypoplasia. Excellent stable and functional mandibular lengthening was achieved with external distraction osteogenesis with minimal complication. With the use of clinical results and radiographic data it became clearly evident that mandibular distraction occurred among all the patients. Total distraction distances amounted to 5-37 mm with a mean lengthening distance equaling 1 6.5 mm. Lateral, RA. cephalometric as well as panoramic radiographs displayed progressive ossification of distraction regenerate. No relapses were observed. 19 patients have completed orthodontic treatment and are in retention. A coordinated growth between maxillary and mandibular arches with stable occlusion are being observed among our patients. Mandibular distraction osteogenesis has proved to be an excellent technique for the treatment of mandibular deficiency. Careful and intact planning of treatment coupled with control of distraction vector can bring about predictable results with minimal morbidities. Nevertheless, it is our conclusion that good and effective orthodontics within the period of consolidation is the key to achieve satisfactory stability results.

Leczenie endodontyczne bocznego siekacza szczęki z wadą rozwojową „ząb w zębie”. Opis przypadku klinicznego
Endodontic treatment of dens in dente in a maxillary lateral incisor. A case report

lek. stom. Marta Drabarczyk-Nasińska, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
lek. stom. Irena Kozak, staż specjalizacyjny w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie


Słowa kluczowe: 
„ząb w zębie”, leczenie endodontyczne

W pracy przedstawiono szczegółowy opis przypadku endodontycznego leczenia nietypowego siekacza bocznego szczęki z anomalią rozwojową „ząb w zębie” według klasyfikacji Oehlersa typ III. Kanał korzeniowy zęba został wypełniony metodą kondensacji bocznej.

Key words: dens in dente, endodontic treatment

This paper case describes the endodontic treatment of a maxillary lateral permanent incisor with an anomaly dens in dente (dens invaginatus type III – according to Oehlers` classification). The root canal was treated conventionally with use of gutta-percha and sealer.


Ocena okresu pooperacyjnego po ambulatoryjnych zabiegach sinusoskopowych, wykonanych u pacjentów z zębopochodnymi schorzeniami zatok szczękowych

Assessment of post-operational period after sinusoscopic ambulatory operations done in patients with odontogenic diseases of maxillary sinuses

dr n. med. Rafał Koszowski, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej w Bytomiu, Śl. AM w Katowicach

Słowa kluczowe: 
zębopochodne schorzenia zatok szczękowych, sinusoskopia, leczenie ambulatoryjne,
okres pooperacyjny

Autor dokonał oceny okresu pooperacyjnego u 80 pacjentów leczonych z powodu zębopochodnych schorzeń zatok szczękowych, u których w okresie od 01.10.1999 roku do 31.12.2001 roku przeprowadzono zabiegi sinusoskopowe. Zabiegi sinusoskopowe wykonano ambulatoryjnie w Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej (w Bytomiu) Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach. Na podstawie przeprowadzonych obserwacji stwierdzono, że przestrzeganie opracowanej sinusoskopowej metodyki operacyjnej we właściwie zakwalifikowanych przypadkach pozwala na wykonanie zabiegów sinusoskopowych w warunkach ambulatoryjnych.

Key words: odontogenic diseases of maxillary sinus, sinusoscopy, ambulatory treatment, post-operational period

The author accomplished evaluation of post-operational period in the group of 80 patients, treated within period from 1 October 1999 to 31 December 2001. Treatment included sinusoscopic operations of odontogenic diseases of maxillary sinuses, in ambulatory conditions at the Department of Oral Surgery in Bytom, Silesian Medical University in Katowice. Based on the observations, it has been stated that use of sinusoscopic surgical technique along with correct patient qualification allows to perform endoscopic treatment in out-patients.

Profesjonalne wybielanie zębów w gabinecie jako zabieg przygotowawczy do leczenia protetycznego
Professional tooth whitening as initial treatment before prosthetic treatment

lek. stom. Iwona Kuroń-Opalińska, Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej z Pracownią Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia AM w Lublinie
dr hab. n. med. Janusz Kleinrok, p.o. kierownika Katedry i Zakładu Protetyki Stomatologicznej z Pracownią Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia AM w Lublinie

Słowa kluczowe: wybielanie zębów, nadtlenek mocznika, nadtlenek wodoru, wybielanie w gabinecie

Celem pracy jest przedstawienie różnych metod wybielania zębów jako sposobów przygotowania do leczenia protetycznego. Szczególną uwagę zwrócono na metody profesjonalnego wybielania w gabinecie ze względu na dużą skuteczność i krótki czas trwania kuracji.

Key words: 
tooth whitening, carbamide peroxide, hydrogen peroxide, in-office bleaching

The purpose of this study is to present different methods of tooth whitening as initial treatment before prosthetic treatment. Attention was particularly paid to professional bleaching methods due to efficiency and short time of treatment.


ITI Dental Implant System (Szwajcaria) – nowa jakość w odbudowie braków zębowych

ITI Dental Implant System

lek. stom. Michał Wojtkiewicz, specjalista chirurg szczękowy

Implanty ITI (dawniej Bonefit, Straumann) są obecne na światowym rynku implantów już od ponad 30 lat, a w Polsce od ponad 8. Producent tych implantów – firma Straumann – posiada olbrzymie zaplecze naukowo-badawcze, współpracuje z wieloma znanymi klinikami uniwersyteckimi, korzysta z doświadczeń lekarzy praktyków, a co najważniejsze ściśle współpracuje z wielospecjalistycznym zespołem lekarzy i naukowców stowarzyszonych w Das Internationale Team für Orale Implantologie (Międzynarodowy Zespół ds. Implantologii Stomatologicznej).