Stomatologia Współczesna
NR 2/1997
Przegląd piśmiennictwa na temat oszczędzającego postępowania w chirurgicznym leczeniu przetok ustno-zatokowych
Review of literature concerning conservative attitude towards surgery of oro-antral fistulas
lek. stom. Rafał Koszowski, asystent w I Katedrze i Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej ŚAM w Zabrzu
Słowa kluczowe: przetoki ustno-zatokowe, ograniczenie wskazań do operacji zatok szczękowych.
W artykule omówiono zapatrywania autorów dotyczące tendencji do zawężania interwencji chirurgicznej w leczeniu przetok ustno-zatokowych. Przedstawiono uzasadnienie do ograniczenia zabiegów wewnątrzzatokowych i wyniki takiego postępowania.
Key words: oro-antral fistulas, restricted indications for surgery of maxillary antrum.
The article presents a variety of opinions upon tendency to restrict the indications for surgery of oro-antral fistulas. Reasons for restricting intra-antral surgery and results of such management are discussed.
Wybrane wskaźniki zdrowia jamy ustnej u 7- i 10-letnich dzieci z trzech miast objętych akcją Dentibus Signal
Selected oral cavity health indices of 7 and 10-years old children from 3 cities under the action of Dentibus Signal
dr n. med. Leopold Wagner, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS CSK WAM w Warszawie
prof. dr hab. med. Jan Trykowski, kierownik IS CSK WAM w Warszawie
lek. dent. Robert Trykowski, praktyka prywatna
Słowa kluczowe: próchnica zębów, wady zgryzu, higiena jamy ustnej.
Na podstawie bazy danych, utworzonej w oparciu o informacje uzyskane z akcji Dentibus Signal, oceniono stan uzębienia i higieny jamy ustnej u 1944 dzieci 7- i 10-letnich z 3 wybranych miast w Polsce: Częstochowy, Torunia i Zielonej Góry. W ocenie zastosowano wskaźniki CF i DMF. Stwierdzono, że frekwencja próchnicy (CF) w pierwszych stałych zębach trzonowych wynosi odpowiednio: 55,8% dla 7-latków i 70,6% dla 10-latków, a wartość wskaźnika PUW (DMF) 1,18 i 1,65. W zbadanej populacji odsetek wad zgryzu wynosi 68%. U 54% dzieci stwierdzono niewłaściwą higienę jamy ustnej.
Key words: tooth caries, maloclusion, oral hygiene.
Ali – Polish oral health educational program by Dentibus for children and parents was introduced in 1995. At the begining the state of oral health of 7 and 10 old children has been evaluated. 55,8% and 70,6% of caries frequency of the first permanent molars in succesive order for 7 and 10 old children and 1,18 and 1,65 DMF indices in accordance were stated. Also, 68% of malocclusion and 54% of neglected oral hygiene in the whole group of children were observed.
Zastosowanie endoskopii do diagnostyki i leczenia chorób zatok przynosowych
The application of endoscopy in diagnosis and treatment of paranasal sinuses diseases
dr n. med. Dariusz Jurkiewicz, adiunkt w Klinice Otolaryngologicznej CSK WAM w Warszawie
Słowa kluczowe: zatoki przynosowe, endoskopia, diagnostyka, leczenie.
W pracy przedstawiono zastosowanie badań endoskopowych w diagnostyce i leczeniu chorób nosa i zatok przynosowych. Omówiono wskazania do zabiegu, sposoby operacji, powikłania oraz oczekiwane wyniki. Czynnościowa chirurgia endoskopowa nosa i zatok przynosowych jest fizjologicznym, atraumatycznym i oszczędnym zabiegiem operacyjnym.
Key words: paranasal sinuses, endoscopy, diagnosis, treatment.
In paper were presented the applications of endoscopic techniques in the diagnosis and treatment of paranasal sinuses diseases. The indications, operaiting techniques, results and compliactions were discussed. The functional endoscopic sinus surgery of paranasal sinuses are physiological, atraumatic and limited procedure.
Wstępne doniesienia z obserwacji adaptacji brzeżnej wypełnień kompozytowych na podstawie badań klinicznych i mikroskopowych
Preliminary reports concerning observation of marginal adaptation of composite fillings based on clinical and microscopic studies
lek. stom. Dorota Gajdzik-Plutecka, asystent w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie
lek. stom. Agnieszka Wal, stażystka w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: materiały ułożone, adaptacja brzeżna, badania kliniczne, badania w SEM.
Celem pracy było badanie zachowania się wypełnień kompozytowych, ze szczególnym uwzględnieniem zmian zachodzących w obrębie ich przylegania brzeżnego. Do ubytków klasy I, w zębach pierwszych trzonowych stałych, u dzieci 7-letnich założono 55 wypełnień z Degufill H i 44 z Herculite XR. Wszystkie wypełnienia były obserwowane przez rok i półtora roku. Najczęściej obserwowanymi zmianami w przyleganiu brzeżnym były stopnie z nadmiaru materiału wypełniającego i przebarwienia brzeżne. W żadnym z przypadków nie zaobserwowano nieszczelności brzeżnych, próchnicy wtórnej lub innych zmian, które dyskwalifikowałyby wypełnienie. Kliniczne obserwacje zostały uzupełnione badaniami replik w skaningowym mikroskopie elektronowym. Wykonano po pięć replik dla każdego z materiałów. Podczas badań w SEM wyróżniono kilka typów przylegania brzeżnego. Nie zaobserwowano szczelin brzeżnych.
Key words: composites, marginal adaptation, clinical studies, studies in SEM.
The objective of the work was to study the behaviour of composite filings with a special regard to their marginal adaptation. 55 Degufill H and 44 Herculite XR restorations were inserted into the l class cavities (according to Black classification) of the first permanent molar at 7 aged children. Ali the restorations had a one and 1 .5 year period observation. Overhangs and marginal discolorations were the most frequent changes of marginal adaptation. No marginal openings, recurrent caries or other changes were noticed. Clinical observations were supplied by SEM replica technique study. For each sort of filling material 5 replicas of teeth 6 months observation period were made. Several types of marginal adaptation were recognized. No marginal openings were noticed.
Kanały dodatkowe w preparatach nieodwapnionych zębów usuniętych z powodu powikłań w leczeniu endo- i periodontologicznym
Additional roots canals in undemineralised specimens of teeth removed because of failure in endo- and periodontal treatment
dr hab. n. med. Maria Pietrzyk, prof. w PAM w Szczecinie, kierownik Zakładu Propedeutyki Stomatologii Katedry Ortodoncji PAM
lek. stom. Joanna Groszewska, asystent w Zakładzie Propedeutyki Stomatologii Katedry Ortodoncji PAM
Słowa kluczowe: kanały dodatkowe, zespół przyzębno-miazgowy, niepowodzenia leczenia, badanie mikroskopowe
Celem pracy była ocena częstości występowania kanałów dodatkowych w zębach, które usunięto ze względu na brak postępów w leczeniu chorób przyzębia. Zęby po usunięciu gromadzono w 10% roztworze formaldehydu, a następnie sporządzono z nich szlify, które badano w świetle mikroskopu optycznego. Spośród 89 preparatów w 19 stwierdzono obecność kanałów dodatkowych na różnych poziomach korzeni oraz w furkacjach.
Key words: additional root canals, syndroma perio-endo, unsuccessful treatment, microscopic investigation
The aim of this work was an assesment of prevalence of additional root canals in the teeth removed because of unsuccesful treatment of periodontal disease. Removed theeth were stored in 10% solucion of formaldehyde and next the longitudinal sections were prepared and investigated in an optic mikroscope. Among 89 sections there were 19 with the presence of additional canals at different levels of roots and region of furcation.
Leukoplakia – rozpoznanie, podział
Leucoplakia – diagnosis and division
lek. dent. Stanisław Żmuda, Instytut Stomatologii CSK WAM w Warszawie
lek. dent. Urszula Ulamecka, Instytut Stomatologii CSK WAM w Warszawie
Słowa kluczowe: leukoplakia, rozpoznawanie, podział.
Praca omawia aktualne zagadnienia związane z rozpoznaniem, patogenezą, podziałem oraz różnicowaniem leukoplakii błony śluzowej jamy ustnej, w oparciu o dostępne piśmiennictwo. Szczególną uwagę zwrócono na obraz kliniczny leukoplakii w różnych okolicach jamy ustnej, obraz histopatologiczny, możliwości przemiany nowotworowej, z uwzględnieniem czynników sprzyjających. Przedstawiono podziały tej jednostki chorobowej, uwzględniające różne kryteria diagnostyczne.
Key words: leucoplakia, diagnosis, division.
The work presents the problems connected with diagnosis, pathogenesis, division and differentiation of leucoplakia of the oral cavity mucous membrane based on references. Special attention is paid to clinical picture of leucoplakia in various parts of the oral cavity, histopathologic picture, possibility of neoplastic exchange as well as divisions of this entity taking into consideration different diagnostic criteria.
Praktyczne aspekty terapii endodontycznej (Cz. III)
Practical endodontic therapy (Part III)
Kaare Langeland, Peter Gängler, Elizeu Alvaro Pascon, Domenico Ricucci – autorzy książki są pracownikami Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Endodoncji Uniwersytetu w Connecticut
Obfite przepłukiwanie kanału 1% podchlorynem sodu jest bardzo ważnym elementem naszej metody. Jej podstawą jest całkowite odstępstwo od starego podejścia – z czasów Listem – kiedy wierzono, że im silniejszy lek, tym lepszy skutek. Od czasu Spangberga i wsp. (1973 r.), wprowadzono inne podejście w leczeniu endodontycznym: od płynu do przepłukiwania kanału lub leku, zastosowanego do gojenia tkanek, wymaga się, aby dawał najwyższy efekt bakteriobójczy i najniższy efekt toksyczny oraz by był dobrze tolerowany przez pacjenta (Barnes, Langeland 1973). Roztwór 1% podchlorynu sodu spełnia te wymagania, gdyż zabija wszystkie bakterie zwykle obecne w zakażonym kanale i ma bardzo słaby efekt toksyczny. Roztwór 0,5% nie jest już skuteczny.
More than one clinical endodontic methods leads to an adequate clinical result. Among these, this article deals with all the practical aspects of our method which requires the termination of debridement and obturation at the apical constriction of the root canal(s). It gives practical advice on instruments, instrumentation, medicaments, and materials to be used to obtain optimal wound healing and permanently healthy periapical tissue.
Termowizyjna metoda określania przyrostu i rozkładu temperatury twardych tkanek zęba w trakcie oddziaływania urządzeń dentystycznych
Termovision method of definition of temperature increase and distribution in the hard dental tissues during stomatologic appliances influence
lek. stom. Paweł Zaborowski, IS CSK WAM w Warszawie
lek. stom. Stanisław Żmuda, IS CSK WAM w Warszawie
prof. dr hab. med. Jan Trykowski, kierownik IS CSK WAM w Warszawie
mgr inż. Mirosław Dąbrowski, Instytut Optoelektroniki, WAT w Warszawie
mgr inż. Rafat Dulski, Instytut Optoelektroniki, WAT w Warszawie
Słowa kluczowe: termowizja, rozkład temperatur tkanek twardych zęba, urządzenia dentystyczne.
Tematem artykułu jest próba określenia rozkładu i przyrostu temperatury na zewnętrznej powierzchni szkliwa i w komorze zęba przy zewnętrznym oddziaływaniu urządzeń dentystycznych na tkankę twardą. Badania były prowadzone in vitro na zębach usuniętych ze wskazań periodontologicznych.
Key words: termovision, temperature distribution in the hard dental tissues, stomatologic appliances.
The article deals with definition of temperature distribution and increase on the outside enamel surface and in dental verticle at outside reaction of stomatologic applinces on a hard tissue. The studies were performed in vitro on the teeth removed because of periodontologic reasons.
BUTLER. Do lekarzy stomatologów w Polsce
Lidia Rucińska
Informacja o produktach do higieny jamy ustnej firmy BUTLER
Nowe aspekty zapobiegania próchnicy zębów
dr Claudine Finidori – dyrektor naukowy Synthelabo OTC, Francja
Próchnica zębów jest chorobą, której można zapobiegać. Wieloletnie doświadczenia wykazały, że fluoryzacja wody stanowi najbardziej efektywną metodę zapobiegawczą. Wiele badań wskazuje także na profilaktyczny, kumulacyjny efekt stosowania uwalniających jony fluorkowe pastt do zębów.
Rola wypełnień amalgamatowych w etiopatogenezie liszaja płaskiego. Opis przypadków
The role of amalgam fillings in etiopathogenesis of lichen planus. Description of cases
lek. stom. Katarzyna Charazińska-Carewicz, Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
lek. stom. Agnieszka Laskus-Perendyk, Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: liszaj płaski, etiologia, wypełnienia amalgamatowe.
W pracy przedstawiono dwa przypadki zmian o charakterze liszaja płaskiego na błonie śluzowej jamy ustnej, które występowały w bezpośrednim kontakcie z wypełnieniami amalgamatowymi. W trakcie przeprowadzonego leczenia wymieniono wypełnienia amalgamatowe na kompozytowe uzyskując widoczną poprawę stanu klinicznego.
Key words: lichen planus, etiology, amalgan restarations.
A cases of two patients with changes of Wilson`s type Lichen are presented Lechen Planus presents of mucous membrane was closely conected with amalgam restorations Applied methods of treatment with changes of restorations were effective.
Leczenie ortodontyczne pacjenta z amelogenesis imperfecta. Opis przypadku
Orthodontic treatment of a patient with amelogenesis imperfecta
lek. stom. Anna Budkiewicz, Wojewódzkie Centrum Stomatologii w Warszawie
lek. stom. Krystyna Kamecka, Wojewódzkie Centrum Stomatologii w Warszawie
Słowa kluczowe: niecałkowity rozwój szkliwa, niecałkowity rozwój zębiny, leczenie ortodontyczne.
Opisano przypadek amelogenesis imperefecta – postać związaną z niedorozwojem szkliwa. Rozpoznanie potwierdzono badaniem klinicznym, radiologicznym i biochemicznym. Wada powyższa jest uwarunkowana genetycznie. Ze względu na współistniejącą wadę zgryzu podjęto leczenie aparatem ortodontycznym wykorzystując koncepcję leczenia wg Fränkla. Przywrócono równowagę mięśni wewnątrzustnych i zewnątrzustnych w czasie spoczynku i w czasie czynności mowy i połykania.
Key words: incomplete enamel development, incomplete dentin development, orthodontic treatment.
A case of amelogenesis imperfecta – a form connected with enamel underdevelopment wad described. The diagnosis was confirmed by clinical, radiologic and biochemical examination. The defect is genetically conditioned. Because of coexisting occlusion defect treatment with orthodontic apparatus was undertaken according to Fränkl`s conception of treatment. Intraoral and external muscles equilibrium was restored at rest, when speaking and at swallowing.
Jubileusz 50-lecia „Czasopisma Stomatologicznego”
50 years Jubilee of „Czasopismo Stomatologiczne”
Znany i ceniony przez lekarzy stomatologów miesięcznik „Czasopismo Stomatologiczne” w bieżącym roku obchodzi Jubileusz 50-lecia. Przez pół wieku czasopismo dobrze służy środowisku stomatologów, spełniając ważną rolę w uzupełnianiu i rozszerzaniu wiedzy naukowo-zawodowej.
Trzy dni w Göteborgu
Three days in Goeteborg
W listopadzie 1996 roku grupa lekarzy z Polski spędziła trzy dni w Göteborgu, w szpitalu Molndal. Wyjazd zorganizowało polskie przedstawicielstwo firmy Nobel Biocare. Jego celem było zapoznanie się z leczeniem protetycznym w oparciu o implanty systemu Branemark.
Konferencja w Kolonii
Conference in Colony
W styczniu br. w Kolonii odbyła się Europejska Konferencja reprezentantów redakcji fachowych czasopism stomatologicznych. Uczestniczyli w niej przedstawiciele komitetów redakcyjnych czasopism z krajów naszego kontynentu. W Polsce zaproszenie otrzymali: doc. Hubert Wanyura – „Czasopismo Stomatologiczne” i dr Juliusz Minakowski – „Stomatologia Współczesna”.
Sprawozdanie z działalności Zarządu Stowarzyszenia Polskich Lekarzy Dentystów w okresia 16.01.1996-23.02.1997
lek. dent. Zbigniew Klimek – prezes Zarządu SPLD
Prezentacja dokonań Zarządu SPLD w zakresie organizowania szkoleń i konferencji naukowych oraz mecenatu itp.
Przyczyny niepowodzeń w leczeniu protetycznym pacjentów z bezzębiem
Reasons of bad results of prosthetic treatment in patients with toothlessness
dr n. med. Bogumiła Frączak, kierownik Zakładu Protetyki Stomatologicznej PAM w Szczecinie
dr n. med. Janusz Kubrak, adiunkt Zakładu Protetyki Stomatologicznej PAM w Szczecinie
lek. stom. Piotr Frączak, Poradnia Protetyki Stomatologicznej, Państwowy Szpital Kliniczny Nr 2 w Szczecinie
Leczenie protetyczne bezzębia nastręcza lekarzom stomatologom wiele trudności, które uwarunkowane są najczęściej różnorodnymi warunkami anatomicznymi w jamie ustnej oraz brakiem uniwersalnej metody postępowania. Nawet przy dużych możliwościach współczesnej techniki nie zawsze udaje się idealnie odtworzyć warunki anatomiczno-fizjologiczne pacjenta. Dąży się jednak do tego, aby specyfika wykonanych uzupełnień odpowiada indywidualnym warunkom pacjenta. Pomimo dostępności niezwykle dokładnych i różnorodnych mas wyciskowych, materiałów pomocniczych oraz różnego typu artykulatów, zarówno lekarz jak i technik może popełnić wiele błędów na różnych etapach pracy. Najczęściej wiąże się to z niedoskonałością materiałów i technik oraz niewystarczającym przygotowaniem zarówno lekarza, jak i technika do poszczególnych etapów pracy. Przyczyną tego są niezamierzone błędy zarówno na etapie klinicznym, jak i laboratoryjnym.
Sympozjum osteologiczne w Berlinie
Osteologic symposium in Berlin
W dniach 13-15 grudnia 1996 roku odbyło się w Berlinie Międzynarodowe Sympozjum Osteologiczne pod nazwą: „Funkcja i regeneracja kości w świetle chirurgii przyzębia i jamy ustnej”. Jego organizatorami byli: Wydawnictwo Quintessence oraz Geistlich Biomaterials – szwajcarska firma, producent preparatów kości liofilizowanej oraz błon do sterowanej regeneracji tkanek. Obrady odbywały się w eleganckim hotelu Maritim pro Arte w samym centrum Berlina. Uczestniczyło w nich około 250 osób. Przewodniczył prof. Jan Lindhe z Goteborga. Swoje referaty przedstawili profesorowie z Berna, Göteborga, Loewen, Wiednia, Freiburga, Zurichu. Uczestnikami byli głównie lekarze stomatolodzy z Niemiec, Austrii i Szwajcarii. Z Polski jedynym przedstawicielem był autor niniejszego sprawozdania.