Stomatologia Współczesna nr 2/1998

Stomatologia Współczesna

NR 2/1998

Jakościowe i ilościowe badania wczesnych zmian próchnicowych szkliwa przy zastosowaniu różnych technik in vitro

Qualitative and quantitative examinations of early enamel caries changes using various experimental techniques – in vitro study

Słowa kluczowe: wczesna próchnica, zęby ludzkie, profilografometria, badania histologiczne, SEM,
mikroanaliza, wapń, fosfor

Wczesne zmiany próchnicowe szkliwa młodych zębów przedtrzonowych oceniono za pomocą kilku metod w warunkach in vitro. W profilometrii wykorzystano technikę D3 (mapping). Stwierdzono wówczas zmniejszenie chropowatości w obszarze i centralnego uszkodzenia powierzchni szkliwa oraz zróżnicowanie topografii powierzchni szkliwa z plamą próchnicową. Badania histologiczne, wykonane w mikroskopie optycznym połączonym z systemem Multiscan, ujawniły istnienie wielu zmian rozwojowych w szkliwie. W granicach plamy próchnicowej, pod warstwą powierzchniową, w głębiej rozwiniętym uszkodzeniu, stwierdzono demineralizację szkliwa. Badania SEM pozwoliły na zobrazowanie mikrostruktury tych zmian. Na powierzchni szkliwa i ścianie przylegającej wykonano ponadto jakościową i ilościową mikroanalizę wapnia i fosforu za pomocą spektometru EDS. Wykazano, że w strefie wczesnej zmiany próchnicowej dochodzi do zmniejszenia ilości wapnia na korzyść fosforu. Przeprowadzone przez nas badania pozwoliły na przedstawienie wyników wielokierunkowej analizy
zmian zachodzących w szkliwie w początkowym etapie próchnicy.

Key words: early caries, human teeth, profilographometry, histological study, SEM, microanalysis,
calcium, phosphorus

Early enamel caries changes in premolar human teeth were investigated in vitro using several techniques. In profilometric study the 3D technique (mapping) was employed. Roughness decreasing was found in the central area of the destructed enamel surface as well as topographic differentiation of enamel with caries spot. Histological examinations proformed by an optical microscope equipped with Multiscan system have revealed in the enamel the presence of many developmental changes. Demineralization of enamel prismats was found under the surface layer of caries spot in deep plighting zone of the lesion. SEM observations have illustrated the microstructural changes Microanalytical qualitative and quantitative measurements (EDS technique) of calcium and phosphorus. Were done on the enamel surface with caries spot and on a vertical section across a spot. Decreasing of calcium content and increasing of phosphorus was noticed in a zone of early caries change The results of our complex investigations enabled the analysis of changes occuring in enamel during initial stage of caries.

Zależność zużycia szkliwa i zębiny oraz niektórych materiałów protetycznych od mikrotwardości tych materiałów
The dependance of wearing out of enamel, dentin and certain prosthetic materials upon microhardness of these materials

dr hab. n. med. Ryszard Koczorowski, adiunkt Zakładu Protetyki Stomatologicznej IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
prof. dr hab. med. Stefan Włoch, em. profesor Zakładu Protetyki Stomatologicznej IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

Słowa kluczowe: mikrotwardość, ścieralność, ścierność materiałów protetycznych

Powszechne jest utożsamianie mikrotwardości i właściwości tribologicznych materiałów protetycznych. Celem pracy było ustalenie zależności procesów tribologicznych od mikrotwardości wybranych materiałów protetycznych. Porównano wyniki badań biotribologicznych dotyczących szkliwa, zębiny i niektórych materiałów nieceramicznych stosowanych do rekonstrukcji powierzchni zwarciowych protez stałych z wynikami mikrotwardości tych materiałów. Wykazano, że podczas czynnościowych kontaktów szkliwa i zębiny z badanymi materiałami, przeprowadzonych w warunkach in vitro w różnych środowiskach, zużycie twardych tkanek zębów nie zależy od mikrotwardości materiałów, natomiast zużycie materiałów maleje, gdy mikrotwardość wzrasta. Okazało się także, że rodzaj środowiska nie wpływa na zależność mikrotwardości i zużycia.

Key words: microhardness, resistance of wear, abrasive properties of prosthetic materials

Identity of microhardness and tribological properties of prosthetic materials is generally held concept. The purpose of the paper was to establish the relationship of tribological processes from microhardness of the selected prosthetic materials. The results of biotribological tests of enamel, dentin and certain non-ceramic materials used for reconstruction of occlusal surfaces of dentures were compared with microhardness data for these materials. It has been shown that in the course of in vitro occlusal contacts of enamel and dentin with the tested materials, in various environments, wearing out of hard dental tissues did not depend on microhardness of the materials, while wearing out of the materials decreased with growing microhardness. Furthermore is has been shown that the type of environment had no influence on the relation between microhardness and wearing out.

Najczęstsze powikłania w chirurgii stomatologicznej (część II). Powikłania ogólne
The most frequent complications in dental surgery (part II). General complications

prof. dr. hab. Jerzy Malinowski, kierownik Zakładu Chirurgii Stomatologicznej IS PAM w Szczecinie
lek. stom. Patryk Sobczyk, Zakład Chirurgii Stomatologicznej IS PAM w Szczecinie

Słowa kluczowe: powikłania toksyczne, alergie, zaburzenia związane ze współistniejącą chorobą ogólną

Na podstawie własnego doświadczenia oraz piśmiennictwa opisano szereg powikłań ogólnych mogących wystąpić w praktyce stomatologicznej. W pracy starano się przybliżyć zagadnienia nie tylko ze strony teoretycznej, ale również tam gdzie to możliwe, zasugerować także postępowanie kliniczne.

Key words: toxic complications, allergies, disorders related to coexisting systemie disease

According to own experience and literature a number of general complications that may occur in dental practice were presented. The autors tried to introduce not only the theoretical aspects but also suggest the therapeutic management if possible.

Postępowanie w przypadkach urazów górnych siekaczy centralnych – opis przypadku
Management in cases of upper central incisors trauma – case report

lek. stom. Sławomir Ledzion, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Łodzi

Słowa kluczowe: całkowite zwichnięcie zęba, złamanie poprzeczne korzenia, replantacja, leczenie endodotyczne

W wyniku urazu twarzy 16-letniej pacjentki nastąpiło całkowite zwichnięcie zęba 11 oraz złamanie poprzeczne korzenia zęba 21. W pracy opisano sposób postępowania, przebieg i wyniki leczenia uzyskane w okresie czterech lat od urazu.

Key words: complete tooth luxation, transverse root fracture, replantation, endodontic treatment

Facial trauma of a 16 years old patient resulted in complete luxation of tooth 11 and a transverse root fracture of tooth 21. The method of management, treatment procedures and their results during 4 years period after the trauma were presented in the article.


Wpływ fluorkowych past do zębów z triklosanem, cytrynianem cynku i pirofosforanem sodu na występowanie złogów nazębnych
Effect of fluoride toothpastes with triclosan, zinc citrate and sodium pyrophosphate on tartar development

prof. AM dr hab. n. med. Janina Stopa, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
prof. AM dr hab. n. med. Halina Ruszyńska, profesor nadzw. w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
dr n. med. Anna Kurhańska-Flisykowska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
lek. dent. Karolina Soboczyńska, wykładowca w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
lek. dent. Włodzimierz Łojewski, wykładowca w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
dr n. med. Anna Surdacka, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
dr n. med. Małgorzata Chmielnik, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

lek. dent. Bożena Koterska, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

Słowa kluczowe: pasty do zębów, triklosan, cytrynian cynku, pirofosforan sodu, płytka nazębna, kamień nazębny

Celem pracy było przedstawienie wyników badań, prowadzonych w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM w Poznaniu, oceniających skuteczność kliniczną kilku past do zębów. Oceniane pasty miały właściwości ograniczające odkładanie płytki i kamienia nazębnego. Wszystkie zostały wyprodukowane w laboratorium badawczym Polleny-Lechii w Poznaniu. Okres obserwacji wynosił 3 lub 4 tygodnie albo od 4 do 8 miesięcy. Na podstawie średnich wartości wska?ników klinicznych stwierdzono, że fluorowe pasty do zębów, zawierające w swym składzie triklosan, triklosan i kopolimer lub triklosan i cytrynian cynku, ograniczają wzrost nazbnej płytki bakteryjnej i sprzyjają łagodzeniu stanów zapalnych dziąseł. Pasty z pirofosforanem sodu ograniczają odkładanie zarówno miękkiego złogu, jak i naddziąsłowego kamienia nazębnego. Podobnie pasty zawierające pirofosforan sodu i triklosan skutecznie hamują odkładanie zmineralizowanych i niezmineralizowanych złogów nazębnych.

Key words: toothpastes, triclosan, zinc citrate, sodium pyrophosphate, dental plaque, dental calculus

The paper presents results of studies conducted in the Department of Conservative Dentistry and Periodontology, Institute of Dentistry, Karol Marcinkowski University of Medical Sciences in Poznań aimed to evaluate clinical value of a few toothpastes. The studied toothpastes showed proper-ties restricting deposition of dental plaque and of tartar. Ali the toothpastes were produced in the research laboratory of Pollena-Lechia company in Poznań. The observation period encompassed 3-4 weeks or 4-8 months. On the basis of mean values of clinical indices, the fluoride toothpastes containing also triclosan, triclosan and copolymer or triclosan and zinc citrate were found to restrict development of dental bacterial plague and to alleviate gingival inflammation. Sodium pyrophosphate containing toothpastes restricted formation of soft deposites and of epigingival tartar. Similarly, sodium pyrophosphate and triclosan containing toothpastes effectively in-hibited development of mineralised dental deposites.

Alternatywne zastosowanie materiałów kompozycyjnych, z porcelany oraz wybielania zębów w stomatologii estetycznej
The use of composit materials, ceramics and teeth bleaching in esthetic dentistry

dr n. med. Jadwiga Radlińska, Zakład Stomatologii Ogólnej PAM w Szczecinie
dr hab. n. med. Elżbieta Weyna, Zakład Stomatologii Ogólnej PAM w Szczecinie
lek. stom. Małgorzata Wiechowska-Dobosz, Zakład Stomatologii Ogólnej PAM w Szczecinie
dr n. med. Paweł Piskorski, Zakład Stomatologii Ogólnej PAM w Szczecinie

Słowa kluczowe: stomatologia estetyczna, materiały złożone, wybielanie, porcelana

W pracy przedstawiono możliwość zastosowania materiałów złożonych, porcelany oraz wybielania zębów w stomatologii estetycznej.

Key words: esthetic dentistry, composit materials, bleaching ceramics

Possibilities of using composit materials, ceramics and bleaching of teeth in esthetic dentistry were introduced.


Zastosowanie radiografii cyfrowej we wczesnej diagnostyce próchnicy powierzchni stycznych w uzębieniu pacjentów w wieku rozwojowym
Usefulness of digital radiography in early diagnostics of caries of contact surfaces in dentition of children and youths

lek. stom. Jerzy Perendyk, asystent w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie
lek. stom. Adam Goliński, asystent w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie
dr n. med. Aleksander Remiszewski, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie

Słowa kluczowe: radiografia cyfrowa, badania rentgenowskie w stomatologii, próchnica powierzchni stycznych, pacjenci w wieku rozwojowym

Autorzy wykonali badania w grupie 30 dzieci z uzębieniem mieszanym. Przeprowadzono rutynowe badania kliniczne pacjentów i określano liczbę pwp/PWp dla każdego pacjenta oraz pwp/PWp całej badanej grupy.
Następnie wykonano badanie radiologiczne metodą radiografii cyfrowej (w projekcji skrzydłowo-zgryzowej) za pomocą urządzenia Visualix. Określono ponownie liczbę pwp/PWp dla każdego badanego pacjenta oraz średnie pwp/PWp dla całej grupy. Badania kliniczne pacjentów w wieku rozwojowym potwierdziły konieczność badań radiologicznych, ponieważ rutynowe badania nie we wszystkich przypadkach wykrywają ubytki na powierzchniach stycznych zębów. Badanie radiologiczne metodą radiografii cyfrowej jest badaniem bardzo czułym, z możliwością obróbki cyfrowej obrazu po jego wykonaniu (obraz w kolorze, obszary o tej samej gęstości optycznej, wzmocnienie kontrastowe), co pozwala na wczesne wykrycie ubytków próchnicowych na powierzchniach stycznych. Ze względu na znacznie zmniejszoną dawkę w przypadku radiografii cyfrowej powinna ona być metodą preferowaną u pacjentów w wieku rozwojowym.

Key words: digital dental radiography, dental radiographic examination, contact surfaces caries, young patients

The authors had made the research on the group of 30 children with mixed dentition. Children were clinicaly examined and the dfs/DFs index was calculated. Then children were examined radiologically with the use of digital radiography Visualix. After radiological examination new dfs/DFs index was calculated and compared with the previous one. Digital radiography Visualix was considered a very sensitive method of early caries diagnostics especially in the contact surfaces of temporary molars and permanent premolars and molars.

Indywidualne uzupełnienia tymczasowe

Część II. Praktyczne opracowanie dotyczące materiału Protemp Garant (ESPE)
Wykonywanie uzupełnień tymczasowych w codziennej praktyce lekarskiej

dr n. med. Christian Clauss, pracownik naukowy, Monachium
dr n. med. Timo Kuretzky, pracownik naukowy Breitbrunn

Przed oszlifowaniem zębów należy masą alginatową pobrać wycisk, który posłuży jako negatyw dla wykonywanego pó?niej uzupełnienia tymczasowego. Zalecane jest, aby wstępny wycisk był pobierany połówkową łyżką wyciskową obejmującą tylko wybrane zęby. Ponowne wprowadzenie do jamy ustnej i wyjęcie jest znacznie łatwiejsze w przypadku wycisków połówkowych niż całkowitych. W większości przypadków podparcie w odcinkuprzednim i tylnym w pełni wystarcza do ponownego, dokładnego umieszczenia wycisku w jamie ustnej.

Wykonanie mostów adhezyjnych – opis przypadku
Performance of adhesive bridges – case report

lek. stom. Piotr Budkiewicz, IS CSK WAM w Warszawie

Słowa kluczowe: postępowanie protetyczne po leczeniu ortodontycznym, mosty adhezyjne

W artykule omówiono przypadek wykonania mostu adhezyjnego po leczeniu ortodontycznym.

Key words: the prosthetic procedure after orthodontic treatment, adhesive bridges

A case of preformance of adhesive bridge after orthodontic treatment is described in the article.

Wytrzymałość na pękanie trzech materiałów do odbudowy zrębu koronowego z wkładem lub bez wkładu koronowo-korzeniowego z przeciętym trzonem
Fracture strengths of three core restorative materials supported with or without a prefabricated split-shank post

Brett I. Cohen, Mark K. Pagnillo, Allan S. Deutsch, Barry Lee Musikant – Autorzy są pracownikami ośrodków badawczych w St. Zjednoczonych

Niniejsze opracowanie określa wytrzymałość trzech materiałów do odbudowy wspartych na wkładzie koronowo-korzeniowym bąd? na zębinie. Ti-Core zastosowany z wkładem Flexi-Flange wykazał statystycznie wyższą wytrzymałość niż pozostałe dwa materiały (amalgamat Tytin oraz cement szklano-jonomerowy Advance). Na tak przygotowany zrąb koronowy nie założono korony protetycznej, jednakże wyniki opracowania należy uznać za miarodajne, ponieważ badania przeprowadzono w najbardziej niekorzystnych warunkach obciążenia.

This study evaluated the resistance of three core materials supported with or without a post. Ti-Core material supported by a split-shank (Flexi-Flange) post recorded statistically significantly higher fracture resistance than all core materials supported by a post (Tytin silver amalgam and Advance material). An artificial crown was not used to cover the cores, but the results of this study could be relevant because the strengths of the cores were tested in a worst case scenario situation.

EMDOGAIN (Enamel matrix derivative) – nowy sposób leczenia uszkodzeń tkanek przyzębia
EMDOGAIN (Enamel matrix derivative) – a new method of treatment of perodontal tissues injuries

Marianna Miazek-Wagner

Uszkodzenia tkanek przyzębia powstają w wyniku bezpośredniego i pośredniego działania drobnoustrojów. Za bezpośredni mechanizm uszkodzenia odpowiadają uwalniane przez drobnoustroje toksyny, enzymy oraz produkty przemiany materii, które mogą penetrować nabłonek i rozprzestrzeniać się w tkankach. Czynniki te m.in. osłabiają siłę miejscowej reakcji obronnej, upośledzają prawidłową czynność komórek, aktywują mediatory zapalenia, pobudzają osteoklasty oraz stymulują makrofagi i granulocyty obojętnochłonne do produkcji enzymów niszczących komórki gospodarza.

Kryteria higieny końcówek stomatologicznych
Criteria of hygiene of stomatologic end-pieces

Michał Zabłocki

Końcówka stomatologiczna jest narzędziem lekarskim mającym kontakt z błonami śluzowymi jamy ustnej, niekiedy także z raną w jej obrębie. Narzędzia lekarskie o takim zastosowaniu muszą być sterylne. Na świecie, w tym również w Polsce (opinia PZH), istnieje w tym zakresie duża zgodność.

Perspektywy utrzymywania reżimów higienicznych w gabinecie stomatologicznym w aspekcie reformy
Perspectives of maintenance of hygiene at a dentist`s office in the aspect of reform

 

Michał Zabłocki

Reforma służby zdrowia doprowadzi do powstania wielości publicznych zakładów leczniczych. Skomplikuje się struktura zarządzania, inaczej rozłożą się kompetencje. W okresie początkowym należy raczej spodziewać się dezorganizacji. Stomatologia będzie prawdopodobnie jedną z pierwszych „prywatyzowanych” specjalności.

Nadzwyczajne Walne Zebranie członków SPLD

Prezes Zarządu SPLD Zbigniew Klimek

Dnia 28 lutego 1998 roku odbyło się Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia Polskich Lekarzy Dentystów, którego celem było zatwierdzenie budżetu Stowarzyszenia na 1998 rok i dokonanie zmian w Statucie.