Stomatologia Współczesna nr 2/2003

Stomatologia Współczesna

NR 2/2003

Aktywność leucyloaminopeptydazy w ślinie a podatność na próchnicę zęba
Salivary leucine aminopeptidase and dental caries

dr n. med. Elżbieta Sołtan, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej AM we Wroclawiu
prof. dr hab. Urszula Kaczmarek, kierownik Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej AM we Wrocławiu

Słowa kluczowe: próchnica zębów, ślina, aktywność leucyloaminopeptydazy

Przebadano 128 osób obojga płci, w wieku 12-14 lat, odpornych i podatnych na próchnicę z klinicznie zdrowym przyzębiem. U badanych oceniano intensywność próchnicy (PUW/ Z) i higienę jamy ustnej (OHI). W spoczynkowej ślinie mieszanej i wydzielinie gruczołów podżuchwowych i podjęzykowych oznaczono aktywność ŁAP, stężenia białka i magnezu oraz szybkość wydzielania. U podatnych na próchnicę, w porównaniu z odpornymi, zaobserwowano statystycznie istotnie niższe szybkości spoczynkowego wydzielania śliny mieszanej i wydzieliny gruczołowej oraz wzrost stężenia magnezu w obu wydzielinach.
Nie wykazano statystycznie istotnego związku między podatnością na próchnicę a poziomem aktywności enzymu w obu wydzielinach. Jednak zaobserwowany niewielki wzrost aktywności enzymu w ślinie mieszanej osób podatnych mógłby ewentualnie sugerować pewną pośrednią zależność.

Key words: dental caries, saliva, leucine aminopeptidase activity

The study concerns 128 12-14-years-old caries-free and susceptible subjects with healthy periodontal tissues. The assesment of teeth included DMF/T and Oral Hygiene lndex (OHI). Leucine aminopeptidase activities, total protein and Mg concentrations were determined for mixed unstimulated saliva and submandibular and sublingual salivary secretions. In caries-susceptible subjects in comparison to caries-free ones the flow rates of both secretions were significantly Iower and Mg concentrations were higher levels. No significant relation between caries susceptibility and enzyme activity in the both secretions were found. However, a slight increase in the level of enzyme activity of the mixed saliva of caries-susceptible may suggest some indirect relation.

Próchnica cementu korzeniowego a stan higieny jamy ustnej w wybranej grupie pacjentów z chorobami przyzębia
Root caries and oral hygiene condition in selected group of patients with parodontal diseases

dr n. med. Małgorzata Gołębiowska-Hüpsch, Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia Śl. AM w Katowicach
prof. dr hab. Leszek Ilewicz, kurator Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia Śl. AM w Katowicach
dr n. med. Beata Wierucka-Młynarczyk, Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia Śl. AM w Katowicach
dr n. med. Joanna Małoszewska-Dugiełło, Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Chorób PrzyzębiaŚl. AM w Katowicach


Słowa kluczowe: 
próchnica cementu korzeniowego, higiena jamy ustnej, choroby przyzębia

Celem pracy była ocena wpływu higieny jamy ustnej na nasilenie próchnicy cementu korzeniowego u pacjentów z chorobami przyzębia. Grupę badaną stanowiło 50 osób, u których zarejestrowano próchnicę na odsłoniętych powierzchniach cementu korzeniowego. Chorzy zostali podzieleni na dwie podgrupy: z rozpoznaniem klinicznym Adult Periodontitis (AP) – 42 chorych, z rozpoznaniem klinicznym Rapidly Progressive Periodontitis (RPP) – 8 chorych. Nasilenie próchnicy cementu korzeniowego oceniano za pomocą wska?nika RCI, a stan higieny jamy ustnej za pomocą wska?ników: Pl.I, API, OHI-S.
Istotne różnice zaobserwowano w badanej grupie w zależności od rozpoznania klinicznego. Dotyczą one: wieku, liczby odsłoniętych powierzchni korzeniowych oraz wska?nika RCI. Analiza regresji wykazała dodatnią korelację pomiędzy wszystkimi wska?nikami higieny a wska?nikiem RCI.

Key words: root caries, oral hygiene, parodontal diseases

The aim of the study was to determinate influence of oral hygiene on intensity of root caries. 50 indyviduals with caries of the exposed surfaces of the root cement were examined. The patients were divided into 2 groups: 1) with clinically diagnosed Adult Periodontitis (AP) – 42 patients, 2) with clinically diagnosed Rapidly Progressive Periodontitis (RPP) – 8 patients. Intensity of root caries was assessed using Katz Radix Caries lndex. The condition of oral hygiene was evaluated by: PLL, API, OHI-S. Analysis of result showed statistically significant differences beetwen patients with AP and RPP concerning age, the number of exposed surfaces of cement and RCI index. Regressive analysis showed positive correlation beetwen oral hygiene indexes and RCI index.

Wpływ leczenia chirurgicznego choroby przyzębia na zmiany w odpowiedzi immunologicznej komórkowej i humoralnej pacjentów, mierzonej liczebnością wybranych subpopulacji limfocytów. Część l
The influence of surgical treatment of periodontal disease on host cellular and humoral immune response measured with percentages of selected lymphocyte subpopulations. Part l

dr n. med. Agnieszka Laskus-Perendyk, asystent w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Renata Górska, kierownik Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie

Słowa kluczowe: surowica, subpopulacje limfocytów, przeciwciała monoklonalne, faza chirurgiczna leczenia przyzębia

Autorzy pracy prezentują wyniki analizy zmian w odsetkach wybranych subpopulacji limfocytów we krwi obwodowej pacjentów z różnymi postaciami choroby przyzębia w stosunku do grupy kontrolnej oraz badają wpływ leczenia chirurgicznego na zmiany w odpowiedzi immunologicznej komórkowej i humoralnej. Wyniki badań wykazały istnienie znamiennych statystycznie różnic pomiędzy liczebnością wybranych subpopulacji limfocytów u pacjentów z chorobą przyzębia w stosunku do grupy kontrolnej – zdrowej.

Key words: serum, lymphocyte subpopulations, monoclonal antibodies, surgical periodontal phase of treatment

Authors of this article present analysis of data – percentage of selected lymphocyte subpopulations in peripheral blood of patients with different stages of periodontal disease in comparison with control group.
The resultsof the studies suggest statistically significant differences between cellular and humoral immune response in research and control group.

Przeszłość i przyszłość teorii zakażenia ogniskowego
Past and future of the theory of focal infection: a review of the literature

prof. dr hab. Danuta Piątowska, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Słowa kluczowe: zakażenie ogniskowe, bakteriemia, historia

W pracy przedstawiono historię teorii zakażenia ogniskowego i kierunki jej rozwoju na przyszłość. Jak wynika z przeglądu piśmiennictwa, pod koniec XX wieku udowodniono, że ostre stany zapalne w jamie ustnej są przyczyną chorób ogólnych, szczególnie u pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka. Natomiast dalszych badań naukowych wymaga wpływ chorób przewlekłych jamy ustnej na ogólny stan zdrowia pacjentów.

Key words: focal infection, bacteremia, history

This paper reviews the theory of focal infection that was widely held in the twentieth century to explain the aetiology of systemic inflammatory diseases. At present, acute dental diseases have been shown to be risk factor for many systemic diseases especially in compromised patients. How-ever future research is required to elucidate the link between chronic dental focal infection and general health.

Ocena dokładności pomiaru długości kanału korzeniowego elektronicznym lokalizatorem wierzchołka Neosono firmy Satelec w badaniach in vitro
An in vitro accuracy evaluation of root canal length measurement using the Neosono (Satelec) electronic apex locator

lek. stom. Anna Biczysko-Murawa, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
lek. stom. Anna Lenartowska-Piontek, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Słowa kluczowe: długość robocza, elektroniczne pomiary długości zęba, leczenie endodontyczne

Autorzy, na podstawie badań in vi-tro, ocenili dokładność pomiarów wykonanych za pomocą elektronicznego lokalizatora wierzchołka korzenia Neosono firmy Satelec. Badania prowadzono na 20 usuniętych zębach. Po uzyskaniu dostępu do komory usuwano jej zawartość, lokalizowano i poszerzano wejścia do kanałów oraz wstępnie opracowywano kanały korzeniowe. Następnie zęby zatapiano w masie alginatowej Kromopan. Lokalizatorem wierzchołka Neosono mierzono długość zęba używając: pilników standardowych o małym rozmiarze nr 10 (grupa I) oraz pilników nr 25 (grupa II), dopasowanych rozmiarem do średnicy kanału. Po wykonaniu pomiarów endometrem zęby uwalniano z masy alginatowej i mierzono długość zęba do otworu anatomicznego, kontrolując wzrokiem głębokość wprowadzania narzędzia nr 25. Od otrzymanej długości odejmowano 0,5 mm uzyskując długość zęba roboczą (grupa kontrolna).
Wyniki badań wskazują na brak statystycznie istotnych różnic pomiędzy wartościami uzyskanymi w grupie I i grupie kontrolnej oraz pomiędzy wartościami w grupie II i grupie kontrolnej.

Key words: working length, electronic root canal measurement, endodontic therapy

The aim of this study was to evaluate the root canal length measurement l accuracy using the Neosono (Satelec) electronic apex locator. A total of | 20 extracted teeth were accessed and canals negotiated. The teeth were then embedded in an alginate model, imitating in vivo conditions and a working length measured with the electronic apex locator. The j measurements were made with no10 (group l) and no 25 (group II) files.` The teeth were removed from the alginate model and a length to the apical foramen was measured with the eye-control. A working length was obtained by reducing the length to the apical foramen by 0.5 mm (control group). The result differences between group l and control group and group II and control group were statistically insignificant.

Ocena wyników leczenia złamań jarzmowo-oczodołowych za pomocą aparatu szkieletowego własnej modyfikacji
Results of treating zygomatic-orbital fractures using a home-modified skeletal apparatus

dr n. med. Ryszard Pelc, adiunkt w Katedrze i Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Śl. AM
prof. dr hab. n. med. Tadeusz Cieślik, kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Śl.AM
dr n. med. Marek Habelak, adiunkt w Katedrze i Klinice Chirurgii Szczekowo-Twarzowej Śl. AM
dr inż. Jan Szymszal, adiunkt w Katedrze Technologii Metali i Kompozytów Politechniki Śląskiej

Słowa kluczowe: złamania jarzmowo-oczodołowe, aparat szkieletowy

Autorzy przedstawili wyniki leczenia złamań jarzmowo-oczodołowych za pomocą zmodyfikowanego aparatu szkieletowego. Uzyskano możliwość wielokierunkowej ruchomości poszczególnych łączonych jego elementów oraz dobrą stabilizację haka. Zmniejszono również wymiary i wagę całego zestawu. Aparat zastosowano w leczeniu 70 chorych w I Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej w Zabrzu w okresie od marca 1996 do grudnia 2000. Wiek leczonych wahał się w granicach 13-50 lat. Główną przyczyną urazu było pobicie. Na podstawie poczynionych obserwacji autorzy doszli do wniosku, że w jednoodłamowych złamaniach jarzmowo-oczodołowych, niepowikłanych zaburzeniami ze strony układu wzrokowego, leczenie aparatem szkieletowym pozwoliło uzyskać bardzo dobre efekty leczenia.

Key words: zygomatico-orbital fractures, skeletal apparatus

The authors describe the results of treating zygomatic-orbital fractures using a home-modified skeletal apparatus. It was possible to obtain multidirectional movements of its individual elements connected together with good hook stabilization. The dimension and weight of the whole apparatus were also reduced. The apparatus was used in the treatment of 70 patients in the Maxillofacial Glinic in Zabrze. During the period of March 1996- December 2000. The agę of those treated varied between 13-50. Ań assaults were the predominant cause of injury. On the basis of these observations the authors conclude that in oneblock zygomatic-orbital fractures uncomplicated by eye problems, the sceletal apparatus allows for a very good treatment results.

Rola glassjonomerów we współczesnej praktyce stomatologicznej
The current market in glass-ionomers

prof. Graham J. Mount, Uniwersytet w Adelajdzie, Australia

Od czasu, gdy glassjonomery po raz pierwszy pojawiły się na rynku, to jest od roku 1976, udoskonalano je wielokrotnie w taki sposób, że obecnie uznawane są za materiały niezbędne dla podstawowej terapii stomatologicznej (Mount 1981). W codziennej praktyce spełniają one funkcję materiałów wypełniających, podkładowych lub odbudowujących tkankę zębinową oraz cementujących prace protetyczne – korony i mosty (Knibbs 1988). Glassjonomery są również stosowane jako systemy łączące inne materiały wypełnieniowe ze strukturą tkanek zęba. Wymienione zastosowania odnoszą się do wszystkich przedstawicieli rodziny glassjonomerów i podstawowe zasady stosowania tych materiałów są jednakowe dla wszystkich preparatów.

Osteogeneza dystrakcyjna w szczęce za pomocą aparatu zewnątrzustnego
Distraction osteogenesis in cleft patients

lek. med. Mirosław Kulewicz, starszy asystent w Centrum Leczenia Wad Twarzoczaszki, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
prof. dr hab. med. Zofia Dudkiewicz, kierownik Centrum Leczenia Wad Twarzoczaszki, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
lek. stom. Dorota Cudziło, starszy asystent w Centrum Leczenia Wad Twarzoczaszki, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie


Słowa kluczowe: 
osteogeneza dystrakcyjna, dystrakcja szczęki, niedorozwój szczęki, rozszczep wargi i podniebienia, chirurgia rekonstrukcyjna

Szczególnie trudnym wyzwaniem dla chirurgów są pacjenci z ciężką postacią niedorozwoju szczęki. Osteogeneza dystrakcyjna szczęki jest obiecującą metodą pozwalającą osiągać u tych pacjentów bardzo dobre rezultaty. Celem pracy było zbadanie zmian w szkielecie i w tkankach miękkich twarzoczaszki po doprzednim przemieszczeniu szczęki za pomocą osteogenezy dystrakcyjnej. 14 pacjentów w wieku 12-18 lat z ciężką i średnią postacią niedorozwoju i cofnięciem szczęki poddano procesowi osteogenezy dystrakcyjnej po osteotomii Le Fort I i całkowitej mobilizacji szczęki. Wykonano dokumentację radiologiczną (cefalogramy boczne głowy) i fotograficzną (zdjęcia zgryzowe i twarzowe) przed dystrakcja oraz 3 miesiące i 6 miesięcy po dystrakcji. Wykonano analizę cefalometryczną dla porównania zmian
w szkielecie i tkankach miękkich twarzoczaszki przed dystrakcją i po dystrakcji. U wszystkich pacjentów osiągnięto bez istotnych powikłań znaczące doprzednie wysunięcie szczęki (10-15 mm). Główną korzyścią tej metody jest możliwość kierowania i kontrolowania szczęki podczas dystrakcji. Osteogeneza dystrakcyjna jest skuteczną metodą leczenia hipoplazji szczęki u pacjentów z rozszczepem wargi i podniebienia.

Key words: distraction osteogenesis, maxillary distraction, midfacial deficiency, cleft lip and palate
reconstructive surgery

Patients with severe maxillary hypoplasia secondary to craniofacial dysplasia present a challenge to the craniofacial surgeon. Maxillary distraction presents a promising tool to treat these patients more successfully. The purpose of this study was to examine preoperative to postoperative changes of skeletal and soft tissue in the midface of cleft patients who underwent maxillary distraction. 14 patients aged 12 to 18 years with craniofacial dysplasia and maxillary retrusion were treated by modified high-stepped Le Fort l osteotomy followed by rigid external distraction. Facial and occlusal phothographs and lateral cephalometric radiograph were obtained preoperatively, 3 months and 6 months after distraction. A cephalometric analysis was performed to compare the sagital craniofacial and soft tissue morphology before and after distraction. Midface advancement between 10 and 15 mm was achieved in all patients without complications. The major advantage is the ability to direct and control the maxilla during distraction procedure. Maxillary distraction is an effective option for maxillary hypoplasia in cleft patients.

Anatomia, morfologia oraz patologia krążka stawowego stawu skroniowo-żuchwowego
Anatomy, morphology and pathology of the temporomandibular joint disc

dr n. med. Anna Marczak-Wojtyńska, kierownik Zakładu Stomatologii CMKP w Warszawie

Słowa kluczowe: anatomia krążka stawowego, morfologia, patologia, przemieszczenia krążka stawowego

W pracy przedstawiono anatomię i morfologię krążka stawowego oraz patologię związaną z jego przemieszczeniem. Na podstawie przytoczonego piśmiennictwa opisano procesy patologiczne zachodzące w strukturze krążka, który uległ przemieszczeniu.

Key words: 
disc anatomy, morphology, pathology, disc displacement

The study presents anatomy, morphology of joint disc and pathology due to its transposition. Pathological processes occurring in structure of joint disc are described, reviewing literature on that issue.

Stan uzębienia i przyzębia nowo wcielonych żołnierzy i uczniów IV klasy liceum ogólnokształcącego
The health condition of dentition and periodontium of enlisted men and students of the fourth class of grammar school

dr n. med. Stanisław Żmuda, Gabinet Chorób Błon Śluzowych i Przyzębia IS CSK WAM w Warszawie
lek. stom. Elżbieta Ignatowicz, Gabinet Chorób Błon Śluzowych i Przyzębia IS CSK WAM w Warszawie
dr n. med. Ewa Iwanicka-Frankowska, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
lek. stom. Maria Preiskorn, Gabinet Chorób Błon Śluzowych i Przyzębia IS CSK WAM w Warszawie
prof. dr hab. Jan Trykowski, konsultant IS CSK WAM w Warszawie

Słowa kluczowe: nowo wcieleni żołnierze, licealiści, próchnica zębów, stan przyzębia, periodontologiczne potrzeby lecznicze

W pracy porównano stan uzębienia i przyzębia 121 nowo wcielonych żołnierzy w jednostce wojskowej w Skwierzynie (woj. poznańskie) oraz 43 uczniów płci męskiej IV klasy jednego z warszawskich liceów. Nasilenie próchnicy analizowano na podstawie liczby PUW oraz wska?nika leczenia, który stanowi kryterium skuteczności świadczeń leczniczych. Do oceny stanu przyzębia wykorzystano wska?nik CPITN. Zaobserwowano znacznie gorszy stan uzębienia i przyzębia u żołnierzy.

Key words: enlisted men, youths of grammar school, dental caries, periodontal condition, periodontal treatment needs

The present study attempted to compare the health condition and periodontium of 121 enlisted men in military unit in Skwierzyna (Poznań area) and 43, 19-years old male students of the last class of one of grammar schools in Warsaw. Caries intensity was analysed on the strenght of DMF and caries treatment index. The condition of periodontal was evaluated by CPITN index. The date collected show general much worse condition of both dentition and periodontium in the enlisted soldiers than in the students.

Jednoroczna ocena kliniczna ormoceru Definite
Clinical assessment of ormocer Definite – one-year study

lek. stom. Joanna Bagińska, asystent Zakładu Stomatologii Zachowawczej AM w Białymstoku
lek. stom. Magdalena Wilczyńska-Borawska, asystent Zakładu Stomatologii Zachowawczej AM w Białymstoku
lek. stom. Beata Król, asystent Zakładu Stomatologii Zachowawczej AM w Białymstoku
lek. stom. Magdalena Choromańska, asystent Zakładu Stomatologii Zachowawczej AM w Białymstoku
prof. dr hab. Wanda Stokowska, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej AM w Białymstoku

Słowa kluczowe: ormocery, Definite, skala Ryge`a

Celem pracy była kliniczna ocena 74 wypełnień z materiału Definite (Degussa Dental), należącego do grupy wypełnień typu ormocer – organicznie modyfikowanej ceramiki. Po roku skontrolowano 69 wypełnień ocenianych według skali Ryge`a. Stwierdzono trzy przypadki niepowodzeń, które dotyczyły kształtu anatomicznego, obecności szczeliny brzeżnej oraz próchnicy wtórnej. Po 12 miesiącach 95,65% ocenianych wypełnień uzyskało akceptację kliniczną.

Key words: ormocers, Definite, Ryge`s scale

The aim of this study was to evaluate 74 restorations of Definite (Degussa Dental) representing a group of fillings: ormocers – organically modified ceramic. After one year 69 restorations were controlled and evaluated by Ryge`s scale. Three cases of failures were detected – one was connected with anatomical shape, the other with marginal adaptation and one with caries. In 12 months observation 95,65% of restorations were clinically acceptable.