Stomatologia Współczesna nr 4/2001

Stomatologia Współczesna

NR 4/2001

Zewnętrzna resorpcja przyszyjkowa występująca w przypadkach wybielania zębów leczonych endodontycznie

External cervical resorption in association with bleaching of endodontically treated teeth

dr n. med. Elżbieta Bołtacz-Rzepkowska, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Łodzi
lek. stom. Magdalena Słowik-Kwiatkowska, praktyka prywatna

Słowa kluczowe: wybielanie zębów, zewnętrzna resorpcja przyszyjkowa, profilaktyka i leczenie

Zewnętrzna resorpcja przyszyjkowa jest poważnym powikłaniem, które może wystąpić podczas wybielania zębów leczonych endodontycznie. W pracy, która ma charakter poglądowy, przedstawiono częstość występowania resorpcji oraz opinie różnych badaczy dotyczące przyczyn jej powstawania. Opisano zasady profilaktyki i metody leczenia, które zdecydowanie ograniczają występowanie tego typu powikłań.

Key words: bleaching of teeth, external cervical resorption, prevention and treatment,

External cervical resorption may be a serious complication while bleaching stained endodontically treated teeth. The article presents a review of several research studies on frequency of resorption, causes of occurrence and the methods of prevention and treatment which determine control of this complication.

Skuteczność kliniczna i radiologiczna różnych technik regeneracji przyzębia w zależności od typu zabiegu chirurgicznego
Clinical and radiological effectiveness of different methods of periodontal regeneration depending on surgical technique

lek. stom. Agnieszka Laskus-Perendyk, Zakład Chorób Błony ?luzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
lek. stom. Marcin Kacprzak, Zakład Chorób Błony ?luzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
lek. stom. Jan Kowalski, Zakład Chorób Błony ?luzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
dr n. med. Hanna Markiewicz, Zakład Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej IS AM w Warszawie

Słowa kluczowe: AP(Adult Periodontitis), regeneracja przyzębia, kiretaż, HTR, Emdogain, Bio-Oss,
materiały implantacyjne

W pracy przedstawiono wyniki pomiarów klinicznych (głębokość kieszonek, wska?nik płytki, wska?nik krwawienia, utrata przyczepu łącznotkankowego) i radiologicznych (% odbudowy kostnej) w grupie 30 pacjentów z rozpoznaniem AP, po zabiegach chirurgicznych z zastosowaniem różnych typów materiałów wszczepowych (HTR, Emdogain, Bio-Oss) w stosunku do grupy kontrolnej – 10 pacjentów po zabiegach kiretażu otwartego. Pomiary kliniczne i radiologiczne poddano analizie statystycznej i przedstawiono w formie rycin i tabel.

Key words: AP (Adult Periodontitis), periodontal regeneration, curettage, HTR, Emdogain, Bio-Oss
graft materials

In the paper we present the results of clinical examination evaluating commonly used clinical parameters (PD, CAL, Pl, Bl) as well as results of radiological evaluation (percentage of a bone restoration) in a study group of 30 subjects after surgical treatment with various regenerative materials used, in comparison with the control group – 10 patients after open curettage. Clinical and radiological data were statistically analysed and presented in the form of tables and figures.

Nowa klasyfikacja chorób przyzębia – przewlekle zapalenia przyzębia
A new classification of periodontal diseases – chronic periodontitis

prof. AM dr hab.n.med. Renata Górska, kierownik Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
lek. stom. Monika Borakowska, Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie

Słowa kluczowe: przewlekłe zapalenia przyzębia

Autorki omawiają przewlekle zapalenia przyzębia według nowej klasyfikacji przedstawionej przez Amerykańską Akademię Periodontologiczną.

Key words: chronic periodontitis

The authors present chronic periodontitis according to the new APP classification of periodontal diseases and conditions.

Wpływ zabiegu osadzania standardowych ćwieków okołomiazgowych na strukturę zębiny – badania mikroskopowe
The effect of dental pins fixed in dentine structure – a microscopic study

dr n. med. Barbara Frankowska, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu
dr n. med. Lidia Postek-Stefańska, adiunkt Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu
dr n. med. Joanna Wiśniewska, adiunkt Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu

Słowa kluczowe: standardowe ćwieki okołomiazgowe, osadzanie ćwieków okołomiazgowych, pęknięcia zębiny

Celem pracy było określenie wpływu zabiegu montowania ćwieków okołomiazgowych na strukturę twardych tkanek zęba. Do badań wykorzystano 15 siekaczy, usuniętych z powodu zaawansowanych zmian chorobowych w przyzębiu, w których sztucznie stworzono ubytki przypominające złamania II klasy Ellisa. Następnie we wszystkich przypadkach osadzono po jednym ćwieku okołomiazgowym, a ubytek korony odtwarzano materiałem kompozytowym Charisma. Materiał podzielono na trzy grupy ze względu na rodzaj zamontowanych ćwieków: grupa I – ćwieki tytanowe PCR (Komet); grupa II – ćwieki tytanowe Max Restorative Pins (Coltene Whaledent); grupa III – ćwieki tytanowe w kształcie gwintu (Maillefer). Następnie wykonano zgłady próbek, na których oceniono wpływ zabiegu osadzania ćwieków na zębinę przy powiększeniu 60X i100X. Wyniki badań wskazują, że osadzaniu wszystkich trzech typów ćwieków towarzyszą pęknięcia zębiny, jednakże największą ich liczbę oraz największą średnią szerokość stwierdzono w przypadku ćwieków firmy Maillefer (grupa III). Pęknięcia te nie powodują jednak uchwytnych badaniem klinicznym objawów chorobowych w miazdze i nie obniżają siły retencyjnej ćwieków w zębinie.

Key words: standard pins, insertion of pins, dentinal cracks

The aim of the study was to evaluate the influence of the process of fixing dental pins on the hard tissues of the tooth. The study was conducted on 15 incisors extracted due to advanced periodontitis. Artificial fractures of the crown (II class acc. Ellis) were restored using Charisma composite. The material was divided into three groups according to the kind of dental pins used: group l – titanic pins PGR (Komet); group II -titanic pins Max Restorative Pins (Coltene Whale-dent); group III -titanic pins (Maillefer). Then the surfaces of the samples were polished and the influence of fixing dental pins on the dentine was evaluated, eniarged 60 times and 100 times. The results show that the process of fixing all three types of dental pin is accompanied by cracking of the dentine. However, the highest rate and the greatest average width was recorded in for dental pins from Maillefer Company (group III). The cracks do not cause symptoms of pulpal pathosis and do not Iower the strength of dental pin retention.

Uproszczona technika leczenia i wypełniania kanałów korzeniowych
Report of a Simplified Endodontic Technique

Barry Lee Musikant, Brett I. Cohen, Allan S. Deutsch – Autorzy są pracownikami ośrodków badawczych w Stanach Zjednoczonych

W artykule opisano uproszczoną metodę „step-back” z zastosowaniem tradycyjnych ręcznych stalowych poszerzaczy o stopniu zbieżności 0,02, pesso reamer nr 2 oraz czterech ręcznych instrumentów niklowo-tytanowych. Metoda ta pozwala lekarzowi stomatologowi na łatwe i szybkie opracowanie kanału, nadanie mu stożkowego kształtu, co umożliwia wykonanie szczelnego wypełnienia przy użyciu spirali dwukierunkowej EZ-Fill, cementu epoksydowego oraz pojedynczego ćwieka gutaperkowego o większym stopniu zbieżności. Efekty leczenia uzyskane dzięki stosowaniu tej prostej i taniej metody są porównywalne do rezultatów wypełniania metodą termiczną lub bocznej kondensacji gutaperki.

Using a Simplified step-back sequence, which consists of traditional .02 tapered stainless-steel hand reamers, the No. 2 peeso reamer, and four manual nickel-titanium instruments, a dentist can easily, safely, and economically create a continuously tapered canal shape. This article discusses the complete coating of canal walls with EZ-Fill® epoxy-resin sealer, which is delivered with a bidirectional spiral; and total obturation with a single gutta percha point, which is matched closely to the tapered shape. The results of this system are compared with other techniques.

Kliniczna ocena wypełnień wykonanych z materiału Solitaire i Amalcap Plus po rocznym okresie obserwacji
Clinical study of restorations placed using Solitaire and Amalcap Plus after one-year`s observation

lek. stom. Iwona Dąbal, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu
lek. stom. Anna Jodłowska, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu
dr n. med. Lech Borkowski, asystent Katedry i ZakŁadu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu
dr n. med. Joanna Wiśniewska, adiunkt Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu

Słowa kluczowe: materiał złożony, amalgamat, badania kliniczne, kryteria Ryge`a

Solitaire to światłoutwardzalny materiał, określony przez producenta jako „Polyglas”. Z badanego materiału wykonano 74 wypełnienia w zębach stałych w ubytkach klasy II wg Blacka. Porównawczo, u każdego badanego pacjenta, wykonano przynajmniej jedno wypełnienie amalgamatowe.
Po 12 miesiącach ocenie klinicznej poddano 70 wypełnień z materiału Solitaire i 29 wypełnień z materiału Amalcap Plus. Badanie wykazało, że 97,14% wypełnień z materiału Solitaire i 96,55% z amalgamatu uznano za akceptowane. Wypełnienia z materiału Solitaire, w świetle rocznych obserwacji, cechuje stabilność barwy i kształtu oraz dobre przyleganie brzeżne.

Key words: 
composite material, amalgam, clinical studies, Ryge`s criteria

Solitaire is a light-curable material defined as „Polyglas” by the producer. The tested material was used to restore 74 cavities rated as II class in Black`s classification. For comparison, each of the patients had at least one amalgam restoration placed. After 12 months, 70 Solitaire restorations and 29 Amalcap Plus restorations were subjected to clinical evaluation. The study revealed that 97,14% Solitaire and 96,55% amalgam were acceptable. One-year observations have shown that Solitaire restorations are characterised by stability of colour and shape as well as good marginal adhesion.


Zastosowanie odwapnionej liofilizowanej kości allogennej w chorobie przyzębia. Obserwacje dwuletnie

Decalcified freeze-dried bone allografts in periodontitis. Two years` observations

dr n. med. Ewa Iwanicka-Frankowska, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
dr n. med. Stanisław Żmuda, Instytut Stomatologii CSK WAM
dr n. med. Elżbieta Dybiżbańska, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
dr n. med. Izabela Strużycka, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie

Słowa kluczowe: choroba przyzębia, wszczep kostny

Przeprowadzono dwuletnie badanie nad skutecznością stosowania wszczepów z odwapnionej liofilizowanej kości allogennej u 20 pacjentów z chorobą przyzębia. Badanie kliniczne przeprowadzone przed zabiegiem oraz po roku i po dwóch latach obejmowało pomiary głębokości kieszonek przyzębnych i położenia przyczepu oraz ocenę występowania płytki nazębnej i krwawienia z dziąseł. Badanie wykonane po roku wykazało spłycenie kieszonek przyzębnych oraz odbudowę przyczepu u tych pacjentów, u których wstępna głębokość kieszonki wynosiła co najmniej 5 mm. Badanie wykonane po dwóch latach wykazało ponowną utratę przyczepu, której towarzyszyło zwiększenie się ilości płytki nazębnej oraz nasilenie krwawienia z dziąseł. Praca potwierdza istotną rolę, jaką dla powodzenia zabiegu odgrywają: odpowiedni dobór pacjentów oraz utrzymanie dobrej higieny jamy ustnej po zabiegu.

Key words: 
periodontitis, bone graft

A two-year study was performed to evaluate the efficacy of decalcified freeze-dried bone allografts in the treatment of 20 patients with periodontitis. Clinical evaluation prior to surgery and after one and two years comprised of measurements of probing depth and clinical attachment level, as well as evaluation of plaque and gingival bleeding. Evaluation performed after one year showed a reduction of probing depth and again of clinical attachment in those patients in whom initial probing depths were at least 5 mm. Evaluation after two years showed a loss of clinical attachment, accompanied by an increase in plague levels and gingival bleeding. The study confirms the significant role of appropriate patient selection and maintenance of good post – operative oral hygiene for the success of the procedure.

Ocena kliniczna utrzymania laku Helioseal F i Dyract Seal w pierwszych stałych zębach trzonowych – obserwacje jednoroczne
Clinical evaluation of the retention of two pit and fissure sealants – Helioseal F and Dyract Seal in the first permanent molar teeth – one year observation

dr n. med. Małgorzata H.J. Sikorska-Jaroszyńska, asystent, Katedra i Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego AM w Lublinie
dr hab. n. med., profesor AM Maria Mielnik-Błaszczak, Katedra i Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego AM w Lublinie
dr n. med. Małgorzata Borowska, asystent, Katedra i Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego AM w Lublinie
dr n. med. Dorota Krawczyk, adiunkt, Katedra i Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego AM w Lublinie

Słowa kluczowe: lak, Helioseal F, Dyract Seal, kompomer, próchnica

Celem pracy była długoterminowa kliniczna ocena porównawcza retencji laku Helioseal F i Dyract Seal oraz wykrycie ewentualnych różnic w skuteczności zapobiegania próchnicy zębów w zależności od zastosowanego laku. Uzyskane wyniki upoważniają do następujących wniosków: istnieje statystycznie istotna zależność między stopniem retencji laku a występowaniem próchnicy zębów, częściej rozwijającej się przy częściowej lub całkowitej utracie laku; nie zaobserwowano występowania statystycznie istotnego związku między stosowanym rodzajem laku a jego utrzymaniem po okresie 12 miesięcy.

Key words: pit and fissure sealant, Helioseal F, Dyract Seal, compomer, caries

The aim of the study was the long-term clinical evaluation of two pit and fissure sealants – Helioseal F and Dyract Seal as well as to discover the potential differences in their prophylactic properties. The results obtained seem to allow for the following conclusions: there is a relationship between the retention of pit and fissure sealant and caries prevalence; in the case of partial retention or total loss of pit and fissure sealant, caries was more frequent; forthermore, there is no relationship between the kind of pit and fissure sealant used and its retention after 1 year.


Dwuletnia ocena kliniczna kompomeru Dyract

Clinical investigation of Dyract compomer – two years` study

dr hab. n. med. Elżbieta Jodkowska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
dr n. med. Jacek Iracki, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie

Słowa kluczowe: kompomery, badania kliniczne, testy Ryge`a, penetracja barwnika

Klinicznej ocenie poddano materiał wypełnieniowy z grupy kompomerów Dyract. Po 2-letniej obserwacji oceniono 90 wypełnień. Stwierdzono, iż materiał ten dobrze spełnia stawiane mu wymagania kliniczne dotyczące uzupełnień w ubytkach próchnicowych klasy III i V w zębach stałych oraz w ubytkach próchnicowych klasy I i II w zębach mlecznych. Przeprowadzono badania laboratoryjne szczelności brzeżnej 10 wypełnień wykonanych z kompomeru Dyract i 10 wypełnień z materiału Chemfill Superior, posługując się metodą penetracji barwnika.

Key words: compomers, clinical study, Ryge`s test, pigment penetration

Dyract restorative material from the compomer group was evaluated clinically by Ryge`s test. The present paper describes the results obtained after 24 month observation of 90 restorations made from this material. On the basis of our examination we found Dyract to comply with good clinical requirements in relation to restoration of class III and V cavities in permanent teeth and of class l and II cavities in deciduous teeth. Laboratory examinations were carried out of marginal seal of 10 restorations made from Dyract compomer and 10 made from Chemfill Superior using a method of pigment penetration.


Stan uzębienia i higieny jamy ustnej studentów w aspekcie skuteczności programów profilaktycznych

The dental status and oral hygiene of students with reference to the efficiency of preventive programmes

dr n. med. Anna Kurhańska-Flisykowska, adiunkt Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
dr n. med. Karolina Soboczyńska, st. wykładowca Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
prof. dr hab. J. Stopa, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu


Słowa kluczowe: 
studenci, próchnica zębów frekwencja intensywność

Celem pracy było porównanie stanu zdrowia jamy ustnej dwóch grup 22–letnich studentów stomatologii. Badanie przeprowadzono w 70-osobowych grupach w roku 1989 (grupa I) i 1998 (grupa II). Stan higieny jamy ustnej, a także stan świadomości zdrowotnej oceniany na podstawie badań ankietowych był bardzo dobry. Mimo to w obu grupach frekwencja próchnicy była zbliżona do 100%. Wartość PUW-z wynosiła w roku 1989 7,8, a w roku 1998 aż 11,1. Podstawową składową liczby PUW-z stanowiły zęby wypełnione, nie było też zębów z aktywną próchnicą. Badanie potwierdza istnienie rozd?więku między dobrym stanem świadomości zdrowotnej i uczestniczeniem w programach profilaktyki a wysoką intensywnością próchnicy.

Key words: students, dental caries, frequency, incidence

The aim of our study was to compare the dental status of two groups of 22-year-old dental students. The comparison was made between two groups of seventy students each with a ten-year gap in-between, one in 1989 (group l) and another in 1998 (group II). Dental hygiene was good in both groups; health awareness (based on surveys) was very good. Despite this fact the frequency of caries was approaching 100% in both groups and the DMF value comprised of restored teeth; there were no teeth with active caries. The assessment confirms the existence of a disparity between good health awareness and the intensity of caries.