Stomatologia Współczesna nr 5/1994

Stomatologia Współczesna

NR 5/1994

Vivacare
Metodyka współczesnej profilaktyki (część III)

Próchnicotwórcza flora jamy ustnej

 

Do powstawania próchnicy przyczynia się Streptococcus mutans. Duże znaczenie ma zatem oznaczenie tej grupy bakterii. Ostatnio wprowadzono prosty test Dentocult SM (Vivadent, Schaan/Liechtenstein). Jest on możliwy do wykonania w warunkach codziennej praktyki lekarskiej. Test ten przeprowadza się w następujący sposób:
1. Należy rozpuścić tabletkę bacytracyny w płynnym podłożu dla bakterii ( 10-13 min przed jego rozpoczęciem). Hamuje to wybiórczo rozwój wszystkich innych bakterii z wyjątkiem Strep. mutans.
2. Następnie stymulujemy wypływ śliny przy użyciu parafiny, co przyczynia się do spłukania bakterii z powierzchni zębów.
3. Pod język lub na jego grzbietową powierzchnię, w zależności od nagromadzonej śliny, kładziemy mały plastykowy pasek, który z jednej strony jest chropowaty, a z drugiej oznaczony jest nacięciami. Strep. mutans przylega do wszystkich twardych powierzchni, obejmując zęby, protezy i pasek. Ważne jest, aby nie chwytać języka wacikiem, pasek natomiast powinien być właściwie nasycony śliną.
4. Pasek przymocowuje się następnie do wewnętrznej strony przykrywki pojemniczka i osadza w płynnym podłożu. Każdy z nich oznaczony jest danymi pacjenta oraz datą wykonania badania.
5. Płunną pożywkę wraz z paskiem wkłada się do cieplarki i inkubuje przez 2 dni w temp. 37 stopni.
6. Następnie kontroluje się gęstość kolonii bakterii. Wykonuje się to przez porównanie wykrytych w badaniu bakterii z wzorcem i w przybliżeniu klasyfikuje uzyskane wyniki do jednej z czterech klas (zgodnie z wzorcem w jednostkach CEU/ml śliny). W takiej sytuacji ważna jest gęstość, a nie rozmiar kolonii.

 

Wpływ kształtu powierzchni nośnej wkładu koronowo-korzeniowego na naprężenia powstałe w tkankach zęba

lek. stom. Beata Dejak, asystenet Zakładu Protetyki IS AM w Łodzi

Obliczono i porównano naprężenia występujące w komputerowych modelach zębów siecznych przyśrodkowych górnych odbudowanych wkładami koronowo-korzeniowymi, których powierzchnie nośne były różnie ukształtowane. Badaniom poddano modele zębów z wkładem bez powierzchni nośnej, z wkładem o powierzchni nośnej prostopadłej do długiej osi zęba, z wkładem o powierzchni nośnej zukośnionej dodziąsłowo od strony wargowej, zukośnionej obustronnie oraz z wkładem opartym na zachowanym zrębie szyjki zęba. Wyniki skonfrontowano z naprężeniami powstałymi w tkankach zdrowego zęba poddanego tym samym obciążeniom. Badania przeprowadzono na komputerze klasy IBM PC 386 wykorzystując program Cosmos oparty na metodzie elementów skończonych.

The stresses induced in the computer models of upper incisiors restored with dowel with differently shaped supporting surfaces were calculated and compared. The examination included the tooth models with post without supporting surface, with labially bevelled, bilaterally bevelled supporting surface and with a post based on the remaining framework of a tooth cervix. The results were confronted with the stresses in duced in the tissues of the intact tooth subjected to the same loading. The invastigaton were performed in IBM PC 386 computer using Cosmos program-me based on the finite element method.
The analysis indicated that the Iowest stresses occured around the post with the supporting surface prepared perpendicularly towards the long axis of the tooth at the level ofthe gingival festoon. The highest stresses were induced in the dental tissues in which the post without the supporting surface was used. Preparation the supporting surface of post at the level of the cervical tooth structure induced stress concentration in the cervical framework. Lateral or belateral beveling of the supporting surface, towards the gingiva, resulted in simmilar stresses in the tissues. They arę higher then the stresses in the tooth around the post with perpendicular supporting surface and Iower in comparision with the stresses induced in the remaning cervical framework of the tooth.

 

Ocena stanu przyzębia i gęstości kości u osób z rejonu fluorkowanego i niefluorkowanego

prof. nadzw. dr hab. Urszula Kaczmarek, kierownik Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej AM we Wrocławiu
prof. dr hab. Andrzej Milewicz, kierownik Katedry i Kliniki Edokrynologii AM we Wrocławiu
dr n. med. Tomasz Konopka, adiunkt Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej AM we Wrocławiu
dr n. med. Anna Malepszy, adiunkt Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej AM we Wrocławiu
dr n. med. Hanna Nowak-Malinowska, adiunkt Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej AM we Wrocławiu
lek. stom. Zbigniew Kozłowski, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej AM we Wrocławiu
lek. med. Diana Jędrzejuk, asystent Katedry i Kliniki Endokrynologii AM we Wrocławiu

Określano gęstość kości pięty w badaniu ultradźwiękowym oraz stan przyzębia u 125 osób zamieszkujących w rejonie fluorowanym i u 155 osób w rejonie niefluorkowanym. Nie stwierdzono związku między ekspozycją na fluor zawarty w wodzie pitnej a frekwencją chorób przyzębia. U osób z rejonu fluorkowanego zaobserwowano natomiast istotnie mniejszą intensywność stanu zapalnego przyzębia.
Chociaż nie wykazano różnic w gęstości kości między osobami z rejonu fluorkowanego i niefluorkowanego, to u badanych spożywających wodę fluorkowaną stwierdzono mniejszy postępujący z wiekiem spadek markerów gęstości kości. Odpowiednie stężenie fluoru w wodzie pitnej może być ważne zarówno w profilaktyce próchnicy jak chorób przyzębia i osteoporozy.

There were estimated the heel bone density by ultrasound method and periodontal condition in 125 subjects living in fluoride and 155 in nonfluoride regions. There were found no relation between the fluoride water exposition and the frequency of periodontal diseases. Neverthless there observed the significantly less intensivity of periodontal inflammation in persons from fluoride region. Although there were not found any difference in the bone density between subjects from fluoride and nonfluoride regions but there were observed the less decrease of density bone markers following with aging.
Therefore we could suggest that the proper fluoride concentration in drinking water may be important both in caries and periodontal diseases prophylaxis and osteoporosis.

 

Przypadek zastosowania materiałów łączących IV generacji
i odłamanego fragmentu zęba w leczeniu urazowego uszkodzenia zęba

Urazowe uszkodzenie tkanek twardych zębów zdarza się u 30% dzieci w uzębieniu mlecznym i u 22% w uzębieniu stałym [7]. Za główną przyczynę urazu przyjmuje się w ponad 40% przypadków upadek, a w ponad 20% uprawianie sportu, uderzenia [5]. Najczęściej uszkodzeniu ulegają siekacze centralne w szczęce [7].

 

Bezpieczeństwo fluoryzacji endo- i egzogennej

dr hab. med. Magdalena Wochna-Sobańska, kierownik Zakładu Stomatologii Dziecięcej IS AM w Łodzi

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie na podstawie literatury poglądów dotyczących ryzyka wystąpienia fluorozy u małych dzieci, które mogą przyjmować nadmierne dawki fluory zawartego w pastach do zębów i innych środkach stosowanych w profilaktyce próchnicy.

The purpose of this paper is to present the views regarding the risk of fluorosis in young children who can ingest excessive amounts of fluor contained in toothpaste and other remedies used in prophylaxis of dental caries.

 

Bioczynnościowy System Protetyczny (część I)

Od autora: Jestem szczególnie wdzięczny prof. U. Stuttgenowi i dr. A. Huggerowi z Uniwersytetu Heinricha Heinego w Dusseldorfie, którzy dostarczyli mi naukowego wsparcia. Chciałbym też serdecznie podziękować dr. Eugenowi Schlaichowi (Tubingen) za bezcenne informacje. Dziękuję również moim kolegom z firmy Ivoclar, którzy pomogli mi wydać tę książkę.

Z teorii i praktyki wiadomo, że czynnościowo sprawne protezy ruchome można wykojnać stosując różne metody. W tym opracowaniu chcielibyśmy przedstawić sprawdzony w praktyce sposób pracy, który powstał w firmie IVOCLAR. Ta metoda, stanowiąca spójny system, stosowana jest od wielu lat.

 

Badania porównawcze wypełnień klasy II wykonanych z różnych materiałów (amalgamat, cement szklano-jonomerowy i materiał kompozycyjny)

dr n. med. Elżbieta Jodkowska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie

W pracy porównano skuteczność kliniczną wypełnień wykonanych z amalgamatu, cementu sz-j cermetowego i materiału kompozycyjnego w 3-osiowych ubytkach klasy II w zębach stałych. Badanie objęło 283 ubytki kl. II (5 Amalcap, 98 Ketac-Silver i 90 Heliomolar RO). Po 5 latach spostrzeżono utratę 5 wypełnień z Amalcapu (10%), 20 wypełnień z Ketec-Silveru (35,1%) oraz 9 wypełnień z Heliomolaru z cementów sz-j oraz z amalgamatu zawiodły głównie z powodu dużej liczby mikropęknięć i złamań brzeżnych.

A clinical trial comparing the efficiacy of amalgam, a glass-ionomer cermet material and a resin based composite material used in 3-axial class II cavities in permanent teeth. The durability of these restorations was assessed during a 5-years follow-up, period using U.S.P.H.S. criteria. After 5 years resulted in the loss of 5 amalgam restorations (10%), 20 glass-ionomer cermet (35,1%) and 9 resin composite restorations (14,1%) failed. The glass-ionomer cermet and amalgam restorations failed primarily due to bulk fracture.

 


Kliniczna ocena materiału podkładowego – Vitrebond (wyniki po 4 i 5 latach obserwacji)

dr n. med. Leopold Wagner, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS CSK WAM w Warszawie
prof. dr hab. med. Jan Trykowski, kierownik IS CSK WAM w Warszawie
lek. dent. Marianna Miazek-Wagner, IS CSK WAM w Warszawie

Obecna praca jest wynikiem 5-letniej obserwacji światłoutwardzalnego podkładowego cementu szklano-jonomerowego – Vitrebond. Po 48 miesiącach oceniono 243 ubytki, a po 60 miesiącach – 216 ubytków. Nie stwierdzono przypadków podrażnienia miazgi ani tkanek okołowierzchołkowych leczonych zębów. Pacjenci w wywiadzie nie podali żadnych niepokojących objawów, a wykonane zdjęcia rentgenowskie nie uwidoczniły żadnych odchyleń od stanu prawidłowego. Stwierdzono, że Vitrebond jest dobrym materiałem podkładowym.

Visible light curing glass-ionomer cement – Vitrebond was evaluated clinically after 48 i 60 months of observation. No cases of pulp or perapical tissues irritation or noalarming symptoms were found. The radiograms revealed normal picture of periapical tissues concerning the treated teeth. On the base of our observation the Vitrebond can be assessed as good base material.


Profilaktyka w stomatologii – konferencja naukowo-szkoleniowa

5.11.1994 r. w Poznaniu odbyła się konferencja naukowo-szkoleniowa: „Profilaktyka próchnicy i innych schorzeń jamy ustnej”. Była ona połączona z obchodami 65-lecia poznańskiej stomatologii. Spotkanie zorganizował Zakład Stomatologii Dzieci i Młodzieży IS AM w Poznaniu, a sponsorem były firmy: 3M Poland, Nutra Sweet AG i Coltene/Whaledent.

Glass-jonomer, kompomer czy też…?

Glass-jonomery nazywane inaczej cementami polialkenowymi albo cementami szklano-jonomerowymi stanowią grupę materiałów, która cechuje się przede wszystkim bardzo dobrą adhezją do szkliwa i zębiny, biozgodnością oraz uwalnianiem fluoru. Dobra adhezja do zębiny jest w mniejszym stopniu wynikiem rozdrobnienia materiału niż jego zdolnością chemicznego reagowania z tkanką. Istotą tej reakcji, która zachodzi dzięki hydrofilowym własnościom materiału, jest wymiana jonowa między glass-jonomerem a tkanką.

Utrudnienia w zakupie leków

Ze szczególnego rodzaju utrudnieniami mógł spotkać się ten, kto chciał zakupić dla potrzeb prywatnego gabinetu środki farmaceutyczne lub materiały medyczne przeznaczone wyłącznie dla lecznictwa zamkniętego. Okazuje się, że bez stosownego zezwolenia wydawanego przez Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego nie jest to w ogóle możliwe. Typowy gabinet stomatologiczny zapatrujący się w aptece nie jest zmuszony do zdobywania takiego zezwolenia, ponieważ z reguły używa on jedynie środki farmaceutyczne i materiały medyczne przeznaczone tylko dla lecznictwa poszpitalnego. Problemy zaczynają się jednak, gdy lekarz będzie chciał poszerzyć zakres świadczeń, na przykład o zabiegi wykonywane w znieczuleniu ogólnym, lub gdy spotka się z niekompetencją sprzedawcy hurtowni farmaceutycznej, który nie będzie dokładnie wiedział, jakie środki przeznaczone są wyłącznie dla lecznictwa zamkniętego, a jakie dla lecznictwa poszpitalnego.

Primum non nocere

Często uprzedzamy się do ludzi i wytworów ich pracy. Taka jest natura ludzka. Czy jednak można przypuścić, by podmiotem uprzedzenia był jednowartościowy jon? Pomysł zdawać by się mogło absurdalny. Tymczasem w czasopiśmie „Raj” zdarzyło nam się przeczytać, niewolne od dramatycznych sformułowań, ostrzeżenie dla współczesnych „Fluor – ukryty wróg”. Już sam tytuł robi wrażenie. Oto do starych i tak zbyt licznych wrogów przyjdzie nam dodać jeszcze jednego.