Stomatologia Współczesna
NR 6/2002
Charakterystyka spektralna i mikroanalityczna szkliwa z wczesnymi zmianami próchnicowymi
Spectral and microanalytical characteristic of enamel with early carious lesions
dr n. med. Agnieszka Mielczarek, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM, w Warszawie
dr Mirosław Kwaśny, Instytut Optoelektroniki WAT, w Warszawie
Słowa kluczowe: próchnica początkowa, mikroanaliza rentgenowska, analiza spektralna
W ostatnich latach trwają poszukiwania metod diagnostycznych w kierunku subklinicznej detekcji ognisk próchnicowych. Duże nadzieje wiąże się z badaniem fluorescencji tkanek zęba. Celem pracy była ocena wykorzystania metody fluorescencyjnej w diagnostyce próchnicy. W badaniu wykorzystano usunięte zęby ludzkie. Materiał analizowano w postaci: szlifów szkliwnych i płytek rozdrobnionego i zaprasowanego szkliwa. W pierwszej fazie badań wykonano pomiary spektralne w celu porównania charakterystyk szkliwa zdrowego i zmienionego w warunkach in vitro i in vivo. Próbki szkliwa poddano działaniu różnych ?ródeł światła. Zjawisko fluorescencji oceniano wykorzystując systemy detekcji oparte na spektrografach. Następnie wykonano analizę chemiczną próbek szkliwa w mikroanalizatorze rentgenowskim.
Wyniki badań wykazały, iż natężenie fluorescencji w szkliwie odwapnionym w warunkach in vitro jest zawsze niższe od natężenia fluorescencji indukowanej w szkliwie prawidłowym. W szkliwie objętym próchnicą obserwuje się podobną zależność, z wyjątkiem wzbudzenia w zakresie czerwieni 633 nm i 650 nm, gdzie poziom indukowanej fluorescencji w szkliwie odwapnionym jest wyższy.
Key words: caries incipient, X-ray microanalysis, spectral analysis
During the last years, new diagnostic methods which will allow to detect enamel lesions at a sub-clinical stage have been investigated. The examination of laser induced fluorescence in dental tissues seems to be very promissing. The aim of this study was to evaluate the possibilities of using laser induced fluorescence in the clinical diagnosis of caries lesions. Human extracted teeth were used in the study. Samples were analysed as enamel slices, and powdered and pressed enamel. The first phase of the study comprised of spectral measurements for comparison of emission spectra in normal, carious and in vitro demineralized enamel samples. Enamel samples were excited by various light sources. The detection systems based on spectographs were used. The next step of the study comprised of chemical analysis of normal and demineralised enamel by X-ray microanalysis. Results of the study show that the intensity of fluorescence registered in enamel demineralised in vitro is always decreased as compared to normal enamel, in all wavelengths ranges. The same applies to carious enamel, with the exception of excitation in the red range (633 nm, 650 nm), where the fluorescence level is higher.
Powikłania po leczeniu endodontycznym -przepchnięcie wypełnienia kanałowego
Complications after endodontic treatment -overfilling
lek. stom. Roman Bąkowicz, Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Łodzi
lek. stom. Michał Juncewicz, Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Łodzi
Opiekun Koła: dr n. med. Małgorzata Paul-Stalmaszczyk
Słowa kluczowe: przepchnięcia, powikłania po leczeniu endodontycznym
Czynnik bakteryjny jest główną przyczyną zmian zapalnych tkanek okołowierzchołkowych. W badaniach naukowych podkreśla się również znaczenie czynników nie-bakteryjnych: termicznych, mechanicznych i alergicznych. Wśród czynników jatrogennych duże znaczenie mają przepchnięcia. Praca przedstawia zagadnienia dotyczące częstości tego powikłania i jego przyczyny. Omówione zostały także czynniki, które mogą mieć wpływ na rokowanie w przypadku przepchnięć, jak stan miazgi i tkanek okołowierzchołkowych przed leczeniem, traumatyzacja tkanek okołowierzchołkowych podczas leczenia, właściwości stosowanych materiałów wypełniających czy lokalizacja przepchnięć.
Key words: overfilling, complications after endodontic treatment
The main reason of periapical lesions is a bacterial factor. In the medical research non-bacterial factors are outlined: thermal, mechanical and allergic. Among iatrogenic factors overfilling is considered to be important. This study presents problems connected with frequency of this complication and its causes. Factors that can influence prognosis in case of overfilling such as: state of pulp and periapical tissue before treatment, traumatisation of periodontal ligament during treatment, properties of| used filling materials or localisation of overfilling are explained.
Wpływ przewlekłej terapii immunosupresyjnej na występowanie stomatopatii protetycznych powikłanych infekcją grzybiczą u pacjentów po przeszczepieniu narządów
The influence of chronic immunosuppression therapy on appearance of Candida – associated denture stomatitis in patients after transplantation
prof. AM dr hab. n. med. Elżbieta Mierzwińska-Nastalska, kierownik Katedry Protetyki Stomatologicznej IS AM w Warszawie
lek. stom. Magdalena Golecka, Katedra Protetyki Stomatologicznej IS AM w Warszawie
dr n. med. Urszula Ołdakowska-Jedynak, Klinika Immunoterapii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych AM w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Leszek Pączek, kierownik Kliniki Immunoterapii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych AM w Warszawie
Słowa kluczowe: zakażenie grzybicze jamy ustnej, immunosupresja, transplantacja
Pacjenci, u których wykonano zabieg przeszczepienia nerki bądź wątroby, otrzymują długotrwałe leczenie immunosupresyjne. Stosowanie tego leczenia wiąże się z występowaniem objawów niepożądanych, wynikających z następstwa upośledzenia odporności oraz z objawów ubocznych typowych dla stosowanego preparatu. Celem pracy było zbadanie częstości występowania i stopnia nasilenia stomatopatii protetycznych powikłanych infekcją grzybiczą u osób użytkujących uzupełnienia protetyczne, poddanych przewlekłej terapii lekami immunosupresyjnymi i sterydami. Grupę badaną stanowili pacjenci z przeszczepioną allogeniczną nerką lub wątrobą przyjmujący leki immunosupresyjne i użytkujący uzupełnienia protetyczne. Grupę kontrolną stanowili ogólnie zdrowi użytkownicy uzupełnień protetycznych. W obu grupach przeprowadzono badania stomatologiczne podmiotowe i przedmiotowe. W wywiadzie uwzględniono pytania dotyczące stanu zdrowia, nawyków higienicznych związanych ze stosowaniem uzupełnień protetycznych, czasu ich użytkowania oraz objawów subiektywnych występujących w obrębie jamy ustnej. W badaniu klinicznym oceniano stan podłoża protetycznego, kątów ust, stabilizację oraz rodzaj uzytkowanych protez. W obu grupach wykonano badania mikologiczne drogą wymazu bezpośredniego z błony śluzowej jamy ustnej i powierzchni protez. Otrzymane wyniki wskazują na związek pomiędzy stosowaniem przewlekłej terapii immunosupresyjnej u pacjentów po przeszczepach a nasileniem zmian zapalnych błony sluzowej jamy ustnej wywołanych infekcją drożdżakową.
Key words: oral candidiasis, immunosuppression, transplantation
Patients who undergo kidney or liver transplantation receive a long lasting immunosuppressing therapy. The unfavorable symptoms of this therapy are a result of immune deficiency and side effects typical for each kind of medicament. The aim of this study is to establish the frequency and intensity of denture stomatitis and oral candidiasis among denture wearing patients who are treated with immunosuppressing drugs. The study was carried out in the group of denture-wearers with a transplanted kidney or liver who have been treated with immunosuppressing medicaments. The control group included healthy people wearing dentures. In both groups physical and clinical examinations were made. Anamnesis covered nonobjective symptoms in the oral cavity, hygienic habits in the mouth and time span during which the denture was being used. Conditions of oral mucosa membrane, angular cheilitis as well as denture stabilization were also evaluated. In both groups mycological investigations were made by taking the direct swab from the oral mucosa and the surface of dentures and inoculating it on Sabourauda agar. The result of our study suggest that patients with immunosuppression were more frequently subject to infection of Candida albicans. Also stomatitis were more common in this group of patients.
Obraz jamy ustnej u chorych poddawanych chemioterapii nowotworów
The state of the oral cavity in patients undergoing chemotherapy
dr n. med. lek. stom. Barbara Kęsek, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej CM UJ w Krakowie
lek. stom. Dagmara Darczuk, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej CM UJ w Krakowie
dr hab. med. Maria Chomyszyn-Gajewska, kierownik Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej CM UJ w Krakowie
Słowa kluczowe: chemioterapia, zmiany w jamie ustnej
W pracy przedstawiono, na podstawie piśmiennictwa, obraz zmian występujących w jamie ustnej u chorych poddawanych chemioterapii w przebiegu leczenia choroby nowotworowej. Zmiany te stanowią powikłanie terapii z użyciem cytostatyków. Przebiegają one najczęściej w postaci zapalenia błony śluzowej jamy ustnej, do którego dołączają się wtórne infekcje grzybicze, bakteryjne i wirusowe. Aby złagodzić skutki ewentualnych powikłań występujących w jamie ustnej po zastosowaniu chemioterapii, pacjent powinien być objęty interdyscyplinarną opieką lekarską i pozostawać pod kontrolą lekarza stomatologa.
Key words: chemotherapy, changes in the oral cavity
This paper presents a literature review of the changes occurring in the oral cavity in patients during chemotherapy of neoplastic disease. These changes are a complication of chemotherapy. The most common change after chemotherapy is mucositis complicated by fungal, bacterial and viral infections. In order to reduce the effects of oral complications, the patient should be under interdisciplinary medical and dental control.
Patologiczna resorpcja korzeni jako powikłanie nieprawidłowego wyrzynania się zębów sąsiednich – przypadki własne
The pathological root resorption as the complication of irregular eruption of adjacent teeth – cases report
lek. stom. Barbara Biedziak, asystent w Zakładzie Ortodoncji IS AM w Poznaniu
dr n. med. Mateusz Kurzawski, adiunkt w Zakładzie Ortodoncji IS AM w Poznaniu
Słowa kluczowe: resorpcja korzeni zębów, zęby zatrzymane, kły
W pracy przedstawiono dwa przypadki resorpcji korzeni zębów stałych w następstwie nieprawidłowego wyrzynania się zębów sąsiednich. Obszar resorpcji był tak znaczny, że spowodował utratę tych zębów.
W pierwszym przypadku resorpcji uległy korzenie bocznych zębów siecznych w szczęce wskutek ucisku wywołanego wyrzynaniem nieprawidłowo położonych kłów.
W drugim przypadku, podczas wyrzynania drugiego zęba przedtrzonowego w żuchwie, doszło do resorpcji i utraty pierwszego zęba trzonowego.
Key words: root resorption, impacted teeth, canines
In the paper authors present the cases of root resorption as the result of irregular eruption of adjacent teeth. The area of resorption was so considerable that caused the loss of these teeth. In the first case the resorption included roots of maxillary lateral incisors in consequence of the pressure from ectopic eruption of canines. In the second case, during the second premolar eruption in the mandible, resorption and loss of the first molar occured.
Wpływ choroby przyzębia na intensywność i dynamikę średniego osoczowego stężenia białka C-reaktywnego u chorych z ostrymi niewydolnościami wieńcowymi
The influence of periodontal disease on intensivity and dynamic of the mean concentration of C-reactive protein in patients with acute coronary syndromes
dr n. med. Maciej Czerniuk, Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
prof. dr hab. med. Renata Górska, kierownik Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
dr n. med. Krzysztof Filipiak, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii AM w Warszawie
Słowa kluczowe: ostra niewydolność wieńcowa, choroba przyzębia, biało C-reaktywne
W pracy oceniono wpływ stopnia zaawansowania choroby przyzębia na intensywność i dynamikę odczynu zapalnego mierzonego zmianami średniego osoczowego stężenia białka C-reaktywnego (CRP) u chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi (ACS) i współistniejącą chorobą przyzębia (CH.PZ). U chorych z mniej zaawansowaną chorobą przyzębia następowało szybsze ustąpienie odczynu zapalnego mierzonego średnim osoczowym stężeniem białka C-reaktywnego w porównaniu z grupami z bardziej zaawansowaną chorobą przyzębia.
Key words: acute coronary syndrome, periodontal disease, C-reactive protein
Patients suffering from acute coronary syndrome and less advanced levels of periodontal disease are characterized by Iower mean seral CRP concentrations, both in the acute phase of acute coronary syndrome and in longitudinal observation. The aim of the study was to evaluate the influence of the level of periodontal disease on the intensity and dynamics of the inflammatory reaction, as maeasured by the level of C-Reactive Protein (CRP) in patients with acute coronary syndrome and suffering from periodontal disease.
Stan próchnicy i potrzeby lecznicze kobiet w ciąży uczestniczących w kursach przygotowawczych szkoły rodzenia
Caries status and treatment needs in pregnant women attending ante-natal classes
lek. stom. Maria Dubielecka-Kittel, Zakład Stomatologii Zachowawczej AM w Warszawie
lek. stom. Ewa Rusyan, Zakład Stomatologii Zachowawczej AM w Warszawie
Słowa kluczowe: stan zdrowia jamy ustnej, próchnica, ciąża, DMFT
Stan zdrowia jamy ustnej przyszłej matki ma istotny wpływ na kolonizację bakterii próchnicotwórczych i występowanie próchnicy u jej dziecka. Celem pracy była ocena stanu próchnicy i potrzeb leczniczych kobiet w ciąży. Badaniem objęto 170 kobiet w ciąży w wieku 21-34 lat, które brały udział w kursach „szkoły rodzenia”. Próchnicę diagnozowano zgodnie z kryteriami WHO. Stan próchnicy wyrażono za pomocą wska?nika DMFT. Przeprowadzone badania wykazały, że średnia wartość wska?nika DMFT w badanej populacji wynosiła 15,6. ?rednia liczba zębów usuniętych z powodu próchnicy – 1,2, natomiast powyżej 10 zębów było leczonych (FT10). 95% kobiet wymagało leczenia zachowawczego, przy czym na osobę przypadało średnio 4,4 zęba do leczenia. 7% kobiet wymagało leczenia chirurgicznego. Stan zdrowia jamy ustnej kobiet w ciąży jest niezadowalający. Kobiety te wymagają nie tylko działań leczniczych, ale również intensywnej opieki profilaktycznej.
Key words: dental status, caries, pregnancy, DMFT
The oral health of an expectant mother has a significant influence on colonization by cariogenic bacteria and occurrence of caries in her child. The aim of the study was to evaluate the occurrence of caries and the treatment needs in pregnant women. The study covered 170 pregnant women aged 21-34 years old, who were attending ante-natal classes. Caries was evaluated according to WHO criteria. Caries intensity was defined by DMFT values. The mean DMFT value in the population studied was 15.6. A mean number of 1.2 teeth had been extracted due to caries, whereas over 10 teeth had been treated (FT10.3). 95% of women needed restorative treatment, with an average of 4,4 treatment needing teeth per person. 7% of women needed surgical treatment. The oral health of pregnant women is unsatisfactory. These women require not only therapeutic procedures, but also intensive preventive care.
12-miesięczna kliniczna ocena wypełnień z materiału mikrohybrydowego Arabesk z użyciem czynnika wiążącego Solobond M
12 months clinical assessment of restorations made of microhybrid composite material Arabesk, with use of Solobond M bonding agent
dr hab. n. med. Lidia Postek-Stefańska, reprezentant Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Katowicach
lek. stom. Daria Bojda, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Katowicach
lek. stom. Olga Ślimak, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Katowicach
Słowa kluczowe: mikrohybrydowy kompozyt, Arabesk, czynnik wiążący Solobond M, obserwacje kliniczne
Celem pracy jest kliniczna ocena wypełnień z mikrohybrydowego materiału kompozytowego Arabesk (firmy Voco). Z 75 wypełnień założonych w zębach stałych w ubytkach próchnicowego i niepróchnicowego pochodzenia u dzieci obu płci po 12 miesiącach oceniono 36. Badania kontrolne wykonano bezpośrednio po założeniu wypełnień oraz po upływie jednego roku. Przeprowadzono jakościową ocenę na podstawie skali Ryge`a. Wyniki badań klinicznych ujawniły 99,67% zaakceptowanych wypełnień.
Key words: microhybride composite, Arabesk, bonding agent Solobond M, clinical observations
The aim of the work was the clinical evaluation of restorations made of Arabesk (Voco). 75 restorations were inserted in children`s permanent teeth with caries and non-caries cavities. After 12 months 36 were examined. The quality of restorations were ascertained after placement and in one year later, according to the Ryge`s cryteria. They revealed that 99,67% of the fillings were acceptable.
Materiał złożony SureFil – roczna ocena wypełnień w zębach bocznych
Composite packable material SureFil – the one-year assessment of posterior teeth restorations
lek. stom. Magdalena Wilczyńska-Borawska, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Akademii Medycznej w Białymstoku
lek. stom. Joanna Bagińska, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Akademii Medycznej w Białymstoku
lek. stom. Katarzyna Błahuszewska, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Akademii Medycznej w Białymstoku
lek. stom. Beata Król, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Akademii Medycznej w Białymstoku
lek. stom. Anna Klimiuk, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Akademii Medycznej w Białymstoku
prof. dr hab. Wanda Stokowska, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej Akademii Medycznej w Białymstoku
Słowa kluczowe: alternatywa dla amalgamatu, właściwości mechaniczne, kompozyty do kondensacji,
zęby boczne
Badanie miało na celu ocenę jakości wypełnień ubytków klasy I i II zębów bocznych, wykonanych z materiału kompozytowego SureFil (Dentsply DeTrey). Tuż po założeniu 113 wypełnień uzyskało ocenę O wg skali Ryge`a uwzględniającej jakość powierzchni wypełnienia, kształt anatomiczny i przyleganie brzeżne. Po 12 miesiącach zbadano 92 wypełnienia, kształt anatomiczny i przyleganie brzeżne. Po 12 miesiącach zbadano 92 wypełnienia (81% wykonanych). 72% wypełnień uzyskało notę O, a pozostałe l wg skali Ryge`a. Te ostatnie wymagały jedynie niewielkich korekt. Podsumowując, SureFil jest właściwym materiałem do wypełniania ubytków w zębach bocznych.
Key words: amalgam alternatives, mechanical properties, packable/condensable composites,
posterior teeth
We assessed quality of 113 restoration from SureFil (Dentsply DeTrey) high-density composite material performed in cavities of posterior teeth (class l and II) after placement. Ali of them were satisfactory regarding stability of surface texture anatomical form and marginal adaptation (score O, according to Rygę). At the follow-up examination performed 12 months later, 92 (81% of baseline) of the restorations were assessed. Seventy-two percent of them were scored O, and 28% 1 according to Rygę. The restorations with score 1 reguired only minimal corrections. Our results show that SureFil is a proper material for restoration of cavities in posterior teeth.
Stan uzębienia i przyzębia u poborowych Marynarki Wojennej
Dentition and periodontal condition of navy soldiers
dr n. med. Stanisław Żmuda, IS CSK WAM w Warszawie
prof. dr hab. Jan Trykowski, IS CSK WAM w Warszawie
dr n. med. Ewa Iwanicka-Frankowska, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
lek. stom. Maria Preiskorn, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: żołnierze, próchnica, stan uzębienia, stan przyzębia, wskaźnik PUW, wskaźnik CPITN
Celem pracy była ocena stanu uzębienia i przyzębia nowo wcielonych żołnierzy służby zasadniczej w wieku 18-24 lat oraz ocena wdrożonego programu leczenia. Dla grupy 241 osób określono wska?niki próchnicy, płytki nazębnej, krwawienia, stanu przyzębia oraz wska?nik leczenia próchnicy na początku służby, po 3 i po 11 miesiącach. W czasie trzech pierwszych wstępnych miesięcy żołnierze byli poddawani zabiegom leczniczym: higienizacyjnym, chirurgicznym i zachowawczym. Badania ujawniły zły stan uzębienia (PUW-Z = 10,22) i przyzębia (CPITN = 1,72) oraz duże potrzeby lecznicze.
Key words: soldiers, caries, dentition estimation, periodontal condition, DMF index, CPITN index
The aim of the study was to determine dentition and periodontal condition in group of soldiers serving the national servis in Polish navy. Treatment program was evaluated. DMF index, plague index, bleeding index, CPITN and treatment index were evaluated in group of 241 soldiers 18-24 years old in the beginning of service, after 3 and 11 months. During first three months of serve, soldiers were treated: hygienisation, dental surgery, and restorative dentistry. The study showed bad condition of dentition (DMF = 10.22), paradontium (CPITN = 1.72) and big dental treatment needs.