Stomatologia Współczesna
NR 6/2014
Stan wiedzy pacjentów o chorobach przyzębia, profilaktyce oraz wpływie na stan zdrowia w zależności od poziomu ich wykształcenia
State of the patients knowledge about periodontal diseases, prophylaxis and influence on health condition according to their level of education
Ze Studenckiego Koła Naukowego przy Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Anna Haładyj
Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Monika Borakowska-Siennicka – opiekun Studenckiego Koła Naukowego
Słowa kluczowe: choroby przyzębia, poziom edukacji, zdrowie ogólne
Wiadomo, że szerzenie świadomości i wiedzy wśród społeczeństwa o możliwym wpływie chorób przyzębia na zdrowie ogólne jest niezbędne. Zatem w obecnym badaniu dokonano oceny wiedzy pacjentów o chorobach przyzębia, profilaktyce oraz wpływie tych chorób na stan zdrowia w zależności od poziomu ich wykształcenia. Badaniem ankietowym objęto 226 pacjentów po 40. roku życia. 38,5% badanych posiadało wykształcenie wyższe, 42,5% średnie, a 19% podstawowe. Największą liczbę poprawnych odpowiedzi na temat objawów chorób przyzębia, ich wpływu na ogólny stan zdrowia oraz stosunku do higieny jamy ustnej zaznaczyła grupa z wyższym wykształceniem. Najmniej trafnych odpowiedzi odnotowano w grupie pacjentów z wykształceniem podstawowym. Stwierdzono, że poziom wykształcenia w zasadniczy sposób wpływał na stan wiedzy pacjentów o chorobach przyzębia i świadomość prozdrowotną.
Key words: periodontal diseases, level of education, general health
It is well known, that dissemination of awareness and learning among the public about the possible influence of periodontal diseases on general health is imperative. Thus, in that study the evaluation of patients knowledge about periodontal diseases, prophylaxis and influence of that diseases on state of health depending on their level of education, were ascertained. 226 patients in the age above 40 years were studied by questionnaire. 38.5% respondents had higher, 42.5% secondary and 19% elementary education. The largest number of correct answers about symptoms of periodontal diseases, their influence on general health and ways with hygiene of oral cavity were given by group of patients with higher level of education. The least proper answers were noted in group of patients with elementary education. It was noted that the level of education had an essential influence on patients knowledge concerning periodontal diseases and pro-health awareness.
Skuteczność chirurgicznego i niechirurgicznego leczenia chorób przyzębia
Effectiveness of surgical and non-surgical treatment of periodontal diseases
Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: prof. dr hab. n. med. Renata Górska – kierownik Zakładu, dr n. med. Ewa Ganowicz
Słowa kluczowe: leczenie niechirurgiczne chorób przyzębia, zabieg płatowy, kliniczne położenie przyczepu (CAL), głębokość kieszonek (PD)
W ciągu ostatnich lat obserwuje się szybki rozwój technik leczenia chirurgicznego chorób przyzębia. Podstawę większości z nich stanowi zabieg płatowy, który poddaje się różnego rodzaju modyfikacjom i wzbogaca o aplikację materiałów kościozastępczych, błon zaporowych i innych produktów sprzyjających regeneracji. Celem pracy było określenie na podstawie piśmiennictwa, czy w periodontologii nadal jest miejsce dla samego zabiegu płatowego bez zastosowania biomateriałów – czy leczenie chirurgiczne techniką zabiegu płatowego poprawia rokowanie w porównaniu z leczeniem niechirurgicznym chorób przyzębia?
Key words: non-surgical periodontal treatment, flap surgery, clinical attachment level (CAL), pocket depth (PD)
In the last years a rapid development of surgical periodontal treatment techniques been observed. Most of them are based on the flap procedure, subjected to different modifications and enriched by the application of bone graft materials, membranes and other products favouring regeneration. The aim of this paper was to determine on the basis of literature if there is still place in periodontology for flap surgery unaccompanied by the application of biomaterials. Does flap surgery improve prognosis, as compared to the non-surgical periodontal treatment?
Wykorzystanie terapii fotodynamicznej w leczeniu choroby próchnicowej
The application of photodynamic therapy in caries treatment
Z Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Justyna Szczepaniak, dr hab. n. med. Agnieszka Mielczarek
Z Instytutu Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej: dr hab. inż. Mirosław Kwaśny/p>
Słowa kluczowe: S. mutans, terapia fotodynamiczna, fotouczulacze
Najbardziej rozpowszechnioną chorobą jamy ustnej, której rozwój uwarunkowany jest aktywnością drobnoustrojów, jest próchnica zębów. Inicjowanie zmian próchnicowych związane jest z dominacją w płytce nazębnej specyficznych, kwasotwórczych i kwasolubnych bakterii. Obecnie trwają badania nad alternatywnymi metodami zmniejszenia aktywności metabolicznej drobnoustrojów próchnicotwórczych, a tym samym ich kariogennego potencjału. Fotodezynfekcja i terapia fotodynamiczna wpisują się w kanon poszukiwanych procedur i kluczowych założeń współczesnej stomatologii. Zakładają bowiem eliminację patogennych drobnoustrojów z wykorzystaniem niein-wazyjnej terapii światłem. Celem pracy była prezentacja wybranych wyników badań nad wykorzystaniem fotodezynfekcji i terapii fotodynamicznej w leczeniu choroby próchnicowej.
Key words: S. mutans, photodynamic therapy, photosensibilizators
The most common oral disease, the development of which is related to the activity of micro-organisms is dental caries. Initiation of caries is associated with the prevalence of plaque-specific, acidic and acidophilic bacteria in dental biofilm. Currently, alternative methods of the reduction of metabolic activity of cariogenic bacteria and hence their cariogenic potential are tested. Photodisinfection (PACT) and photodynamic therapy (PDT) are currently top research priorities in the modern dentistry. They are focused on the elimination of pathogenic microorganisms by using of non-invasive light therapy. The aim of this study was to present the selected results of the application of PACT and PDT in the dental caries treatment.
Wybrane aspekty wykorzystania zjawiska fluorescencji w praktyce stomatologicznej
Selected aspects of fluorescence phenomenon application in dental practice
Z Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Aleksandra Hajdo, lek. dent. Ewa Prażmo, dr hab. n. med. Agnieszka Mielczarek
Z Instytutu Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej: dr hab. inż. Mirosław Kwaśny
Słowa kluczowe: fluorescencja, lasery, próchnica, błona śluzowa, diagnostyka
W ciągu ostatnich lat obserwowany jest dynamiczny rozwój diagnostyki stomatologicznej. Podejmowane są próby wykorzystania nowoczesnych technologii i zaadaptowania ich do potrzeb stomatologii. Optyka biomedyczna jest jedną z intensywnie rozwijających się interdyscyplinarnych dziedzin wiedzy. Zakłada użycie światła w celu wykrywania, mo-nitorowania i terapii stanów patologicznych jamy ustnej. Ciekawą propozycją jest rejestrowanie natężenia naturalnej lub indukowanej fluorescencji w przebiegu uszkodzeń tkanek zmineralizowanych i zmian na błonie śluzowej. Wdrożenie do praktyki stomatologicznej systemów opartych na zjawisku fluorescencji umożliwia wczesne wykrywanie takich zmian i wprowadzenie terapii minimalnie inwazyjnej. W pracy opisano wybrane, nowoczesne fluorescencyjne systemy diagnostyczne stosowane w stomatologii oraz zaprezentowano przykłady ich aplikacji klinicznych.
Key words: fluorescence, lasers, caries, oral mucosa, diagnosis
During the last few years rapid development of dental diagnostics is observed. Novel technologies are tested and adopted to dentistry needs. Biomedical optics is one of the most intensively evolving interdisciplinary field of science. Light energy is used for diagnosis, monitoring and therapy of pathological processes ongoing in oral cavity. Registration of the natural or induced fluorescence in the damaged mineralized tissue and oral lesions seems to be an interesting option. Systems based on fluorescence enables early detection of carious lesions and oral mucosa pathology and enables implementation of minimal invasive therapy. In the review selected modern fluorescence diagnostic systems are described and their clinical usage in dental practice is presented.
Związek pomiędzy chorobami przyzębia a chorobą Alzheimera – przegląd piśmiennictwa
The link between periodontal disease and Alzheimer’s disease – a literature review
Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Anna Haładyj, lek. dent. Tomasz Kaczyński, prof. dr hab. n. med. Renata Górska – kierownik Zakładu
Słowa kluczowe: zapalenie przyzębia, choroba Alzheimera, czynniki ryzyka, zakażenie, zapalenie
Liczne badania wskazują na występowanie zależności pomiędzy zapaleniem przyzębia a chorobami ogólnoustrojowymi. W świetle ostatnich doniesień coraz częściej sugeruje się istnienie związku pomiędzy chorobami przyzębia a rozwojem choroby Alzheimera. W pracy omówiono patogenezę rozwoju choroby Alzheimera oraz potencjalne czynniki etiologiczne tej choroby. Opisano potencjalne mechanizmy, takie jak zakaźne patogeny i zakażenie ogólnoustrojowe, które łączą ze sobą patogenezę schorzeń przyzębia i choroby Alzheimera oraz wzajemnie na siebie wpływają. Związek pomiędzy zapaleniem przyzębia a chorobą Alzheimera powinien być w dalszym ciągu dogłębnie badany – podkreśla się, iż uleczalne choroby przyzębia mogą być jej modyfikowalnym czynnikiem ryzyka.
Key words: periodontitis, periodontal disease, Alzheimer’s disease, risk factors, infection, inflammation
Numerous studies implicate plausible link between periodontitis and various systemic diseases.In light of recent data, correlation between periodontits and Alzheimer’s disease (AD) has been suggested – periodontitis may contribute to the clinical onset and progression of Alzheimer’s disease. In the paper the pathogenesis of AD and its possible etiological factors are discussed. This review describes how infectious pathogens and systemic infection may contribute to the development of both entities as well as involved interactions. The association between periodontal disease and Alzheimer’s disease should be still thoroughly examined – periodontitis is a treatable condition and hence it may be a modifiable risk factor of AD.
Analiza proteomiczna ludzkiej śliny w diagnostyce schorzeń jamy ustnej
Proteomic analysis of human saliva in the diagnosis of oral diseases
Z Zakładu Ortodoncji Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie: lek. dent. Karolina Kaczor-Urbanowicz
Z Zakładu Ortodoncji Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr hab. n. med. Małgorzata Zadurska – kierownik Zakładu
Słowa kluczowe: analiza proteomiczna, ślina, biomarkery, choroby jamy ustnej
Analiza proteomiczna śliny to metoda analizy białek zawartych w ślinie, ich ekspresji, modyfikacji i wzajemnych interakcji. Ogromny postęp technologiczny, jaki nastąpił w analizach proteomicznych w ciągu ostatnich lat, pozwolił na rozszerzenie wykorzystania śliny w diagnostyce licznych schorzeń – zarówno chorób jamy ustnej, jak i ogólnoustrojowych. Łatwość, a także nieinwazyjny charakter pobierania próbek śliny sprawia, że stanowi ona cenne kliniczne narzędzie diagnostyczne w monitorowaniu ryzyka i rozwoju wielu chorób jamy ustnej, tj. zespołu Sjögrena, chorób nowotworowych oraz resorpcji korzeni zębów spowodowanej leczeniem ortodontycznym. Skład śliny może odzwierciedlać patofizjologię wielu chorób jamy ustnej. Obecnie wykorzystuje się różne metody analizy proteomicznej w celu wykrywania potencjalnych białkowych biomarkerów diagnostycznych służących do identyfikacji pacjentów podatnych na rozwój specyficznych chorób. Analiza proteomiczna śliny może dostarczyć najlepszy dostępny dowód w celu podjęcia ważnych klinicznie decyzji, tak aby zminimalizować ryzyko i nasilenie wielu chorób jamy ustnej.
Key words: proteomic analysis, saliva, biomarkers, oral diseases
Proteomic analysis of saliva is a method of screening of proteins contained in saliva, their expression, modifications and interactions. Technological advances in proteomic approaches over the past decades have enabled saliva to expand its usefulness in the diagnosis of many different diseases: both oral and systematic. The easy non-invasive nature of collection of saliva makes it a valuable clinical tool to monitor the risk and the development of many oral diseases such as Sjögren’s syndrome, cancer diseases and orthodontically induced root resorption. The composition of saliva may reflect the pathophysiology of many oral disorders. Nowadays, different methods of proteomic analysis have been utilized to discover potential diagnostic protein biomarkers for identifying the patients susceptible to develop specific diseases. Proteomic analysis of saliva could provide the best available evidence for clinical decisions to minimize the risk and severity of many oral diseases.
Opieka stomatologiczna nad pacjentem z Epidermolysis bullosa
Dental care for patients with Epidermolysis bullosa
Z Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Milena Marcinkowska-Ziemak, lek. dent. Marta Kurkowska, dr hab. n. med. Agnieszka Mielczarek
Z Zakładu Chirurgii Stomatologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: prof. dr hab. n. med. Andrzej Wojtowicz
Słowa kluczowe: pęcherzowe oddzielanie się naskórka, zmiany skórne, objawy w jamie ustnej, opieka stomatologiczna
Pęcherzowe oddzielanie się naskórka stanowi grupę rzadkich chorób uwarunkowanych genetycznie, których wspólną cechą jest powstawanie pęcherzy w odpowiedzi na urazy mechaniczne. Jest to schorzenie o heterogennym obrazie klinicznym, zróżnicowanym przebiegu i rokowaniu. Choroba manifestuje się również objawami w jamie ustnej. W zaawansowanych postaciach wykwity pojawiają się bez uchwytnej przyczyny. Rolą lekarza dentysty jest m.in. uśmierzanie bólu i przeciwdziałanie następstwom choroby, jakimi są ściągające i okaleczające blizny oraz zaawansowana choroba próchnicowa prowadząca do przedwczesnej utraty zębów. W przebiegu łagodniejszych typów choroby w jamie ustnej występują nieliczne zmiany o charakterze pęcherzy gojących się bez pozostawienia blizn. W pracy przedstawiono aktualny stan wiedzy dotyczącej opieki stomatologicznej nad pacjentami z Epidermolysis bullosa.
Key words: Epidermolysis bullosa, skin problems, oral cavity symptoms, dental care
Epidermolysis bullosa is a group of rare diseases, genetically determined, with a common symptoms, as bullous in response to mechanical trauma. It is a hereditary disease, with heterogenic clinical symptoms, various course and prognosis. This pathology also manifests the symptoms in oral cavity. In more advanced forms, skin and mucous bullae may appear without any significance cause. The role of dentist is, among others, pain relief and prevention of disease consequences as: scars limiting oral opening and advanced carious lesions which leads to premature loss of dentition. In some milder cases lesions appear exceptionally and usually heal without scarring. This publication presents the current state of knowledge on dental care for patients with Epidermolysis bullosa.
Zastosowanie wszczepów śródkostnych oraz protezy typu overdenture w celu poprawy jakości życia pacjentów z całkowitym brakiem zębów w żuchwie – przegląd piśmiennictwa
Application of dental implants overdenture in order to improve the quality of life in patients with mandible edentulousness – a literature review
Z Poradni Dentystycznej Centralnej Wojskowej Przychodni Lekarskiej „Ce-Pe-Lek” w Warszawie: lek. dent. Diana Kulej-Janiszewska
Słowa kluczowe: bezzębie w żuchwie, dolna proteza całkowita, implanty, proteza typu overdenture
Bezzębie, zwłaszcza w żuchwie, jest uciążliwe dla większości pacjentów, a leczenie całkowitymi protezami ruchomymi to często nieskuteczne rozwiązanie. Zastosowanie wszczepów śródkostnych i opartych na nich protez typu overdenture stało się przełomo-wym osiągnięciem w rehabilitacji takich przypadków. Celem pracy było przedstawienie wad i zalet protez typu overdenture opartych na wszczepach na podstawie dostępnego piśmiennictwa. Ich zastosowanie istotnie poprawia stabilizację takiego uzupełnienia protetycznego oraz komfort życia pacjentów.
Key words: mandibular edentulousness, lower full denture, implants, overdenture
Edentulousness particularly in mandible is enormous for most patients and treatment with conventional full lower removable dentures often is inefficient solution. The application of implants and overdentures occurred to be crucial achievement in prosthetic rehabilitation for such cases. The aim of the paper was to present on the base of attainable literature advantages and disadvantages of overdentures supported on implants. Their use significantly improves stabilization of such prosthetic appliance and quality of life of the patients.
Uzupełnienie braków zębowych w żuchwie z wykorzystaniem systemu BEGO Semados, obserwacja dwuletnia – opis przypadku
Implantoprosthetic reconstruction of missing teeth in mandible with BEGO Semados implant system, two years follow-up – a case report
Z praktyki prywatnej: lek. dent. Paweł Frączak – specjalista protetyki stomatologicznej
Słowa kluczowe: wszczepy dentystyczne, leczenie implantoprotetyczne, uzupełnienie protetyczne
W pracy opisano implantoprotetyczne leczenie u pacjenta z rozpoznaniem: wg Majewskiego grupa II, wg Eichnera grupa B1, wg Galasińskiej-Landsbergerowej szczęka/żuchwa klasa II, z zastosowaniem systemu implantologicznego BEGO Semados.
Key words: dental implants, implantoprosthetic treatment, prosthetic restoration
In this paper the implantoprosthetic treatment of patient with diagnosis according to: group II of Majewski, group B1 of Eichner and class II maxilla/mandible of Galasińska-Landsberger classification, by means of BEGO Semados implant system, was presented.
