Stomatologia Współczesna
NR 1/1997
Ortodontyczne odtwarzanie ciągłości górnego łuku zębowego w przypadku zatrzymania przy środkowego siekacza
Orthodontic treatment to bring an unerupted tooth toward the line of the arch in case of impaction of central incisor
lek. stom. Nedal Aidi, z Zakładu Ortodoncji Instytutu Stomatologii AM w Poznaniu
Słowa kluczowe: zatrzymany siekacz przyśrodkowy, leczenie aparatami stałymi.
Celem pracy jest przedstawienie wyników sprowadzania zatrzymanego siekacza górnego do łuku zębowego za pomocą stałego aparatu ortodontycznego typu edgewise. Materiał dotyczy 3 pacjentów z zatrzymanym zębem siecznym (u dwóch pacjentów był to ząb 21, a u jednego 11), w wieku od 12-14 lat. Zastosowano u nich stały cienko-łukowy aparat edgewise, za pomocą którego sprowadza się zatrzymany ząb sieczny do łuku. W podsumowaniu autor stwierdza, że stały aparat typu edgewise jest bardzo przydatny dla sprowadzenia zatrzymanego siekacza do górnego luku zębowego. Równocześnie umożliwia on nadanie sprowadzanemu siekaczowi prawidłowej pozycji.
Key words: impected central incisor, fixed appliance therapy.
The aim of this study is to present results in bringing unerupted upper incisor into the dental arch using orthodontic edgewise fixed appliance. The author describes three patients with impacted incisor (two of them had tooth 21 unerupted and one of them – tooth 11), aged between 12 and 14 years. They were treated with edgewise fixed appliance and the tooth was moved into arch. In summary the author states that fixed appliance is very usefull in bringing the unerupted upper incisor into the dental arch. This technique enables additionally placement of moved incisor in correct position.
Zmiany w jamie ustnej pacjentki z rozpoznaniem nadżerkowej postaci liszaja płaskiego (LP), leukoplakii oraz drożdżakowego zapalenia jamy ustnej. Opis przypadku
Changes in oral cavity in case of patient with lichen planus, leucoplakia, candidiasis. Descriptionof the case
lek. stom. Katarzyna Charazińska-Carewicz, Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
lek. stom. Agnieszka Laskus-Perendyk, Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
dr n. med. Renata Górska, kierownik Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: kandydoza, liszaj płaski, leukoplakia włochata.
W pracy przedstawiono przypadek 70 letniej pacjentki leczonej od 2 lat w Klinice Dermatologicznej AM w Warszawie i od roku w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie. Opisano objawy kliniczne, przebieg schorzenia i zastosowane metody leczenia jako przykład uporczywej jednostki chorobowej słabo poddającej się leczeniu.
Key words: candidiasis, lichen planus, hairy leucoplakia.
This paper reports a case of 70 years old patient with lichen planus, leucoplakia and candidiasis. Clinical symptoms, and methods of treatment are presented.
Przyswajanie fluorków przez szkliwo zębów dzieci 13-letnich o różnej podatności na próchnicę
The fluoride uptake by enamel teeth of 13-years old| children of various caries susceptibility
dr n. med. Jadwiga Radlińska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Ogólnej PAM w Szczecinie
Słowa kluczowe: guma do żucia, fluorki, xylitol.
Zbadano dzieci 13-letnie bez próchnicy i z wysokim ryzykiem próchnicy, które przez 2 miesiące żuły gumę zawierającą 0,02% NaF, 25% ksylitolu i 10% glukonianu wapnia.
Uzyskane wyniki badań wykazały, że fluorek zawarty w gumie do żucia wbudowuje się w szkliwo zębów dzieci z obu badanych grup. Większą przyswajalność wykazano w grupie dzieci wysokiego ryzyka próchnicy. Po 2 miesiącach nie stwierdzono zmiany liczebności Streptococcus mutans w ślinie, ale zaobserwowano spadek miana Lactobacillus u dzieci z wysokim ryzykiem próchnicy. Badanie mikrobiologiczne śliny wykonano tylko u dzieci z wysokim ryzykiem próchnicy.
Key words: chewing-gum, fluorides, xylitol.
The experiment was performed on 13-years old children belonging to caries free and high caries risk groups. Those children used chewing-gum !containing 0,02% NaF, 25% xylitol and 10% calcium gluconate during 2 months. The results obtained indicate that fluoride from chewing-gum was incortoporated to enamel teeth of both experimental groups children. Higher uptake was observed in high risk group children. After two months salivary level of Streptoccocus mutans did not change, but Lactobacillus count was significantly Iower in a high risk group children. The microbiological tests of saliva were performed only in the high risk group.
Współczesne poglądy na alergię w stomatologii
Allergy in dentistry – current opinion
lek. stom. Tomasz Wawrzynkiewicz, asystent w Zakładzie Protetyki IS AM w Łodzi
lek. stom. Sławomir Ledzion, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Łodzi
Słowa kluczowe: reakcja alergiczna, metale, niemetale.
Na podstawie piśmiennictwa autorzy opisują najczęstsze objawy reakcji alergicznych oraz związki, które mogą być przyczyną ich wystąpienia
Key words: alergic reaction, metals, non-metals.
On the basis of literature the authors describe symptoms of the allergic reactions and substances which could be reason of the allergy.
Uwalnianie jonów fluorkowych z cementów szklano-jonomerowych do 0,01 M roztworu NaCI
Release of fluoride from glass ionomers in 0,01 M NaCI solution
dr n. med. Leopold Wagner, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS CSK WAM w Warszawie
prof. dr hab. med. Jan Trykowski, kierownik IS CSK WAM w Warszawie
dr inż. Wojciech Wróblewski, starszy asystent w Zakładzie Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej
dr hab. inż. Zbigniew Brzózka, adiunkt w Zakładzie Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej
Słowa kluczowe: cementy szklano-jonomerowe, uwalnianie jonów fluorkowych, badania doświadczalne
W warunkach doświadczalnych określono stężenie jonów fluorkowych uwalnianych z cementów szklano-jonomerowych do 0,01 M roztworu NaCI. W badaniu uwzględniono następujące materiały: Fuji II LC (F), Photac Fil (Ph), polski cement szklano-jonomerowy (Pl), Vitremer (V) i Vivaglass Base (Vg). Stężenie jonów mierzono metodą bezpośredniej potencjometru przy użyciu jonometru firmy Mettler z elektrodą fluorkową firmy Ingold. Miano uwalnianych jonów fluorkowych oznaczano poprzez 7-dniowe monitorowanie oraz pomiary w określonych okresach badawczych w ciągu 12 miesięcy. Najwyższe stężenie uwalnianych jonów fluorkowych zanotowano w przypadku materiału Pl.
Key words: glass ionomers, fluoride release, experimental study.
The purpose of this study was to measure the release of fluoride from glass ionomers in 0,01 M NaCI solution. The materials tested were: Fuji II LC (F), Photac Fil (Ph), Polish GL (Pl), Vitremer (V) and Vivaglass Base (Vg). The concentration of fluoride was indicated by two different methods: during 7 days continuous monitoring and after specified time period in one year, The highest concentration of fluoride from Polish Gl was recorded.
Trzyletni przyrost próchnicy w wybranej grupie dzieci 12-letnich po zastosowaniu określonego programu profilaktyczno-leczniczego
Evaluation of caries increment in 12-year olds following in the prophylactic and treatment program
lek. stom. Agnieszka Mielczarek, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
lek. stom. Józef Mielczarek, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: próchnica, dzieci, przyrost próchnicy.
Badano 3-letni przyrost próchnicy u 92 osób, uczniów jednej z warszawskich szkół podstawowych. Oceny dokonano na podstawie badania klinicznego przeprowadzonego wstępnie i po okresie 3-letniej obserwacji. Wdrożony program profilaktyczny obejmował m.in. aplikację żelu fluorowego Fluoridin** przez kolejne 3 lata, 3 x do roku, w odstępach czteromiesięcznych, oraz użycie laku szczelinowego Fissurit F*. Odnotowano średni przyrost wskaźnika PUWz na poziomie 1,5 zęba, a wskaźnika PUWp na poziomie 2,0 powierzchni. Równocześnie zaobserwowano wzrost frekwencji próchnicy z 89,8% na 94,3%. Wyniki przeprowadzonych badań sugerują potrzebę dalszych poszukiwań programów profilaktycznych pozwalających na skuteczne zahamowanie przyrostu próchnicy u dzieci o wysokiej podatności na tę chorobę.
Key words: dental caries, children, caries increment.
Clinical examination was performed at baseline and after 3-year period of observation. The mean value of DMFT and DMFs increment was 1,5 and 2,0, respectively. Frequency of caries rised from 89,8% to 94,3% during the period of observation. The results show the need of future research on prophylactic programs more effective in caries reduction in high risk children.
Aktywność katepsyny A i prolylkarboksypeptydazy w ślinie osób ze zdrowym przyzębiem i z zapaleniem przyzębia dorosłych
The activity of cathepsine A and prolylcarboxypeptidase in the saliva of people with normal periodontium and with periodontitis in adults
dr hab. Wanda Stokowska, kierownik Instytutu. Stomatologii AMB w Białymstoku
lek. stom. Dorota Chojnacka-Jasiel, MZOZ, Białystok
dr n. med. Halina Ostrowska, Zakład Analizy Instrumentalnej AMB w Białymstoku
Słowa kluczowe: choroby przyzębia, aktywność enzymów w ślinie.
Zbadano grupę 20 osób z klinicznie zdrowym przyzębiem oraz zapaleniem przyzębia dorosłych. Oznaczono aktywność katepsyn A i prolylkarboksypeptydazy, stężenie białka całkowitego oraz aminokwasów i peptydów, a także pH w ślinie mieszanej. Stwierdzono statystycznie istotne różnice aktywności enzymatycznej w grupie osób ze zdrowym i patologicznie zmienionym przyzębiem. Inne badane wielkości nie wykazały statystycznie istotnych różnic.
Key words: periodontitis, saliva enzyme activity.
Authors examined 20 persons – men and women with healthy periodontium and with AP. The activity of cathepsine A and prolylcarboxypeptidase, concentration of protein, peptids and amino acids and pH in their mixed saliva have been studied. There were differences in activity of 1CPA and 1PCP in saliva of subjects with healthy and unhealthy periodontium. There were no differences another indexes in saliva of subjects.
Wytrzymałość na złamanie trzech różnych materiałów używanych do odbudowy zrębu koronowego, zastosowanych w połączeniu z trzema rodzajami standardowych wkładów koronowo-korzeniowych
Fracture strenght of three different core materials in combination with three different endodontic posts
Bertt J. Cohen, Spyridion Condos, Allan S. Deutsch, Barry Lee Musikant – autorzy są pracownikami ośrodków badawczych w Stanach Zjednoczonych
Celem badania było określenie wielkości siły łamiącej dla trzech materiałów używanych do odbudowy zrębu koronowego, stosowanych w połączeniu z trzema systemami wkładów standardowych. Badanie przeprowadzono w dziewięciu grupach. Każda grupa zawierała 10 próbek. Próbki umieszczano w specjalnych stojakach pod kątem 45°, a obciążenie łamiące uzyskiwano za pomocą standardowej maszyny testującej. Wielkość siły łamiącej (określonej w kg) wynosiła:
Flexi-Post/Ti-Core 92.8; Vlock/Ti-Core 99,1: Parapost/Ti-Core 74,7; Flexi-Post/Tytin 70,7; Vlock/Titim 45,6; Parapost/Tytin 61,0; Flexi-Post/Ketac Silver 31,4; Vlock/Ketac Silver 22,8 oraz Parapost/Ketac Silver 17,1. Materiał złożony z domieszką tytanu Ti-Core wykazywał największą wytrzymałość we wszystkich przypadkach, natomiast próbki z zastosowaniem cementu szklano-jonomerowego z opiłkami srebra Ketac Silver oznaczały się najmniejszą wytrzymałością.
Wkład Flexi-Post oraz mikrośruba Vlock wykazywały największą wytrzymałość na złamanie, a Parapost najmniejszą. Zarówno wkłady Flexi-Post, jak i Vlock mają duże rowkowane główki, ułatwiające połączenie wkładu z materiałem odbudowującym część koronową.
The purpose of this study was to determine the fracture load for three different core materials supported by three different post systems. The study was divided into nine separate groups, and each group comprised 10 samples. Specimens were placed in a special jig on a 45-degree angle, and the fracture load values were obtained using a universal testing machine. A 3 x 3 factorial two-way analysis of variance (P<0.0408) was used to test the effects of core material
and post type on the fractural resistance. Fracture load values (as measured in pounds) were: Flexi- Post/Ti-Core, 204.9; Vlock/Ti-Core, 218.8; Parapost/Ti-Core, 164.8; Flexi-Post/Tytin, 156.0; Vlock/Tytin, 100.6; Parapost/Tytin 134.6; Flexi-Post/Ketac-Silver, 69.4; Vlock/Ketac-Silver, 50.4; and Parapost/Ketac-Silver, 37.7. The titanium composite, Ti-Core, had the greatest fracture load values in all instances; the silver-filled glass-ionomer specimen,
Ketac-Silver, had the least. The Flexi-Post and the microthread, Vlock, had the greatest fracrure load values, and the Parapost had the least. Both the Flexi-Post and Vlock post have large bulky heads with many vertical and horizontal grooves, apparently facilitating the locking of the core material into the post. Int Prosthodont 1994; 7:178-182.
Praktyczne aspekty terapii endodontycznej (Cz. II)
Practical endodontic therapy (Part II)
Kaare Langeland, Peter Gängler, Elizeu Alvaro Pascon, Domenico Ricucci – autorzy książki są pracownikami Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Endodoncji Uniwersytetu w Connecticut
Chociaż radiologicznie mogą być widoczne zmiany okołowierzchołkowe od początkowych do już wyraźnych (ryć. 5), to histologicznie w komorze miazgi stwierdza się zapalenie lub martwicę, a bakterie są ograniczone do komory (ryć. 6); w kanale korzeniowym jest żywa miazga, ewentualnie częściowo w stanie zapalnym, bez kolonizacji bakterii (ryć. 6 i 7). W takim przypadku leczenie na jednej wizycie jest nie tylko możliwe, ale nawet korzystne, ponieważ eliminuje się ryzyko zakażenia kanałów korzeniowych (Langeland 1976, Lin 1984, Langeland 1987, Shklair, Andersen, Langeland 1975, Anderson 1975).
More than one clinical endodontic methods leads to an adequate clinical result. Among these, this article deals with all the practical aspects of our method which requires the termination of debridement and obturation at the apical contstriction of the root canal(s). It gives practical advice on Instruments, instrumentation, medicaments, and materials to be used to obtain optimal wound healing and permanently healthy periapical tissue.
Postępowanie z przemieszczonymi zębami przednimi u chorych na periodontopatie. Doniesienie wstępne
The management of migrated anterior teeth with loss of alveolar bone support at patients suffering from periodontitis. Preliminary news
dr hab. Maria Pietrzyk, kierownik Zakładu Propedeutyki Stomatologii Katedry Ortodoncji PAM w Szczecinie
lek. stom. Radosław Grygiel, asystent w Zakładzie Propedeutyki Stomatologii Katedry Ortodoncji PAM w Szczecinie
lek. stom. Piotr Skomro, asystent w Zakładzie Propedeutyki Stomatologii Katedry Ortodoncji PAM w Szczecinie
Słowa kluczowe: przemieszczanie się zębów, periodontopatie, utrata podparcia kostnego, utrzymanie zębów.
W pracy przedstawiono możliwości utrzymania zębów przemieszczonych, ze znaczną utratą podparcia kostnego u chorych na periodontopatie. Leczeniem objęto 22 pacjentów z przemieszczonymi siekaczami górnymi i/lub dolnymi. Zgodnie z zasadami leczenia, rozpoczynano od fazy higienizacyjnej i motywacji do współpracy. Jeśli wyniki tej fazy i motywacji były pozytywne, wykonywano zabieg kiretażu, a zęby stabilizowano w prawidłowej pozycji ligaturą z drutu. Ranę pokrywano opatrunkiem chirurgicznym. Po tygodniu, gdy opatrunek usunięto, ligaturę aktywowano przez 6-12 tygodni (raz na tydzień). Gdy zęby umieszczono w łuku, zakładano szynę wielowłókienkową z drutu dla retencji stałej.
Key words: migration of teeth, periodontopathies, bone support loss, management of teeth.
In the paper were presented possibilities of management of migrated teeth with significant loss of bone support at patients sicked on periodontopathies. The treatment involved 22 patients with migrated upper and/or Iower incisors. According to roles, the treatment was began from hygiene phase and the motivation to cooperation. If results of this phase and motivation were succesfull the procedure of curettage was carred out and teeth were stabilized in normal position with wire ligature. The wound was covered with surgical dressing. After 1 week when the dressing was removed the ligature was activated ones weekly thronghout 6 to 12 or more weeks. When the teeth were localised in the arch the multistreame wire splint was fixed for their retention.
Ortodoncja w Polsce przed 2000 rokiem
Orthodontics in Poland before 2000
prof. dr hab. Anna Komorowska, kierownik Katedry i Zakładu Ortopedii Szczękowej AM w Lublinie
Słowa kluczowe: pionierzy ortodoncji, program pięcioletnich studiów stomatologicznych, specjalizacja w ortodoncji, towarzystwa naukowe, przemiany w polskiej ortodoncji.
Zbliżająca się 100 rocznica powstania ortodoncji jest okazją do omówienia jej przeszłości, obecnych przemian i perspektyw na przyszłość.
Key words: pioneers in orthodontics, five year curriculum, specialization in orthodontics, scientific societies, changes in Polish orthodontics.
A forthcoming 100 anniversary of orthodontics creates an opportunity to discuss its past, current changes and prospects for the future.
Błędy popełniane na etapach klinicznym i laboratoryjnym przy wykonywaniu uzupełnień stałych i ruchomych
Mistakes at clinical and laboratory stages during formation of permanent and movable prosthetic appliences
dr n. med. Bogumiła Frączak, kierownik Zakładu Protetyki Stomatologicznej PAM w Szczecinie
dr n. med. Halina Ey-Chmielewska, adiunkt Zakładu Protetyki Stomatologicznej PAM w Szczecinie
lek stom. Piotr Frączak, Poradnia Protetyki Stomatologicznej, Państwowy Szpital Kliniczny Nr 2 w Szczecinie
Słowa kluczowe: uzupełnienia stałe i ruchome, popełniane błędy.
Leczenie protetyczne pacjentów, jak każde postępowanie lekarskie, wiąże się z ryzykiem popełniania błędów. Powodzenie leczenia uwarunkowane jest indywidualizacją przypadku oraz szeroką wiedzą z zakresu fizjologii i patologii układu stomatologicznego, a także moralną odpowiedzialnością lekarza za wykonywaną pracę. Zadaniem lekarza jest nie tylko właściwie przeprowadzone leczenie protetyczne, ale także dostrzeganie i eliminowanie błędów popełnianych przez technika w laboratorium. Mimo dostępności i stosowania nowoczesnych materiałów stomatologicznych, jakość uzupełnień protetycznych nie zawsze odpowiada wymaganiom stawianym przez współczesną protetykę. Jest to związane z nieprzestrzeganiem podstawowych zasad w postępowaniu klinicznym i laboratoryjnym.
Key words: permanent and movable prosthetic, making of mistakes
Do czego dentyście potrzebny jest komputer?
Danuta Borczyk
Odnoszę wrażenie, że firmy oferujące programy komputerowe, nie mają odpowiedzi na to pytanie. Na wystawie IDS 95 w Kolonii ogromne zainteresowanie zwiedzających wzbudzały stoiska z programami, to skłoniło mnie do poruszenia tego tematu.
System ubezpieczeń społecznych i jego funkcjonowanie w praktyce stomatologicznej w Niemczech
The social Insurance system and their action in stomatological practice in Germany
lek. stom. Piotr Skomro, asystent w Zakładzie Propedeutyki Stomatologii PAM w Szczecinie
lek. stom. Marek Froelich, praktyka prywatna, Hamburg
Słowa kluczowe: ubezpieczenia społeczne, opieka stomatologiczna w Niemczech.
W pracy przedstawiono organizację pracy w prywatnych praktykach stomatologicznych w Niemczech. Ukazano obowiązkowy system ubezpieczeń społecznych, dający dostęp wszystkim obywatelom do podstawowej opieki stomatologicznej.
Key words: social insurance, dental care in Germany.
Organisation of work in stomatological practice in Germany in this paper was presented. There was revealed obligating system of social Insurance giving access of all citizens to basic dental care.
Oddziaływanie fluoru na organizmy żywe
The influence of fluorine on the living organisms
prof. dr hab. Zygmunt Machoy, kierownik Katedry Biochemii AR w Szczecinie
Słowa kluczowe: fluorek, środowisko, metabolizm fluoru, mechanizmy oddziaływania fluoru.
Na podstawie własnych doświadczeń autora przedstawiono najważniejsze problemy związane z oddziaływaniem emitowanych związków fluoru na organizmy żywe i metabolizm tego pierwiastka. Na podstawie przedstawionych danych przedyskutowano reaktywność i zachowanie się fluoru. Niniejsza publikacja przedstawia problemy fizjologiczne i toksykologiczne zwłaszcza dotyczące tkanek twardych. Końcowa część publikacji opisuje możliwe biochemiczne mechanizmy oddziaływania fluoru.
Key words: fluoride, environment, metabolism of fluorine, mechanism of fluorine action.
The most important problems, related to the effect of emitted fluorine compounds on the living organism and metabolism of this element have been reviewed in the light of the author`s experience. On the ground of basic data on fluorine, its reactivity and behaviour have been discussed. The paper presents some problems of physiology and toxicology of fluorine compounds especially those concerning the hard tissues. The closing part of this paper describes some possible biochemical mechanisms of fluorine action.
Lekarz stomatolog – to brzmi dumnie
lek. dent. Zbigniew Klimek
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił Ustawę o Zawodzie Lekarza. Nie jest ona jeszcze prawem obowiązującym. Zgodnie z procedurą legislacyjną musi być przyjęta przez Senat oraz uzyskać akceptację Prezydenta. Na jej dokładne omówienie będzie więc jeszcze czas. Mam jednak nadzieję, że nie ulegnie już zmianie zapis artykułu l, który brzmi: „Ustawa określa zasady i warunki wykonywania zawodów lekarza i lekarza stomatologa”.