Stomatologia Współczesna
NR 2/2002
Apeksyfikacja – trudności i postępowanie
Apexification – difficulties and treatment
lek. stom. Anna Jodłowska, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu
Słowa kluczowe: apeksyfikacja, nieuformowany wierzchołek, rozwój bariery wierzchołkowej
Apeksyfikacja to sposób leczenia endodontycznego w przypadku nieodwracalnego zapalenia bąd? martwicy tkanki miazgowej w zębach z nieuformowanymi wierzchołkami korzenia. O specyfice sposobu postępowania świadczą brak przewężenia wierzchołkowego, cienkie ścianki korzeniowe i czasami światło kanału o kształcie odwróconego stożka. Sprawia to ogromne trudności podczas czynności opracowania i ostatecznego wypełnienia kanału. Metoda apeksyfikacji służy do pobudzenia dalszego wzrostu korzenia bąd? utworzenia w obrębie szczytu kanału twardej tkanki. Jak dotychczas najlepiej poznanymi i najczęściej stosowanymi materiałami są preparaty na bazie wodorotlenku wapnia. Dzięki ich właściwościom antybakteryjnym i odontotropowym możliwe jest zaniknięcie wierzchołka i ostateczne wypełnienie kanału korzeniowego. Praca opisuje „krok po kroku” sposób postępowania leczniczego w metodzie apeksyfikacji.
Key words: apexification, open apex, apical barrier formation
Apexification is an endodontic procedure which is necessary in immature teeth with necrotic or irreversibly inflammed pulp. It is a very specific method of treatment because of the ląck of an apical stop, thin root walls and sometimes divergent canals. This causes many difficulties in debridement, preparation and final obturation of the root canal space. Apexifi-cation is performed to allow root formation to continue or to induce production of a hard tissue barrier in the open apex. Up to now the most widely used and tested material has been calcium hydroxide. Thanks to its antibacterial and osteogenic properties, the apex closes, and finally the root canal obturarion possible. This paper describes the whole procedure of apexification step by step.
Recesje dziąseł w odniesieniu do potencjalnych czynników etiopatologicznych
Gingival recessions in relation to potential aetiological factors
lek. stom. Marzena Dominiak, Katedra i Zakład Chirurgii Stomatologicznej AM we Wrocławiu
dr hab. Tomasz Konopka, Katedra i Zakład Periodontologii AM we Wrocławiu
prof. dr hab. Krzysztof Szajowski, Instytut Matematyki Politechniki Wrocławskiej
Słowa kluczowe: etiologia recesji dziąsła, regresja wielokrotna, czynniki ryzyka
Celem pracy było oszacowanie wpływu znanych czynników ryzyka na występowanie recesji dziąsła. Zbadano 55 osób w wieku od 15 do 55 lat z przynajmniej jedną obnażoną powierzchnią korzenia (w I lub II klasie Millera). ?rednia liczba powierzchni z recesją wynosiła 4,79 dla mężczyzn i 3,7 dla kobiet. Informacje o szczotkowaniu zębów, leczeniu ortodontycznym i nikotynizmie zbierano w wywiadzie. Badanie kliniczne obejmowało określenie wady zębowej oraz analizę zwarcia. Zastosowano model regresji wielokrotnej dla oceny związku pomiędzy zmienną zależną (liczbą recesji) a zmiennymi niezależnymi (wiekiem, płcią, nikotynizmem, twardością szczoteczki, częstotliwością szczotkowania, czasem szczotkowania, leczeniem ortodontycznym, wadą zębową, zaburzeniami zwarcia centrycznego i ekscentrycznego, parafunkcjami). Wyniki wskazały, że recesje dziąsła u naszych pacjentów były związane z wiekiem, płcią, i kotynizmem, używaniem twardej szczoteczki, częstotliwością szczotkowania, występowaniem wad zębowych, leczeniem ortodontycznym, przedwczesnymi kontaktami w zwarciu centrycznym i ruchu protruzyjnym, parafunkcjami.
Key words: etiology of gingival recession, multiple regression, risk factors
The aim of this study was to evaluate the influence of well-known risk factors on the occurrence of gingival recession. 55 subjects, 15 to 55 years of age, with at least one exposed root surface (Miller Class l or II) were examined. The mean number of surfaces with recession was 4.79 for men and 3.7 for women. Information about toothbrushing, orthodontic therapy and smokeless tobacco use was collected in an interview. The clinical examination involved assessment of malposition of teeth and functional occlusion. Multiple regression analysis was used to examine the association between the dependent variable (number of recessions) and the independent variables (age sex, smokeless tobacco use, toothbrush hardness, daily brushing frequency, time spent on toothbrushing, orthodontic treatment, malposition of teeth, occiusal trauma in centric occlusion and in eccentric relation, parafunctions). The findings showed that gingival recession in our patients was associated with age, sex, smokeless tobacco use, use of hard toothbrushes, frequent brushing malposition of teeth, orthodontic treatment, premature contact in centric occlusion and in protrusion, and parafunctions.
Ocena skuteczności wypełnień wykonanych techniką kanapkową. Część II. Technika kanapkowa zamknięta
Clinical evaluation of the efficacy of the sandwich technique. Part 2. Closed sandwich
dr hab. n. med. Elżbieta Jodkowska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
lek. stom. Marta Raczyńska, asystent w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
Słowa kluczowe: technika kanapkowa zamknięta, obserwacje kliniczne, próchnica, materiał kompozytowy
Celem badania była kliniczna ocena wypełnień wykonanych techniką kanapkową zamkniętą w ubytkach klasy II w zębach przedtrzonowych i trzonowych stałych z użyciem cementu szklano-jonomerowego modyfikowanego żywicą i laminowanego materiałem kompozytowym. Badania kontrolne prowadzono przez 2 lata oceniając następujące cechy wypełnień: kształt anatomiczny, adaptację brzeżną, przebarwienie brzeżne, gładkość powierzchni i stabilność koloru. Do oceny użyto 4-stopniowej skali Ryge`a.
Key words: closed sandwich, clinical trial, caries, composite resin
The aim of the study was to test the efficacy of the application of the glassionomer cement-composite resin „closed sandwich” technique in Class II cavities. The restorations were studied over a 2-year period, and they were assessed for anatomic form, marginal adaptation, surface rough-ness and colour. The restorations were evaluated using Ryge`s scale.
Zespołowe leczenie ortodontyczno-protetyczne pacjentów z pojedynczymi brakami zębowymi w górnym tuku zębowym
Complex orthodontic and prosthodontic treatment of patients with single missing teeth in the upper dental arch
dr n. med. Marcin Mikołajczyk, Zakład Ortodoncji IS AM w Łodzi
dr n. med. Sławomir Pasiek, Zakład Protetyki Stomatologicznej IS AM w Łodzi
Słowa kluczowe: brak siekacza, mosty AET, kompozyty wzmocnione włóknem szklanym
Przyczyny powstawania pojedynczych braków zębowych w odcinku przednim górnego łuku zębowego mogą być wrodzone, związane z brakiem zawiązków zębowych lub wadami rozwojowymi oraz nabyte, spowodowane urazami lub procesem próchnicowym. Poprawną ciągłość łuku zębowego można uzyskać leczeniem ortodontycznym. Postępowanie takie niekiedy nie daje satysfakcjonujących warunków czynnościowych i wyglądu kosmetycznego. Dlatego też w niektórych przypadkach istnieją wskazania do ortodontycznej odbudowy długości łuku zębowego w odcinku przednim z zachowaniem przestrzeni po brakującym zębie lub zębach do dalszej protetycznej rehabilitacji. Dzięki rozwojowi nowych materiałów kompozytowych i ceramicznych uzupełnianie pojedynczych braków zębowych można przeprowadzić całkowicie bez opracowania lub z niewielkim opracowaniem twardych tkanek zębów sąsiadujących z luką zębową. Uzupełnienie protetyczne może mieć charakter trwały lub tymczasowy, w zależności od wieku pacjenta oraz dalszego planu leczenia. W pracy omówiono sposób i wyniki zespołowego leczenia otodontyczno-protetycznego pacjentów z pojedynczymi brakami zębowymi w odcinku górnego łuku zębowego.
Key words: ląck of incisor, AET bridges, fibre reinforced composites
The aetiology of a single missing tooth in the anterior region of the upper dental arch can be congenital, associated with ląck of tooth buds and developmental malformations, or acquired, resulting from trauma and caries. Proper continuity of the dental arch can be achieved by orthodontic treatment. Such management sometimes does not provide satisfactory functional and aesthetic results. Therefore in some cases there are indications for orthodontic reconstruction of the length of the dental arc in the anterior region, maintaining space after a lost tooth or teeth f further prosthetic rehabilitation. Due to the development of a new generation of composite and ceramic materials restoration of a single lost tooth can be completed without or with minimal preparation of dental hard tissues adjacent to the missing tooth. A prosthodontic appliance can be permanent or temporary depending on the age of the patient and the plan for further treatment. The method and results of complex orthodontic and prosthodontic treatment in patients with a single missing tooth in the anterior region of the maxilla have been presented in the article.
Problemy związane z zastosowaniem zębów sztucznych w protezach ruchomych
Problems connected with the use of artificial teeth in removable dentures
dr hab. n. med. Maciej Romanowicz, kierownik Zakładu Protetyki Stomatologicznej IS AM w Łodzi
lek. stom. Michał Juncewicz, Zakład Protetyki Stomatologicznej IS AM w Łodzi
Słowa kluczowe: estetyka, higiena, rodzaje zębów, ścieralność, umocowanie zębów w płycie
Zastosowanie zębów akrylowych w protetyce stomatologicznej stanowi rewolucję technologiczną w wykonawstwie protez ruchomych, wiąże się z nim jednak wiele problemów. Odnotowano bowiem liczne przypadki niekorzystnego wpływu tych zębów na środowisko jamy ustnej oraz stwierdzano słabe umocowanie zębów w płytach podstawnych protez, nadmierną ścieralność, niedostateczną estetykę, odkładanie się płytki bakteryjnej. Jedną z najbardziej istotnych właściwości fizycznych zębów sztucznych stosowanych w leczeniu protetycznym jest odporność na ścieranie i zdolność do zachowania stabilnej relacji zwarciowej mimo upływu czasu. W związku z problemami wynikającymi ze stosowania w protezach ruchomych zębów tradycyjnych opracowano nowe materiały o lepszych właściwościach. Zęby z nich wykonane charakteryzują się akceptowaną ścieralnością i twardością, przy zachowaniu możliwości dostosowywania powierzchni żujących. W pracy tej, wykorzystując doświadczenia własne oraz piśmiennictwo, przedstawiliśmy problemy techniczne związane ze stosowaniem zębów akrylowych w protetyce.
Key words: aesthetics, hygiene, types of teeth, wear, bond strength between teeth, and denture base
The use of acrylic resin teeth in prosthodontics has become a technical revolution in manufacturing removable dentures, however it`s widely discussed. There are many cases recorded of their harmful influence on the oral environment, as well as many problems such as Iow bond strength of artificial teeth to the denture base, excessive wear, insufficient aesthetics and the deposition of bacterial plaque. One of the most important physical properties of artificial teeth used in prosthetic treatment is wear resistance and the ability to maintain a stable occlusal relationship over time. Due to the problems connected with the use of traditional teeth in removable dentures, new improved materials have been developed. Teeth made of them are wear resistant, hard, and there is a possibility of adjusting occlusal surfaces. In this study we would like to present the technical problems connected with the use of acrylic resin teeth in prosthodontics, based on literature and the autors`own experiences.
Ocena stanu uzębienia dzieci w wieku 6 i 12 lat z województwa mazowieckiego
Evaluation of the state of the dentition in 6 and 12 year old children from the mazowiecka region
lek. stom. Joanna Kępa, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie, staż podyplomowy
lek. stom. Marta Raczyńska, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie, staż podyplomowy
mgr inż. Witold Matysiak, asystent Zakładu Informatyki Medycznej AM w Warszawie
Słowa kluczowe: próchnica zębów, frekwencja próchnicy, intensywność próchnicy, wskaźnik DMFT
W ramach ogólnopolskiego programu badań epidemiologicznych zbadano losowo dobrane grupy dzieci w wieku 6 i 12 lat zamieszkujące na terenie województwa mazowieckiego. W grupie dzieci 6-letnich oceniano uzębienie mleczne pod kątem obecności próchnicy, bez względu na stopień jej zaawansowania. W tej grupie zdrowe uzębienie odnotowano u 12,3% dzieci. W grupie dzieci w wieku 12 lat określano liczbę zębów stałych, frekwencję próchnicy oraz jej intensywność wyrażoną wartością wska?nika DMFT. Wyniki poddano analizie statystycznej używając testu U Manna-Whitneya oraz testu chi2. Za znaczące uznano różnice, dla których poziom istotności wynosił p < 0,05. Zanotowano średnio 26,0 wyrżniętych zębów stałych, frekwencja próchnicy wyniosła 94,66%, a intensywność próchnicy określona średnią wartością wska?nika DMFT – 4,57. Określono wartość wska?nika leczenia, która ukształtowała się na poziomie 0,49. Statystycznie istotna różnica wystąpiła między liczbą zębów stałych u dziewcząt i chłopców oraz w liczbie zębów wypełnionych w środowisku wiejskim i miejskim u dzieci w wieku 12 lat.
Key words: dental caries, caries prevalence, caries intensity, DMFT-index
Under the auspices of a nation-wide epidemiological survey, children at the ages of 6 and 12, living in the Mazowsze province, were randomly selected and examined. In the 6-year old group, deciduous teeth were analysed for the presence of dental caries, regardless of the extent of the decay. 12.3% of this group had healthy teeth. In the 12-year old group, the following data were recorded: number of permanent teeth, frequency of caries, and caries intensity as indicated by the level of DMFT index. These results were analysed statistically using the U Mann-Whitney test and chi2 test. The significance level was set where the probability of error was less than 5%. The following averages were observed: 26.0 erupted permanent teeth, caries frequency of 94.66%, and caries intensity at a level of 4,57 DMFT. The treatment index was 0.49. Statistically significant differences were observed between girls and boys in terms of the number of permanent teeth, as well as between 12-year old children living in urban and village environments in terms of the number of the number of teeth filled.
Zastosowanie preparatu Ubistesin i Ubistesin forte do znieczulenia miejscowego przed zabiegami chirurgicznymi w jamie ustnej
Efficacy of Ubistesin and Ubistesin forte used for local anaesthesia in oral surgery
lek. stom. Sylwia Wójcik, Katedra i Zakład Chirurgii Stomatologicznej Śl. AM w Katowicach
lek. stom. Ewa Engelking-Adamczyk, Katedra i Zakład Chirurgii Stomatologicznej Śl. AM w Katowicach
lek. stom. Tadeusz Morawiec, Katedra i Zakład Chirurgii Stomatologicznej Śl. AM w Katowicach
Słowa kluczowe: Ubistesin, Ubistesin forte, znieczulenie miejscowe do zabiegów chirurgicznych w jamie ustnej
Oceniano skuteczność znieczuleń przy zastosowaniu preparatów Ubistesin i Ubistesin forte do znieczulenia tkanek jamy ustnej podczas małych zabiegów chirurgicznych. Obserwacje obejmują 50 dorosłych pacjentów, u których wykonywano zabiegi chirurgiczne z zastosowaniem znieczulenia miejscowego. Uzyskane wyniki wykazały dobry efekt znieczulenia uzyskiwany za pomocą obu wymienionych preparatów dobrze tolerowanych przez pacjentów.
Key words: Ubistesin, Ubistesin forte, local anaesthesia in minor oral, surgery
The efficacy of Ubistesin and Ubistesin forte used for local anaesthesia in minor oral surgery is evaluated. The surgical procedures were performed in 50 adult patients. Good anaesthetic results were obtained with both drugs. Further more, both were well tolerated by the patients.
Ocena reakcji miazgi zębów szczura na opracowanie ubytków laserem Er:YAG
Assessment of the reaction of rat dental pulp to cavity preparation by Er:YAG laser
dr n. med. Stanistaw ?muda, Gabinet Chorób Błon ?luzowych IS CSK WAM w Warszawie
prof. dr hab. Jan Trykowski, kierownik IS CSK WAM w Warszawie
lek. stom. Maria Preiskorn, Gabinet Chorób Błon Śluzowych IS CSK WAM w Warszawie
lek. stom. Elżbieta Ignatowicz, Gabinet Chorób Błon Śluzowych IS CSK WAM w Warszawie
Słowa kluczowe: reakcja miazgi, Er:YAG laser
Badania przeprowadzono na 90 szczurach rasy Wistar, które podzielono na dwie grupy. Kontrolna grupa zwierząt służyła jako wzorzec fizjologiczny. W grupie doświadczalnej ubytki w drugich górnych trzonowcach preparowano laserem Er:YAG po stronie lewej i wiertarką z wiertłem diamentowym po stronie prawej. Ubytki wypełniano cementem glassionomerowym Vitremer
Stan miazgi oceniano histologicznie po 3, 14 i 56 dniach od zabiegu. Nie zaobserwowano istotnych różnic w reakcji miazgi na oba sposoby preparacji ubytków. Zmiany w miazdze były nieznaczne i w pełni odwracalne. Po zastosowaniu lasera proces wygajania miazgi przebiegał szybciej niż po użyciu wiertarki.
Key words: dental pulp reaction, Er:YAG laser
90 Wistar rats were divided into two groups. The first control group was used as the physiological model. In the other group cavities were prepared in the second maxillary molars by laser on the left and by micromotor with a diamond bur on the right side, and filled with Vitremer. After 3, 14 and 56 days the status of the pulps was determined histologically. There were no statistical differences in the pulp reactions to both cavity preparations. The changes were slight and fully reversible, but pulp healing progressed quicker after the laser treatment.