Stomatologia Współczesna nr 2/2013

Stomatologia Współczesna

NR 2/2013

 

Stan zdrowia jamy ustnej żołnierzy X zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie

The state of oral cavity health of soldiers serving at 10th rotation in the Polish Military Contingent in Afghanistan

Z Poradni Dentystycznej Centralnej Wojskowej Przychodni Lekarskiej „CePeLek” SP ZOZ w Warszawie:
lek. dent. Łukasz Ulański, prof. dr hab. n. med. Jan Trykowski

Słowa kluczowe: zdrowie jamy ustnej, gotowość dentystyczna, żołnierze, Afganistan

W pracy przedstawiono potrzeby lecznicze, klasyfikacje dentystycznej gotowości do służby oraz częstość nagłych potrzeb leczniczych u żołnierzy Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie. Analiza dotyczyła 227 przyjętych po raz pierwszy pacjentów (od 29.10.2011 r. do 04.01.2012 r.). Wykazano, że choroby jamy ustnej stanowiły poważny problem badanych żołnierzy. Najczęściej potrzebowali leczenia z powodu próchnicy zębów (48,9%), zapalenia i zgorzeli miazgi (17,6%) oraz w 10,1% usunięcia kamienia nazębnego. Kolejno zaszeregowano żołnierzy do klas dentystycznej gotowości do służby: 15,9% do klasy 1,37,4% do 2, 35,7% do 3 oraz 11,0% do klasy 4. Skalkulowano częstość nagłych potrzeb dentystycznych, która wyniosła 487 na 1000 żołnierzy na rok. Duża częstość występowania problemów dentystycznych u żołnierzy była głównie spowodowana przez zbyt tolerancyjną kwalifikację żołnierzy do służby poza granicami kraju oraz brak leczenia przed wyjazdem na misję.

Key words: oral health, dental fitness, soldiers, Afghanistan

In the paper study regarding treatment needs, dental fitness/readiness classification and dental emergency rates of soldiers serving at the Polish Military Contingent in Afghanistan, were presented. The analysis concerns 227 first–visit patient (from 29th October 2011 till 4th January 2012). The study showed that dental diseases were serious problem in evaluated population of soldiers. They generally need treatment because of dental caries (48,9%), pulpitis and gangrene of the pulp (17,6%) and dental deposits removal in 10,1%. In turn soldiers were classified to fitness classes: 15,9% to 1, 37,4% to 2, 35,7% to 3 and 11,0% to class 4. 487 dental emergencies per 1000 soldiers per year were calculated. The high rate of dental problems of soldiers was mainly caused by to tolerant dental classification of soldiers to deployment and lack of dental treatment before departure on mission.

Halitoza w badaniach ankietowych

Halitosis in questionnaire surveys

Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr hab. n. med. Ewa Iwanicka–Grzegorek, mgr Małgorzata Paluch – absolwentka Zdrowia Publicznego na Wydziale Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Słowa kluczowe: halitoza, wiedza prozdrowotna, higiena jamy ustnej, badanie ankietowe

Przykry zapach z ust (halitoza) jest dosyć powszechnie spotykanym problemem. Podstawą profilaktyki i leczenia brzydkiego oddechu jest świadomość pacjenta i lekarza odnośnie przyczyn powstawania halitozy. Celem prezentowanej pracy było poznanie zakresu wiedzy pacjentów na temat etiologii i epidemiologii halitozy oraz zachowań dietetycznych i higienicznych w odniesieniu do jamy ustnej. Badanie przeprowadzono
za pomocą papierowego kwestionariusza wśród 100 pacjentów – 50 kobiet (średnia wieku 42,52 ± 15,68 lat)
i 50 mężczyzn (średnia wieku 46,5 ± 17,1 lat) Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Jedynie 8% respondentów znało termin „halitoza”. Ponad połowa pacjentów uważa, że przyczyną brzydkiego oddechu znajduje się w jamie ustnej. Co drugi badany odczuł u siebie występowanie przykrego zapachu z ust. Aby usunąć przykry zapach z ust respondenci najczęściej wybierali szczotkowanie zębów oraz stosowanie gumy do żucia. Uzyskane wyniki świadczą o niewystarczającej wiedzy badanych na temat przyczyn powstawania, zapobiegania i leczenia halitozy.

Key words: halitosis, health knowledge, oral hygiene, questionnaire survey

Oral malodour (halitosis) is quite common problem. The basis for prevention and treatment of bad breath is the patient and doctor awareness about the causes of halitosis. The aim of the present study was to investigate the range of patients` knowledge about the etiology and epidemiology of halitosis the diet and healthy behaviors in relation to the oral cavity. The study was conducted by means of a paper questionnaire to 100 patients of the Department of Conservative Dentistry Medical University of Warsaw – 50 women (average age 42.52 ± 15.68 years) and 50 men (average age 46.5 ± 17.1 years). Only 8% of respondents know the term „halitosis”. More than half of the patients considers that the cause of the bad breath is in the oral cavity. Half of the sample respondents self reported the presence of bad breath. To remove the oral malodour from the mouth, tooth brushing and chewing gum is often preferred by respondents. The results indicate insufficient knowledge of examined persons on the causes, prevention and treatment of halitosis.

Wczesne leczenie wad klasy III – opis przypadku

Early treatment of Class III malocclusion – case report

Z NZOZ Orto–Centrum w Kielcach: lek. dent. Elżbieta Chichłowska–Bieniek – stażysta w trakcie specjalizacji z ortodoncji, lek. stom. Barbara Czerwińska–Niezabitowska – specjalista pedodonta i ortodonta, kierownik specjalizacji
Z Zakładu Ortodoncji Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Barbara Pietrzak–Bilińska – specjalista ortodonta

Słowa kluczowe: wady klasy III, wczesne leczenie, szybkie poszerzanie szczęki, zakotwienie szkieletowe

W pracy scharakteryzowano wady klasy III oraz przedstawiono najczęściej stosowane metody ich leczenia. Szczególną uwagę zwrócono na postępowanie u dzieci w okresie uzębienia mieszanego i wczesnego stałego. Na przykładzie młodego pacjenta, leczonego metodą szybkiego rozszerzania szczęki i maską twarzową, przeanalizowano osiągnięte wyniki pod kątem zmian szkieletowych i zębowych, i porównano je z wynikami osiąganymi z wykorzystaniem zakotwienia szkieletowego przedstawianymi przez innych autorów.

Key words: Class III malocclusion, early treatment, rapid maxillary expansion, skeletal anchorage

The study characterized Class III defects and the most frequently used methods of treatment. Particular attention was paid to the procedure with children during the mixed and early permanent dentition periods. On example of a young patient, treated by a rapid expansion of the jaw and face mask, the results obtained for skeletal and dental changes were analyzed and compared with the results achieved with the use of skeletal anchorage, presented by other authors.

Chirurgiczne wydłużanie korony klinicznej zęba

Surgical tooth crown lengthening

Z Katedry Periodontologii i Klinicznej Patologii Jamy Ustnej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego: dr n. med. Iwona Olszewska–Czyż, lek. dent. Małgorzata Kantorowicz, prof. dr hab. n. med. Maria Chomyszyn–Gajewska – kierownik Katedry, dr n. med. Katarzyna Łazarz–Bartyzel

Słowa kluczowe: chirurgiczne wydłużanie, korona kliniczna zęba, szerokość biologiczna

Chirurgiczne wydłużanie korony klinicznej zęba jest stosowane w celu uzyskania wystarczającej powierzchni retencyjnej dla przyszłego uzupełnienia, odsłonięcia poddziąsłowych ubytków próchnicowych, odsłonięcia poddziąsłowego złamania korzenia lub perforacji, poprawy estetyki i dostępności dla zabiegów higienicznych bez naruszania szerokości biologicznej. Wybór odpowiednich metod chirurgicznych uwarunkowany jest szeregiem czynników, w tym: względami estetycznymi, stosunkiem długości korony do korzenia, istniejącą
i wymaganą długością korony, położeniem furkacji, długością i kształtem korzenia, stanem tkanek miękkich otaczających ząb, pozycją zęba oraz możliwością odbudowy zęba. Celem pracy był opis wskazań, przeciwwskazań, zasad postępowania oraz techniki chirurgicznego wydłużania korony klinicznej zęba. Na podstawie piśmiennictwa oraz przypadków własnych opisano technikę zabiegu wydłużenia korony klinicznej. Prawidłowo zaplanowany i przeprowadzony zabieg chirurgicznego wydłużania korony klinicznej zapewnia zadawalające efekty, zarówno czynnościowe, jak i estetyczne.

Key words: surgical lengthening, tooth clinical crown, biological width

Surgical crown lengthening is used to obtain sufficient retention surface for future filling, for exposure subgingival carious lesions, and tooth fractures, or root perforations and also for improved esthetics and oral hygiene, without violating the biologic width. The selection of the appropriate surgical technique is determined by several factors: esthetics, clinical crown to tooth ratio, current and expected crown length, location of furcation, the morphology and length of the root, the status of the soft tissues surrounding the tooth, tooth position and ability of tooth restoration. Aim of the study was the description of indications, contraindications, procedures and techniques of surgical crown lengthening. The surgical crown lengthening technique was described based on literature and own cases. Properly planned and carried out the surgical crown lengthening ensure successful effects both functional and esthetic.

Wpływ higieny jamy ustnej na długofalową stabilność efektu po skojarzonym leczeniu ortodontyczno–chirurgicznym – opis przypadku pacjenta z rozszczepem wargi i podniebienia

Influence of oral hygiene on long–term stability effect after orthodonto–surgical treatment – a case report of the patient with cleft lip and palate

Z Poradni Ortodontycznej Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie: dr n. med. Dorota Cudziło – koordynator Poradni
Z Katedry Nauk Społecznych Uniwersytetu Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu: dr Maja Matthews–Kozanecka

Słowa kluczowe: higiena jamy ustnej, leczenie ortodontyczno–chirurgiczne, rozszczep wargi i podniebienia

U pacjentów z rozszczepem wargi i/lub podniebienia leczenie ortodontyczne odbywa się za pomocą aparatów zdejmowanych a następnie stałych i na ogół trwa przez wiele lat. Elementy aparatu stałego, które na kilka lat mocowane są na zębach w jamie ustnej pacjenta zwiększają ryzyko zalegania płytki nazębnej, jednocześnie utrudniają zabiegi higieniczne. Celem pracy jest omówienie przypadku pacjenta z lewostronnym całkowitym rozszczepem wargi i podniebienia, u którego zespołowym leczeniem ortodontyczno–chirurgicznym uzyskano poprawę warunków zgryzowych oraz przywrócono prawidłowe relacje szkieletowe. W badaniach długoterminowych zaobserwowano, że na skutek zaniedbań higienizacyjnych doszło do znacznej utraty zębów. Analiza danego przypadku wskazuje na konieczność wdrażania bardziej skutecznych programów profilaktycznych. Na odległy w czasie wynik ma wpływ nie tylko współpraca ze strony pacjenta w trakcie aktywnej fazy leczenia czy w okresie późniejszej retencji ale też w zakresie przestrzegania prawidłowej higieny po zakończeniu całego skojarzonego leczenia ortodontyczno–chirurgicznego.

Key words: oral hygiene, orthodontic–surgical treatment, cleft lip and palate

In patients with cleft lip and/or palate orthodontic treatment is carried out with the aid of removable and then permanent appliances and generally lasts for many years. Elements of a fixed appliance, that for several years, are mounted on the teeth in the oral cavity of the patient, increase the risk of plaque deposition, and simmultaneously impede oral hygiene measures. We present the case of a patient with left complete lip and palate cleft, in which thanks to orthodonto a team–surgical treatment, an improvement of occlusion and restored normal skeletal relationships was obtained. In the long–term studies, a significant loss of teeth due to hygienic negligence been observed. The analysis of the case points to the need to implement more effective prevention programs. For long term results are influenced not only by the cooperation of the patient during the active phase of treatment or during the subsequent retention but also cooperation on proper hygiene compliance after the combined orthodonto–surgical treatment.

Wykorzystanie tkanek zębowych w keratoprotezowaniu

Dental tissues in keratoprosthesis treatment

Z Zakładu Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo–Twarzowej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Marcin Pasierbiński

Słowa kluczowe: keratoprosthesis, osteoodontokeratoprosthesis (OOKP), uszkodzenie rogówki, ślepota obuoczna, przeszczepianie, ząb

W pracy opisano technikę operacyjną osteoodontokeratoprotezowania, zwaną też „zębem w oku”, polegającą na wszczepianiu tkanki zęba do wnętrza gałki ocznej. Zabieg ma na celu przywrócenie widzenia u pacjentów ze ślepotą rogówkową. Omówiono wskazania i przeciwwskazania do zabiegu, technikę operacyjną oraz właściwości biologiczne przeszczepianych tkanek.

Key words: keratoprosthesis, osteoodontokeratoprosthesis (OOKP), damage to the cornea, binocular blindness, transplantation, tooth

The paper presents the surgical technique osteoodontokeratoprosthesis, also known as „tooth in eye” during which the tooth tissues are being implanted into the eye. Treatment is aimed at restoring vision in patients with corneal blindness. Surgical technique has been discussed along with indications and contraindications for the treatment and biological properties of transplanted tissues.

Przeciwbakteryjne leczenie miejscowe w periodontologii
Część II – antyseptyki miejscowe

Local antiseptic therapy in periodontology
Part II – local antseptics

Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Jan Kowalski – adiunkt

Słowa kluczowe: antyseptyki, zapalenie dziąseł, zapalenie przyzębia, leczenie miejscowe, skuteczność kliniczna

W drugiej części pracy (pierwsza dotyczyła chemioterapeutyków) opisane zostały substancje działające przeciwbakteryjnie, zawarte w środkach do codziennej lub okresowej higieny jamy ustnej, a także w preparatach bądź urządzeniach (laser do terapii fotodynamicznej) używanych przez wykwalifikowany personel stomatologiczny. Podano przykłady badań opisujących skuteczność kliniczną wymienionych leków i technik.

Key words: antiseptics, gingivitis, periodontitis, topical application, clinical efficacy

In the second part of the work (first one concerned chemotherapeutics) antibacterial substances contained in remedies for daily or periodic hygiene measures of oral cavity and also in confection or devices (photodynamic laser) used by the qualified dental personel, were described. Examples of studies describing clinical efficiency of mentioned drugs and techniques were presented.

Leczenie kanałowe, powtórne leczenie kanałowe – wady zalety, wskazania, przeciwwskazania – przegląd piśmiennictwa

Root canal treatment, root canal re–treatment – advantages, disadvantages, indications, contraindications – a literature review

Z prywatnej praktyki stomatologicznej w Szczecinie: lek. dent. Łukasz Kozak

Słowa kluczowe: leczenie kanałowe, pierwotne leczenie kanałowe, powtórne leczenie kanałowe

W przeglądzie piśmiennictwa na temat pierwotnego i powtórnego leczenia kanałowego omówiono wskazania i przeciwwskazania, metody i materiały używane w przypadkach leczenia endodontycznego. Ponadto wskazano przeszkody i problemy jakie może napotkać lekarz, a także jak ważne jest podjęcie optymalnej, dostosowanej do pacjenta terapii w celu zapewnienia sukcesu leczeniu endodontycznemu. Leczenie to, zwłaszcza rewizyjne wymaga od lekarza dużych umiejętności. Niezbędne jest także doświadczenie oraz korzystanie ze specja-listycznego sprzętu. Celem pracy było przedstawienie genezy pierwotnego i powtórnego leczenia endodontycznego, a także szukanie odpowiedzi na pytanie: jaki jest najlepszy sposób postawienia trafnej diagnozy i leczenia. Niestety, czasami nawet mimo należytej staranności leczenie endodontyczne nie powoduje ustąpienia dolegliwości, ponieważ jak każda procedura medyczna obciążona jest ryzykiem i nie daje pełnej gwarancji wyleczenia.

Key words: endodontic treatment, primary endodontic treatment, re–endo treatment

In the review of the literature on primary and re–endo treatment, the indications and contraindications, methods and materials used in endodontic treatment were discussed. In addition, the obstacles identified and problems that a doctor may encounter during the treatment, as well as how important is undertaking optimal and adapted to particular patient therapy, were pointed up, in order to ensure the success of the endodontic treatment. This treatment, especially re–endo requires high practical skills of the dentist. Experience and use of specialized equipment is also necessary. The paper presents the genesis of the primary and re–endo treatment and looking for answer the question: what is the best way to make accurate diagnosis and treatment. Unfortunately, sometimes in spite of due accuracy, endodontic treatment does not result in resolution of symptoms and healing, as like with any medical procedure involves risks and not guarantee complete recovery.

Czynniki wpływające na dokładność odwzorowania pola protetycznego za pomocą silikonowych mas wyciskowych

Factors affecting the accuracy of prosthetic copying by means of silicone impression materials

Z Poradni Dentystycznej Centralnej Wojskowej Przychodni Lekarskiej „CePeLek” SP ZOZ w Warszawie: lek. dent. Piotr Jaszczyński

Słowa kluczowe: silikonowe materiały wyciskowe, wyciski, odwzorowanie pola protetycznego

Wiadomo, że dokładność odwzorowania pola protetycznego ma istotny wpływ na jakość prac protetycznych. W tym celu stosuje się między innymi silikonowe materiały wyciskowe. W trakcie ich stosowania można popełnić szereg błędów: w czasie przygotowywania łyżki wyciskowej, mieszania masy, pobierania i wyjmowania wycisku, jak również w jego obróbce i przechowywaniu przed wykonaniem modeli. Należy także wziąć pod uwagę fizyczne i chemiczne różnice między silikonami typu A (addycyjnymi) oraz typu C (kondensacyjnymi).

Key words: silicone impression materials, impressions prosthetic field copying

As we known, the accuracy of prosthetic field copying have vital influence on the quality of prosthetic works. For this purpose, among other things the silicone impression materials are used. In the course of their application a number of faults can be commited. As comited during impression tray preparation, mixing of the mass, impression taking and removing, as well as treating and keeping impression before casting of moulds. Also, the differences in the physical and chemical nature of additive and condensation silicones should be taken into consideration.

Wybrane zagadnienia związane z zakładaniem i zdejmowaniem ortodontycznych zamków – przegląd piśmiennictwa

Selected problems concerning bonding and debonding of the orthodontic brackets – literature review

Z Poradni Dentystycznej Centralnej Wojskowej Przychodni Lekarskiej „CePeLek” SP ZOZ w Warszawie: lek. dent. Aleksandra Nawrot

Słowa kluczowe: struktura szkliwa, leczenie ortodontyczne

W pracy przedstawiono zmiany w strukturze szkliwa zachodzące pod wpływem procedur wykonywanych w celu przyklejania i odklejenia zamków ortodontycznych. Opisano czynności związane z przygotowaniem powierzchni szkliwa przy zakładaniu stałego aparatu ortodontycznego oraz rutynowe zabiegi końcowe po jego usunięciu. Uwzględniono doniesienia z aktualnego i dostępnego piśmiennictwa.

Key words: enamel structure, orthodontic treatment

The paper presents changes in the enamel structure in cases of bonding and debonding orthodontic brackets. Activities connected with enamel surface preparation, for placing fixed appliance on and routine final manipulations after its debonding were described. The reports from current and accessible literature were regarded.