Stomatologia Współczesna
nr 2, 2023
TREŚĆ
PRACE NAUKOWO-BADAWCZE
ENDODONCJA
Porównanie wypłukiwania nowych materiałów do wstecznego wypełnienia kanałów korzeniowych
Joanna Falkowska, Włodzimierz Dura, Ewa Marek, Agnieszka Krukowska-Zaorska, Mariusz Lipski
PERIODONTOLOGIA
Assessment of changes in local immunity and cytokine status in young patients with generalized periodontitis
Оksana Kopchak, Svetlana Gramatiuk, Yana Litvinova
PRACE KAZUISTYCZNE
PERIODONTOLOGIA
Pokrycie mnogich recesji dziąsłowych za pomocą zmodyfikowanej techniki tunelowej z selektywnym użyciem autogennego podnabłonkowego przeszczepu tkanki łącznej – opis przypadku
Zuzanna Faszczewska, Bartłomiej Górski, Izabela Skierska, Beata Wyrębek
PRACE PRZEGLĄDOWE
PERIODONTOLOGIA
Badanie i postępowanie w chorobach przyzębia u dzieci i młodzieży
Karolina Grzywacka, Bartłomiej Górski
ETYKA LEKARSKA
Autonomia zawodowa lekarza jako wartość etyczna
Adam Skowron
INFORMACJE ZAWODOWE
STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA
Ready to realise the full potential of MI Dentistry
About Avijit Banerjee
V Konferencja Periodontologiczna – streszczenia
Regulamin ogłaszania prac w „Stomatologii Współczesnej”
Streszczenia artykułów
8-13 Praca naukowo-badawcza
Piotr Tkaczyński, Joanna Nowak, Monika Lesicka, Elżbieta Bołtacz-Rzepkowska
Właściwości chemiczne wybranych bioaktywnych materiałów odtwórczych
Chemical properties of selected bioacive restorative materials
Słowa kluczowe: bioaktywność, materiały odtwórcze, uwalnianie wapnia, zmiany pH
Key words: bioactivity, restorative materials, calcium release, pH changes
Streszczenie
Nowoczesne dentystyczne materiały odtwórcze powinny oprócz szczelnego zamknięcia ubytku, zapobiegać rozwojowi próchnicy wtórnej oraz powikłaniom ze strony miazgi zęba. Preparaty bioaktywne spełniają powyższe wymogi dzięki właściwościom mineralizacyjnym, alkalizującym i przeciwdrobnoustrojowym. Celem badania była analiza porównawcza sześciu materiałów bioaktywnych (Activa Liner, Activa Restorative, Equia, Biodentine, TheraCal LC, Cention N) w zakresie wydzielania jonów wapnia (analiza miareczkowa) oraz zmian pH środowiska (pomiar pH-jonometrem) – parametrów odpowiedzialnych za ich działanie kliniczne. Próbki materiałów zanurzono w roztworze SBF (sporządzonym zgodnie z normą ISO 23317) symulującym warunki fizjologiczne i poddano analizie po 0 i 24 godzinach oraz 1, 2, 3 i 4 tygodniach. Wyniki wskazały, że jedynie materiały Biodentine i TheraCal LC charakteryzują obie cechy bioaktywności, przy czym Biodentine wydziela więcej wapnia i w większym stopniu alkalizuje środowisko.
Abstract
Contemporary restorative dental materials should not only firmly fill and occlude a prepared cavity but also prevent formation of secondary caries as well as protect the dental pulp. Abovementioned can be achieved thanks to bioactive materials with their mineralizing, alkalizing and antimicrobial properties. The aim of this study was comparative analysis of six dental materials (Activa Liner, Activa Restorative, Equia, Biodentine, TheraCal LC, Cention N) regardig calcium ions release (titrimetric analysis) as well as pH changes (pH-ionometer). Materials’ samples were immersed in SBF, which was prepared according to ISO 23317 standard. Both parameters were measured at 0 and 24 hrs as well as 1, 2, 3 and 4 weeks post immersion. Only Biodentine and TheraCal LC show both signs of bioactivity. However, Biodentine releases more calcium and creates more alkaline environment.
14-21 Praca naukowo-badawcza
Bożena Moskalewicz, Paweł Goryński, Wojciech Seroka3
Doświadczenia interwencji szpitalnej w okresie pandemii SARS-CoV-2 w Polsce
Experiences of hospital interventions during the COVID-19 pandemic in Poland
Słowa kluczowe: COVID-19, wyniki leczenia szpitalnego, śmiertelność szpitalna, nierówności w zdrowiu
Key words: Covid-19, hospitalization outcomes, in-hospital mortality, health inequalities
Streszczenie
Podczas trwającej pandemii SARS-CoV-2 ważne było nie tylko poszerzenie wiedzy o tej chorobie zakaźnej, ale również odpowiedź na pytanie, jaki związek miała pandemia z działaniami szpitali w kontekście różnych grup społeczno-demograficznych.
Cel badania. Dokonanie oceny trzyletnich zmian wskaźników charakteryzujących hospitalizację pacjentów leczonych w czasie pandemii COVID-19.
Materiał i metoda. Analiza statystyczna miała charakter populacyjny o zasięgu krajowym i objęła dane dotyczące 509 985 pacjentów ze zdiagnozowanym zakażeniem wirusem SARS-CoV-2, leczonych w szpitalach. Dane były gromadzone od 2020 do 2022 roku.
Wyniki. W zakresie śmiertelności szpitalnej pojawiła się istotna poprawa, nastąpiło zmniejszenie o 6,5 punktów procentowych wśród mężczyzn i 3,6 pp wśród kobiet. Skrócił się średni czas pobytu w szpitalu. W analizowanym materiale daje się dostrzec nierówności w opiece szpitalnej między różnymi grupami społecznymi pacjentów.
Wniosek. Przedstawiona wieloośrodkowa, obejmująca cały kraj analiza sugeruje, że COVID-19 miał bezpośredni wpływ na zdrowie zróżnicowanych grup społeczno-demograficznych (przebieg choroby, zgon) oraz wpływ pośredni (niedostatki opieki zdrowotnej).
Abstract
Throught the ongoing SARS-CoV-2 pandemic it has been important to understand not only the viral disease but also what association does the pandemic have with inpatient care in different sociodemographic groups.
Objective. The aim of the research project was to evaluate 3-years changes of hospital treatment outcomes.
Material and Method. This was a population-based retrospective statistical analysis including 509 985 records of patients hospitalized with confirmed SARS-CoV-2 infection from the start of the pandemic. Data were collected on national level consecutively from 2020 to 2022.
Results. Regarding in-hospital mortality significant prevention of death for men 6,5 percent points, and women 3,6 pp was observed. Time of hospital stay was shorter. Inequalities between social groups were evident.
Conclusion. This multi-centered, nationwide analysis suggests that COVID-19 influence the health of different sociodemographic groups directly (sickness, deaths) and indirectly (shortages in health services).
22-26 Praca przeglądowa
Wojciech Niemczyk, Michał Krawiec, Stanisław Niemczyk, Karolina Lau, Janusz Kasperczyk
Stosowanie taśm kinezjologicznych po ekstrakcji trzecich dolnych trzonowców – przegląd piśmiennictwa
Use of kinesiology tapes after extraction of third lowermolars – a review of the literature
Słowa kluczowe: taśmy kinezjologiczne, ekstrakcje trzecich trzonowców, obrzęk
Key words: kinesiotaping, third molar extraction, oedema
Streszczenie
Najczęstszym zabiegiem wykonywanym w obrębie chirurgii stomatologicznej są ekstrakcje dolnych trzecich trzonowców. Zabieg ten pociąga za sobą powikłania poekstrakcyjne, do których należą przede wszystkim: ból, opuchlizna i szczękościsk. Jednym ze sposobów na znaczną redukcję tych objawów i poprawę jakości życia pacjenta jest zastosowanie taśm kinezjologicznych (KT), które usprawniają mikrokrążenie chłonki. W stomatologii są one używane od niedawna, ale badania wskazują na ich bardzo obiecujące właściwości. Ich zakładanie, niezależnie od metody, nie jest skomplikowane, ale warto pamiętać, że ich niepoprawne przyklejenie może skutkować brakiem właściwości terapeutycznych. Przeanalizowane publikacje naukowe dotyczące taśm kinezjologicznych używanych po ekstrakcji dolnych trzecich trzonowców zostały opublikowane na przestrzeni lat 2016-2022.
Abstract
The most common procedure performed in the field of dental surgery is extractions of the lower third molars. This procedure entails post-extraction complications, which mainly include: pain, eodema and trismus. One way to significantly reduce these symptoms and ameliorate the patient’s quality of life is to use kinesiology tapes (KT) to improve microcirculation of the lymph. They have been used in dentistry for a short time, butstudies show their very promising properties. Applying them, regardless of the method, is not complicated, but it is worth remembering that their incorrect application might result in a lack of therapeutic properties. Analyzed scientific publications on the kinesiology tapes used after extraction of the lower third molars were published between 2016 and 2022.
27-33 Praca przeglądowa
Katarzyna Dębska, Katarzyna Olczak
Do jakiego rozmiaru należy opracować kanał podczas leczenia endodontycznego
What is the optimal root canal preparation size during endodontic treatment
Słowa kluczowe: endodoncja, opracowanie kanału korzeniowego, dezynfekcja i kształtowanie kanału
Key words: canal cleaning and shaping, endodontics, root canal preparation
Streszczenie
Opracowanie kanału do optymalnego rozmiaru podczas leczenia endodontycznego stanowi źródło kontrowersji wśród autorów literatury medycznej. Współczesna stomatologia oferuje wiele różnych pilników do preparacji kanałów, jednak badania naukowe przytaczają sprzeczne wyniki odnośnie wpływu sposobu ukształtowania kanału na dezynfekcję, wytrzymałość zęba czy mikroprzeciek związany z ostatecznym wypełnieniem. Prawidłowe opracowanie kanału stanowi ważny element leczenia umożliwiający skuteczne oczyszczenie kanału z bakterii oraz jego wypełnienie. Zatem kluczowa jest odpowiedź na pytanie: „Jak należy opracować kanał w celu uzyskania najlepszych wyników?”. Celem poniższego artykułu jest przegląd literatury dotyczącej wykorzystania narzędzi o odmiennej stożkowatości i rozmiarze do ukształtowania kanału, a także wpływ uzyskanej preparacji na parametry istotne podczas leczenia endodontycznego.
Abstract
The optimal size of root canal preparation during endodontic treatment is a source of controversy. Modern dentistry offers various different files for canal instrumentation. However, the effects of canal shaping on disinfection, fracture resistance of the tooth or microleakage of filing material remain ambiguous. A satisfactory canal preparation is a crucial part of endodontic treatment, enabling successful cleaning and obturation. As such, there is a need to determine the most effective method of preparing a canal. The following article reviews method of preparing canals with instruments of different tapers and sizes. The outcome of treatment, and its influence on certain key parameters during endodontic treatment is also discussed in the review.
34-40 Praca przeglądowa
Adam Skowron
Etyka lekarska w starożytności. Przysięga Hipokratesa
Medical ethics in antiquity. The Hippocratic Oath
Słowa kluczowe: etyka, etyka lekarska, historia etyki lekarskiej, starożytność, Przysięga Hipokratesa, Hipokrates
Key words: ethics, medical ethics, history of medical ethics, antiquity, Hippocratic Oath, Hippocrates
Streszczenie
Artykuł składa się z trzech części zasadniczych: uwag historycznych odnośnie do Przysięgi Hipokratesa, analizy merytorycznej tekstu Przysięgi oraz porównania postulatów etycznych Hipokratesa z zapisami Kodeksu etyki lekarskiej. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy model etyki zaproponowany na przełomie V i IV w. p.n.e. można uznać za nadal aktualny, czy jednak za anachroniczny. Całość została zakończona krótkim podsumowaniem.
Abstract
The article consists of three main parts: historical remarks on the Hippocratic Oath, a substantive analysis of the text of the Oath, and a comparison of Hippocrates’ ethical demands with the provisions of the Code of Medical Ethics. The purpose of the article is to try to answer the question of whether the model of ethics proposed at the turn of the fifth and fourth centuries BC can be considered still valid or, however, anachronistic. The whole will be concluded with a brief summary.
41-44 Praca przeglądowa (ang.)
Jacek J. Pruszyński, Jacek Putz
Usefulness of Artificial Intelligence (AI) in non-engineering science; research based on an example of conspiracy theories
Key words: artificial intelligence, AI, conspiracy theories, OpenAI, psychological factors
Abstract
This article was created because of reflections after reading the special issue of Current Opinion in Psychology (van Prooijen, Imhoff 2023) containing a summary of the latest psychological research pertaining to conspiracy theories. Due to the fact that the purpose of said publication was, among other things, to give others inspiration for new research ideas, the authors would like to take an advantage of their “tourist gaze” (Urry 2007) and present their conclusions regarding the use of artificial intelligence for acquiring a new type of insight into conspiracy theories.
