Stomatologia Współczesna nr 2/2018

Stomatologia Współczesna

NR 2/2018

 

 

Evaluation of the prognostic significance of G894T polymorphism of eNOS gene, G308A of TNF-α gene and I/D of ACE gene in young people (18-25 years) in the onset of periodontal disease

Ocena znaczenia rokowniczego polimorfizmu G894T genu eNOS, G308A genu TNF-α i I/D genu ACE w wystąpieniu choroby przyzębia u młodych, 18-25-letnich osób

From Institute of  Dentistry of Shupyk National Medical Academy of Postgraduate Education in Kyiv: prof. Galyna Biloklytska – doctor of medicine, head of the Department of Therapeutic Dentistry, president of Association of Periodontists of Ukraine, Kostiantyn Gorgol – graduate student 

From State Institution Reference-Centre for Molecular Diagnostic of Public Health Ministry of Ukraine: Svitlana Kyriachenko – PhD, biologist

Key words: eNOS, TNF-α, ACE, genes, young people (18-25 years), generalized periodontitis, chronic catarrhal gingivitis

Over the years, periodontal diseases are one of the leading problems of dentistry. However, the complex and completely unexplored pathogenesis of generalized periodontitis (GP) necessitates further research, aimed at developing new approaches to diagnosis, that can increase the effectiveness of prevention and treatment of this disease, particularly at a young age. This determines the relevance and purpose of this study: to determine the prognostic significance of G894T polymorphism of eNOS gene, G308A polymorphism of TNF-α gene, and I/D polymorphism of ACE gene in the formation of periodontal diseases in young adults (18-25 years). To achieve this goal, molecular genetic studies were conducted in 80 patients of young age, among whom 22 were diagnosed with chronic catarrhal gingivitis, 37 patients with generalized periodontitis of initial degree, and 21 patients with intact periodontium. In young patients (18-25 years) with intact periodontium, it was revealed that the protective effect on the development of CCG and GP is provided by polymorphic variants: I/I of ACE gene and G894G of eNOS gene. The obtained data on the polymorphism of genes allow us to timely identify the risk groups for the development of inflammatory-dystrophic changes in periodontal tissues.

Słowa kluczowe: eNOS, TNF-α, ACE, geny, młodzi ludzie (18-25 lat), uogólnione zapalenie przyzębia, przewlekłe zapalenie dziąseł

Przez lata choroby przyzębia są wiodącym problemem stomatologii. Jednak złożona i w pełni niezbadana patogeneza uogólnionego zapalenia przyzębia (UZP) wymaga dalszego badania w celu rozwoju nowych sposobów podejścia do diagnozy, która może zwiększyć efektywność zapobiegania i leczenia tego schorzenia, szczególnie w młodym wieku. To determinuje znaczenie i cel badania: poznanie prognostycznego znaczenia polimorfizmu G894T genu eNOS, polimorfizmu G308A genu TNF-α oraz polimorfizmu I/D genu ACE w powstawaniu chorób przyzębia u młodych dorosłych (18-25 lat). By uzyskać ten cel, przeprowadzono molekularne badania genetyczne u 80 pacjentów w młodym wieku, wśród których u 22 rozpoznano przewlekłe zapalenie dziąseł (PZD), u 37 pacjentów uogólnione zapalenie przyzębia I stopnia oraz u 21 pacjentów zdrowe przyzębie. Dowiedziono, że u młodych pacjentów (18-25 lat) ze zdrowym przyzębiem zapobiegawczy efekt przed rozwojem PZD i UZP jest zapewniony przez polimorficzne warianty: I/D genu ACE oraz G894G genu eNOS. Uzyskane dane o polimorfizmie genów pozwalają nam w odpowiednim czasie zidentyfikować grupy ryzyka rozwoju zapalno-dystroficznych zmian w tkankach przyzębia.

 

Ultrastructural changes of the periodontium soft tissues in patients with generalized periodontitis and underlying cardiovascular disease

Ultrastrukturalne zmiany w tkankach miękkich przyzębia u pacjentów z uogólnionym zapaleniem przyzębia oraz z chorobą sercowo-naczyniową 

From P.L. Shupyk National Medical Academy of Postgraduate Education in Kiev: prof. Galyna Biloklytska – doctor of medicine, head of the Department of Therapeutic Dentistry, president of Association of Periodontists of Ukraine, prof. Oksana Kopchak – doctor of medicine, associate professor of the Department of Therapeutic Dentistry

Key words: generalized periodontitis, cardiovascular disease, ultrastructure of the periodontium soft tissues, electronic microscopy, endothelial dysfunction

Objective: To evaluate the ultrastructural changes of the periodontium soft tissues in patients with generalized periodontitis and underlying cardiovascular disease. Materials and methods: The ultrathin sections of volunteers’ periodontium soft tissues were examined in the electron microscope (87 pictures). The cases of healthy periodontium, generalized periodontitis without underlying disease and generalized periodontitis with underlying cardiovascular disease were selected. Results: In the proper mucous plate of patients with generalized periodontitis there are active inflammation mediators, which reduce vascular tone in the microcirculatory bloodstream. The apoptosis of some endothelial cells and vessels occlusion by blood corpuscles lead to vessels ischemia and hypoxia with local endothelial dysfunction that is more prominent in patients with GP and underlying cardiovascular disease. Conclusions: Patients with generalized periodontitis and underlying cardiovascular diseases have more prominent signs of local endothelial dysfunction as compared to patients with generalized periodontitis and no underlying somatic disease. That fact reveals the significance of these changes in the pathogenesis of GP associated with cardiovascular diseases.

Słowa kluczowe: uogólnione zapalenie przyzębia, choroba sercowo-naczyniowa, ultrastruktura tkanek miękkich przyzębia, mikroskopia elektronowa, dysfunkcje śródbłonka

Wprowadzenie: Ultrastrukturalne zmiany w tkankach miękkich przyzębia u pacjentów z uogólnionym zapaleniem przyzębia oraz z chorobami sercowo-naczyniowymi są związane z rozwojem ciężkiej zlokalizowanej dysfunkcji śródbłonka, która stanowi powszedni komponent w patogenezie tych chorób. Cel pracy: Ocena ultrastrukturalnych zmian w tkankach miękkich przyzębia u pacjentów z uogólnionym zapaleniem przyzębia i z chorobą sercowo-naczyniową. Materiał i metody: Oceniano w mikroskopie elektronowym ultracienkie skrawki tkanek miękkich przyzębia od ochotników (87 ocen) ze zdrowym przyzębiem, z uogólnionym zapaleniem przyzębia bez choroby podstawowej oraz z uogólnionym zapaleniem przyzębia z chorobą sercowo-naczyniową. Wyniki: W śluzowej blaszce właściwej pacjentów z uogólnionym zapaleniem przyzębia były obecne aktywne mediatory zapalenia, które redukowały napięcie naczyniowe w krążeniu mikronaczyniowym. Apoptoza niektórych komórek śródbłonka oraz okluzja naczyń przez krwinki prowadziła do niedokrwienia i niedotlenienia naczyń z miejscową dysfunkcją śródbłonka, która była bardziej znacząca u pacjentów z uogólnionym zapaleniem przyzębia i z chorobą sercowo-naczyniową. Wnioski:Pacjenci z uogólnionym zapaleniem przyzębia i z chorobą sercowo-naczyniową mieli bardziej zaznaczone objawy miejscowej dysfunkcji śródbłonka w porównaniu z pacjentami z uogólnionym zapaleniem przyzębia bez tej choroby somatycznej. Fakt ten ujawnił istotność tych zmian w patogenezie uogólnionego zapalenia przyzębia związanego z chorobami sercowo-naczyniowymi.

 

Częstość występowania wad zgryzowo-zębowych u dzieci i młodzieży z zespołem Downa 

Prevalence of malocclusions and dental disorders in children and adolescens with Down syndrome

Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu: dr n. med. Marta Ziętek – asystent, prof. dr hab. n. med. Urszula Kaczmarek – kierownik Katedry i Zakładu

Słowa kluczowe: zespół Downa, wady zgryzu, wady zębowe

Wprowadzenie: Zespół Downa (trisomia 21) jest aberracją chromosomową objawiającą się kompleksem cech dysmorficznych w całym organizmie, w tym również w jamie ustnej. Duży język i mała jama ustna, zwężenie nosowej drogi oddechowej, hipotonia mięśnia okrężnego ust i języka, przerośnięte migdałki podniebienne i gardłowe powodują nie tylko trudności w prawidłowym oddychaniu, połykaniu, poprawnej artykulacji oraz żuciu, ale także prowadzą do powstania wad zgryzu, występujących u 80-90% chorych. Cel pracy: Celem pracy było określenie rodzaju wad zgryzu i wad zębowych oraz frekwencji ich występowania u dzieci i młodzieży z zespołem Downa w odniesieniu do osób zdrowych. Materiał i metody: Zbadano 150 pacjentów w wieku 5-21 lat, w tym 75 z zespołem Downa. Występowanie wad zgryzu określano według klasyfikacji Orlik-Grzybowskiej (1966), a wad zębowych według Łabiszewskiej-Jaruzelskiej (1997). Wyniki: Nieprawidłowy zgryz występował istotnie częściej u chorych niż u zdrowych pacjentów (96,0% vs. 56,0%; p < 0,001), przy czym najczęściej obserwowanym zaburzeniem był przodozgryz u chorych (56,0% vs. 12,0; p < 0,001). Zgryz krzyżowy oraz zgryz otwarty występowały istotnie częściej u chorych niż u zdrowych (26,7% vs. 10,7%; 14,7% vs. 4,0%; p < 0,05); częstość występowania zgryzu głębokiego była w obu grupach zbliżona (6,7% vs. 2,7%; p > 0,05). Nieprawidłowości ustawienia zębów zaobserwowano aż u 92,0% chorych, istotnie częściej niż u zdrowych pacjentów (92,0% vs. 62,7%; p < 0,001). Wnioski: Chorzy z zespołem Downa wykazują większe potrzeby leczenia ortodontycznego w porównaniu z osobami zdrowymi.

Key words: Down syndrome, malocclusions, malalignments

Introduction: Down syndrome (trisomy 21) is autosomal chromosome aberration, manifested as a complex of dysmorphic features in human body, including oral cavity. Large, overdeveloped tongue and small oral cavity, narrowed nasal airway tract, hipotony of tongue and orbital oris muscle, hypertrophy of palatal tonsils and pharyngeal tonsil causes not only difficulties in proper breathing, swallowing, articulation and chewing but also leads to the creation of malocclusion found in approximately 80-90% of Down syndrome patients. Aim of the study: To estimate of the prevalence and types of malocclusions and anomalies in tooth alignment in children and adolescents with Down syndrome. Materials and methods: 150 patients aged 5 to 21 years were examined with Down syndrome and 75 healthy as control group. The patients were examined for malocclusion characteristics and tooth malalignments using Orlik-Grzybowska classification (1966) and Łabiszewska-Jaruzelska classification (1997). Results: Malocclusions were found significantly more often in sick than in healthy patients (96.0% vs. 56.0%; p < 0.001). The most prevalent type of malocclusion was anterocclusion in Downs (56.0% vs. 12.0%; p < 0.001). Cross bite and open bite occured significantly more frequently in Down syndrome group than in healthy controls (26.7% vs. 10.7%; 14.7% vs. 4.0%; p < 0.05). Prevalence of overbite was quite similar for both groups (6.7% vs. 2.7%; p > 0.05). The frequency of tooth malalignments was significantly higher in Down syndrome group than in healthy patients (92.0% vs. 62.7%; p < 0.001). Conclusions: The patients with Down syndrome show greater need for orthodontic treatment compared to healthly.

 

Stan uzębienia i przyzębia 18-letniej młodzieży z województwa dolnośląskiego w okresie 16 lat (2001-2017)

Dental and periodontal condition in 18-year-old youth from Lower Silesian Voivodeship in the period of 16 years (2001-2017) 

Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu: prof. dr hab. n. med. Urszula Kaczmarek – kierownik Katedry i Zakładu, dr n. med. Wojciech Grzebieluch – adiunkt, lek. stom. Natalia Łuc-Pleskacz – wykładowca

Słowa kluczowe: występowanie próchnicy, stan przyzębia, młodzież 18-letnia, województwo dolnośląskie

Celem pracy było określenie trendu parametrów zdrowia jamy ustnej 18-letniej młodzieży mieszkającej w województwie dolnośląskim na podstawie badań monitoringowych przeprowadzonych w latach 2001-2017. Stwierdzono, pomimo braku zmiany we frekwencji próchnicy, zmniejszenie jej intensywności, tj. spadek wartości PUWZ z 7,4 do 5,55 (o 25%). Korzystnym zmianom uległy składowe PUWZ – istotnie zmniejszyła się liczba zębów z aktualną próchnicą (PZ), z 3,3 do 1,8 (p < 0,001), i liczba zębów usuniętych z powodu próchnicy (UZ), z 0,6 do 0,0 (p < 0,05). Zwiększyły się również znamiennie odsetek młodzieży z pełnym uzębieniem, z 66,7% do 96,0% (p < 0,0001), oraz wartość wskaźnika leczenia (wzrost o 0,21). Natomiast stan przyzębia nie uległ istotnej poprawie. Dane te sugerują, iż obecnie stosowane działania zapobiegawcze są mało efektywne, a zatem konieczne jest intensywne wdrożenie działań promujących zdrowie jamy ustnej i zapobiegawczych wśród młodzieży.

Key words: caries prevalence, periodontal condition, 18-year-olds, Lower Silesian Voivodeship

The aim of the paper was to assess the trend of oral health parameters in 18-year-olds living in Lower Silesian Voivodeship on the basis monitoring surveys carried out in 2001-2017. Despite of no change in caries frequency, some reduction in caries severity was found, i.e. the decrease in DMFT value from 7.4 to 5.55 (ca. 25%). Some favorable changes in DMFT components was noticed, a significant reduction of DT value from 3.3 to 1.8 (p < 0.001) and MT value from 0.6 to 0.04 (p < 0.05). The percentage of the youth with full dentition increased significantly from 66.7% to 96.0% (p < 0.0001) and the care index value of 0.21. However, the periodontal condition did not improve substantially. The data suggest that currently used preventive measures are in effective and therefore, there is a necessity to implement of intensive actions promoting oral health and preventive measures among the youth.

 

Zastosowanie metody infiltracji żywicą – opis dwóch przypadków

Resin infiltration technique – report of two cases

Z Zakładu Stomatologii Zintegrowanej – Instytutu Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum: lek. dent. Aleksandra Paruzel-Pliskowska, dr n. med. Katarzyna Szczeklik, prof. dr hab. n. med. Jolanta Pytko-Polończyk – kierownik Zakładu

Z Centralnego Ambulatorium Stomatologicznego Uniwersyteckiej Kliniki Stomatologicznej w Krakowie: lek. dent. Mateusz Kuszaj, lek. dent. Piotr Wróbel

Słowa kluczowe: infiltracja żywicą, biała plama, Icon

Białe plamy w obrębie stałych zębów są częstym zjawiskiem wśród dzieci i dorosłych. Mogą być leczone poprzez profesjonalne wybielanie, preparaty fluoru lub zastosowanie kompozytowych wypełnień, licówek, koron protetycznych. Infiltracja żywicą Icon DMG jest alternatywną, nieinwazyjną metodą leczenia. W pracy przedstawiono dwa przypadki kliniczne zastosowania metody infiltracji żywicą.

Key words: resin infiltration, white spot, Icon

White spots on permanent teeth are common among children and adults. These enamel defects can be managed with professional bleaching, fluoride agents, composite restorations, veneers or crowns. Resin infiltration with Icon DMG is an alternative, non-invasive technique developed recently. Two clinical cases of resin infiltration procedure were presented in this paper.

 

Odbudowa zębów u pacjentów w wieku rozwojowym za pomocą systemu CAD/CAM

Teeth reconstruction in patients of developmental age using a CAD/CAM system

Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu: dr n. med. Wojciech Grzebieluch – adiunkt, lek. stom. Małgorzata Rostańska-Skorupa – wykładowca, lek. dent. Kaja Orłowska – wykładowca, dr n. med. Dorota Bader-Orłowska – starszy wykładowca

Słowa kluczowe: CAD/CAM, korona częściowa, ząb stożkowaty, ceramika leucytowa

Problemy estetyczne w obrębie uzębienia dotyczą zarówno dorosłych, jak i pacjentów w wieku rozwojowym. W pracy przedstawiono przypadek 14-letniej dziewczynki ze stożkowatym siekaczem bocznym szczęki. Zastosowano odbudowę materiałem ceramicznym z wykorzystaniem systemu CEREC Sirona. Uzyskano wysoki efekt estetyczny, w pełni zadowalający pacjentkę i jej opiekunów.

Key words: computer-assisted design/computer-assisted manufacturing technology, partial crown peg shaped tooth, leucite-reinforced ceramics

Esthetic issues dentitions concerns both adults and younger patients. The paper presents a case of a 14-year-old girl with a peg lateral maxillary incisor treated by reconstrucion using ceramic CEREC Sirona system. The obtained result was fully satisfactory for patient and caregivers.

 

Opieka stomatologiczna nad dziećmi w Polsce w aspekcie historycznym

Paediatric dental care in Poland – a historical outline

Z Kliniki Stomatologii Dziecięcej Katedry Stomatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu: dr hab. n. med. Karolina Gerreth, prof. dr hab. n. med. Maria Borysewicz-Lewicka – kierownik Katedry i Kliniki 

Słowa kluczowe: stomatologia dziecięca, rys historyczny

Placówki udzielające świadczeń z zakresu opieki stomatologicznej dla dzieci i młodzieży szkolnej zaczęto tworzyć w Polsce na początku XX wieku. W 1916 roku przy Wydziale Higieny miasta Warszawy powstała Sekcja Higieny Szkolnej, która objęła opieką dentystyczną młodzież szkolną.

Do szkół średnich w roku szkolnym 1929/1930 uczęszczało łącznie około 311 000 dzieci, nad którymi opiekę stomatologiczną sprawowało 365 lekarzy dentystów. Pod koniec lat 40. zostały ustalone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w porozumieniu z Ministerstwem Pracy i Opieki Społecznej oraz Ministerstwem Oświaty zasady opieki stomatologicznej nad uczniami. System planowego leczenia (zmodyfikowany w 1968 roku) wprowadzono w Polsce w roku szkolnym 1961/1962. Pod koniec ubiegłego wieku została przeprowadzona reforma służby zdrowia dotycząca zakresu, organizacji oraz form opieki zdrowotnej nad uczniami, w ramach której likwidacji uległa większość gabinetów dentystycznych zlokalizowanych na terenie szkół. Jak dotąd nie zdołano uzyskać satysfakcjonującego rozwiązania problemu opieki stomatologicznej nad populacją pacjentów w wieku rozwojowym w Polsce.

Key words: paediatric dentistry, history

In Poland, dental care outpatient clinics and surgeries for paediatric and adolescent patients first appeared in early 20th century. In 1916, a School Hygiene section was set up as a subdivision of the Hygiene Department, Municipality of Warsaw. In 1929-1930, a total of 365 dentists provided dental care to 311,000 children from high schools. At the end of 1940s, the National Insurance System (represented by ZUS), acting in agreement with the Ministry of Labour and Social Welfare and the Ministry of Education, laid down the rules for dental care of schoolchildren. The system of planned treatment was introduced in Poland in 1961-1962 and modified in 1968. In late 1990s, a health care system reform was carried out, providing for the range, organization and form of paediatric health care in which most dental surgeries located in the school area were liquidated. So far it was not possible to obtain in Poland satisfactory solution of the problem of dental care on population of patients in developmental age.