Stomatologia Współczesna
NR 4/2014
Częstość występowania próchnicy zębów mlecznych i wskaźniki jej leczenia u dzieci w wieku przedszkolnym z różnych środowisk województwa małopolskiego
The incidence of caries and the index of dental decay treatment in children of preschool age from different backgrounds of Małopolska province
Z Zakładu Stomatologii Zintegrowanej Instytutu Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie: dr n. med. Katarzyna Szczeklik, lek. dent. Aleksandra Paruzel-Pliskowska, lek. dent. Joanna Ryniewicz, dr hab. n. med. Jolanta Pytko-Polończyk – kierownik
Z Pracowni Stomatologii Dziecięcej Instytutu Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie: lek. dent. Katarzyna Wojdyła
Z Koła Studenckiego przy Zakładzie Stomatologii Zintegrowanej Instytutu Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie: Anna Fano – student, Anna Przeklasa – student, Anna M. Wójcik – student, Sonia Sekuła – student
Słowa kluczowe: frekwencja próchnicy, wskaźnik leczenia próchnicy, liczba puw, dzieci przedszkolne
Choroba próchnicowa zębów jest poważnym problemem zdrowotnym i jedną z najczęściej występujących chorób u dzieci. Celem pracy była ocena występowania i zaawansowania próchnicy zębów mlecznych, a także wskaźnika jej leczenia u dzieci w wieku przedszkolnym (3-6 lat) pochodzących z różnych środowisk województwa małopolskiego. Przebadano 303 dzieci w wieku 3-6 lat obojga płci uczęszczających do przedszkoli w Krakowie i okolicach. Stan zębów oceniono według kryteriów WHO. Na podstawie danych z badania klinicznego obliczono wskaźnik frekwencji próchnicy, intensywność próchnicy wyrażoną liczbą puw oraz wskaźnik leczenia próchnicy. Uzyskane wyniki wskazują na wysoką frekwencję próchnicy, która zwiększa się wraz z wiekiem dzieci. W grupie dzieci 3-letnich wyniosła u dzieci zamieszkujących w mieście 37%, a u zamieszkujących na wsi 47% i systematycznie rosła. W grupie dzieci najstarszych (6-letnich) osiągnęła poziom 69% u dzieci z miasta i 91% u dzieci z regionów wiejskich. W grupach dzieci 5- i 6-letnich zamieszkujących w mieście Krakowie wskaźnik puw był wyższy niż u dzieci zamieszkujących w regionach wiejskich (różnice istotne statystycznie dla obu grup p = 0,007, test U Manna-Whitneya). Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że dzieci wymagają poprawy stanu uzębienia, szczególnie w rejonach wiejskich województwa małopolskiego.
Key words: incidence of the caries, index of dental decay treatment, dmf index, preschool children
Caries is a serious health problem and one of the most common diseases among children. The aim of the study was to assess the incidence and progress of the caries in primary teeth, as well as indicator of its treatment in preschool children (3-6 years) coming from different backgrounds of Małopolska province. A group of 303, 3-6-year-old children of both sex, from kindergartens in Kraków and its region were examined. The methodology was based on clinical examination according to WHO standards. The incidence of the caries, dmf index and the index of dental decay treatment were calculated. The caries frequency was high and increased with the age of the children. In the group of 3-years old of children it was 37% among children living in Kraków and 47% in the village region. This frequency steadily grew in older children, and in the 6-years children has reached a level of 69% in children from the city vs 91% in children from village regions. In both 5 and 6-year-old children groups living in Kraków the dmf was significantly higher than among children from the village (p = 0.007 in both groups). On the basis of the obtained results, it was found that children require improvement of the teeth especially in the village regions of Małopolska province.
Wiedza i opieka personelu pielęgniarskiego dotycząca zdrowia jamy ustnej hospitalizowanych pacjentów
Knowledge and care of the nursing personnel about oral health of hospitalised patients
Z Katedry Stomatologii Zachowawczej Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr hab. n. med. Ewa Iwanicka-Grzegorek
Z Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: mgr Ewelina Hasiuk-Szumska – absolwentka pielęgniarstwa
Słowa kluczowe: profilaktyka stomatologiczna, choroby ogólnoustrojowe, choroby jamy ustnej, edukacja prozdrowotna, pielęgnacja jamy ustnej
Wiele badań epidemiologicznych wskazuje na powiązanie złego stanu zdrowia jamy ustnej z chorobami sercowo-naczyniowymi, złą kontrolą glikemiczną w cukrzycy, szpiczakiem mnogim, nowotworami głowy i szyi czy stwardnieniem rozsianym. Niezmiernie ważne są systematyczne badania kontrolne przeprowadzane przez lekarza dentystę, gdyż zdrowa jama ustna jest kluczem do zdrowia ogólnego oraz jakości i długości życia. Farmakoterapia w chorobach ogólnoustrojowych nie pozostaje także obojętna dla zdrowia jamy ustnej. Leki stosowane w terapii nadciśnienia tętniczego powodują szereg zmian w jamie ustnej, m.in. kserostomię i zmiany lichenoidalne. Personel pielęgniarski sprawujący opiekę nad hospitalizowanymi pacjentami powinien posiadać ugruntowaną wiedzę z zakresu profilaktyki stomatologicznej. Może to korzystnie wpływać na jakość pomocy chorym udzielanej w zakresie dbania o higienę jamy ustnej oraz prozdrowotnej edukacji. Celem pracy było sprawdzenie poziomu wiedzy i umiejętności personelu pielęgniarskiego w zakresie zdrowia i pielęgnacji jamy ustnej na podstawie badania ankietowego.
Key words: dental prophylaxis, systemic diseases, oral cavity diseases, health education, oral care
Numerous epidemiological studies indicate a link between bad oral health and cardiovascular diseases, poor glycemic control in diabetes, multiple myeloma, head and neck cancer or multiple sclerosis. Since a healthy mouth is the key to overall health, as well as the quality and length of life, regular dental checkups are extremely important. Also pharmacotherapy applied in systemic diseases is not indifferent to the health of the oral cavity. Medicines used in the treatment of hypertension give rise to a number of changes in the oral cavity, including xerostomia and oral lichenoid lesions. The nursing staff providing care to hospitalised patients ought to have a well-established expertise in dental prophylaxis. This could affect the quality of patient assistance in terms of oral hygiene care and oral health education. The aim of the present study was to examine the level of knowledge and skills of the nursing staff in the field of oral health and provided oral care on the basis of a questionnaire survey.
Wypełnienie kanału korzeniowego metodą kondensacji bocznej gutaperki na zimno – opis wybranych przypadków własnych
Root canal obturation by lateral compaction of cold gutta-percha method – description of chosen own cases
Z Wojskowej Specjalistycznej Przychodni Lekarskiej Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Koszalinie: lek. dent. Renata Smyk
Słowa kluczowe: leczenie endodontyczne, wypełnianie kanałów, kondensacja boczna gutaperki
Niezależnie od pierwotnego rozpoznania i przyczyny leczenia endodontycznego zęba istotnym etapem tego procesu jest szczelne wypełnienie systemu kanałowego po uprzednim jego opracowaniu chemomechanicznym. W pracy przedstawiono trzy wybrane przypadki (ponownego leczenia kanałowego trzeciego dolnego trzonowca z istotnie zakrzywionymi kanałami, ponownego leczenia kanałowego drugiego górnego przedtrzonowca ze złamanym narzędziem oraz leczenia endodontycznego górnego siekacza przyśrodkowego po urazie komunikacyjnym) wypełnienia kanałów metodą kondensacji bocznej gutaperki na zimno. Metoda ta, mimo że oceniana przez lekarzy dentystów jako praco- i czasochłonna, jest powszechnie stosowana, gdyż zapewnia wysoką skuteczność leczenia oraz długotrwałe dobre efekty terapeutyczne.
Key words: endodontic treatment, root canal obturation, lateral compaction of gutta-percha
Irrespective of primary diagnosis and cause of endodontic tooth treatment the fundamental stage of the process is hermetic obturation of the radicular space after previous chemo-mechanical root canal preparation. In the paper, three chosen cases (endodontic re-treatment of lower third molar with considerably curved canals, re-treatment of second upper premolar with broken instrument and endodontic treatment of upper central incisor after road transport trauma) with obturation of root canals by lateral compaction of cold gutta-percha, were presented. This root canal obturation method despite that is assessed by dentists as laborious and time-consuming is generally used because ensure high treating efficiency and long-time therapeutic effects.
Zastosowanie płata przesuniętego dokoronowo wraz z przeszczepem łącznotkankowym w celu pokrycia pojedynczej recesji dziąsła
Coronally advanced flap with connective tissue graft in the treatment of localized gingival recession
Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Bartłomiej Górski, dr n. med. Maciej Zaremba
Słowa kluczowe: recesja dziąsła, płat przesunięty dokoronowo, przeszczep podnabłonkowej tkanki łącznej
Recesje dziąsłowe stanowią problem kliniczny wymagający dokładnej diagnostyki i zaplanowania optymalnego postępowania leczniczego, które pozwoli uniknąć dalszej utraty tkanek miękkich. W piśmiennictwie opisanych jest wiele chirurgicznych technik za-biegowych, ale wybór najwłaściwszej w wybranym przypadku klinicznym może sprawić trudności. Obecnie za „złoty standard” uznaje się technikę uszypułowanego płata przesuniętego dokoronowo wraz z przeszczepem podnabłonkowej tkanki łącznej. Celem pracy było zatem przedstawienie zmodyfikowanej metody dokoronowego przesunięcia płata oraz wyników najnowszych badań w tym zakresie, które dotyczą nie tylko metod chirurgicznych, ale także klasyfikacji recesji dziąsła.
Key words: gingival recession, coronally advanced flap, subepithelial connective tissue graft
Gingival recessions constitute clinical problem demanding through diagnosis and planning optimal treatment which permit to avoid further loss of soft tissues. Many surgical techniques been described in the literature but choice of the most appropriate for the given clinical case may cause much difficulties. The coronally advanced flap with sub-epithelial connective tissue is admitted as “golden standard” at present. Thus, the aim of this paper was the presentation the modified method of coronally advanced flap placement and results of the latest studies in this area which concerns not only surgical methods, but also classification of gingival recessions.
Trudności w diagnostyce wrodzonych wad rozwojowych w obszarze części twarzowej czaszki – obserwacje kliniczne
Difficulties, regarding diagnosis of congenital developmental disorders in the facial skeleton – a clinical observations
Z Poradni Ortodoncji Centralnego Szpitala Klinicznego Instytutu Stomatologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: lek. dent. Agata Hadrowicz-Prusek, lek. dent. Marzenna Foczpańska – w trakcie specjalizacji z ortodoncji , prof. dr hab. n. med. Grażyna Śmiech-Słomkowska
Słowa kluczowe: dyzostoza żuchwowo-skroniowa, zespół Treacher-Collins’a, wrodzone wady rozwojowe
Badania diagnostyczne w przypadku wad rozwojowych, jakie manifestują się w części twarzowej czaszki, pomagają w zakwalifikowaniu do określonego rodzaju zaburzeń. Ze względu na różne nasilenie objawów fenotypowych lekarz napotyka na trudności w postawieniu rozpoznania i planowaniu leczenia. W pracy na podstawie obserwowanego pacjenta zwrócono uwagę na trudności w diagnozie niekompletnego zespołu Treacher-Collins’a.
Key words: mandibulofacial dysostosis, Treacher-Collins syndrome, congenital developmental disorders
In cases with developmental disorders, which manifest themselves in the facial skeleton, diagnostic examinations help to qualify a disorder into a particular category. Considering different intensity of symptoms, regarding phenotype, difficulties are encountered by the doctor when making a diagnosis and planning treatment. In this paper, which is based on the patient’s observation, attention was drawn to difficulties, regarding diagnosis of an incompleted Treacher-Collins syndrome.
Połączenie ustno-zatokowe – powikłania w szczęce – opis wybranego przypadku klinicznego
Oroantral fistula – complications in the upper jaw – the description of the selected clinical case
Z Katedry i Zakładu Periodontologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie: prof. dr hab. Joanna Wysokińska-Miszczuk – kierownik
Z Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Ekstradent” w Kielcach: lek. dent. Paweł Baranowicz – kierownik
Z Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Ekstradent” w Kielcach i Prywatnej Praktyki Stomatologicznej „Derma-Dent” w Kielcach: lek. dent. Katarzyna Zielińska-Komorniczak
Słowa kluczowe: połączenie ustno-zatokowe, powikłania pozabiegowe, biomateriał, implanty Biomet 3i, Endobon Xenograft, OsseoGuard Flex
Celem pracy było przedstawienie najczęściej występującego powikłania po zabiegach chirurgicznych przeprowadzanych w szczęce, jakim jest połączenie ustno-zatokowe. Dzięki postępowi technik leczenia, w tym również chirurgii w obrębie jamy ustnej, można uzyskać zadowalający efekt za pomocą sterowanej regeneracji kości oraz dzięki zastosowaniu wszczepów.
Key words: oroantral fistula, postoperative complications, biomaterial, Biomet 3i dental implant, Endobon Xenograft granules, OsseoGuard Flex
The aim of this study was to present oroantral fistula, the most common postoperative complication in the upper jaw after surgical procedures. Thanks to developments in treatment techniques, including dental surgery, specialists can get satisfactory result achieved by guided bone regeneration procedures and application of dental implants.
Wykorzystanie biopsji szczoteczkowej w diagnostyce raka błony śluzowej jamy ustnej – doniesienie wstępne
The use of an oral brush biopsy technique in the oral mucosa cancer diagnosis – a preliminary report
Z Kliniki Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus: lek. dent. Małgorzata Sturska – młodszy asystent, dr hab. n. med. Danuta Samolczyk-Wanyura – kierownik Kliniki
Słowa kluczowe: rak jamy ustnej, cytologia, biopsja, biopsja szczoteczkowa jamy ustnej, diagnoza
Metodą z wyboru w diagnostyce zmian onkologicznych w rejonie błony śluzowej jamy ustnej są biopsja wycinkowa i badanie histopatologiczne. Badanie cytopatologiczne pomimo licznych zalet nie jest dobrze znane i często stosowane przez lekarzy dentystów.
Celem pracy było zatem przedstawienie biopsji szczoteczkowej jako kolejnej przydatnej metody diagnostycznej raka błony śluzowej jamy ustnej oraz ocena jego skuteczności w porównaniu z badaniem histopatologicznym na podstawie analizy danych z literatury. Prace naukowe wyszukiwano poprzez bazę PubMed po wpisaniu słów kluczowych „oral brush biopsy” i „oral cancer”.
Wyniki sugerują wysoką czułość oraz specyficzność badania cytologicznego w diagnostyce zmian błony śluzowej jamy ustnej, a wykorzystanie metod dodatkowych (np. analizy DNA) podnosi jego skuteczność.
Key words: oral cancer, cytology, biopsy, oral brush biopsy, diagnosis
The method of choice for the oral mucosa malignant lesion diagnosis are biopsy and histopathological examinations. Other method as cytopathology despite many advantages is not well known and not applied frequently by dental professionals. Thus, the aim of that study was to present the brush biopsy as successive useful method for the oral mucosa cancer diagnosis and evaluation of its effectiveness in comparison to the histopathological examination on the base of literature data analysis. The research papers were searched out in PubMed basis, using “oral brush biopsy” and “oral cancer” as key words.
Profilaktyka chorób jamy ustnej kobiet w ciąży oraz matek niemowląt
Prophylaxis of oral diseases of pregnant women and infant mothers
Z Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: mgr Małgorzata Paluch – absolwentka zdrowia publicznego
Z Katedry Stomatologii Zachowawczej Zakładu Stomatologii Zachowawczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr hab. n. med. Ewa Iwanicka-Grzegorek
Słowa kluczowe: kobiety w ciąży, wiedza prozdrowotna, higiena jamy ustnej
Przyszłe matki powinny już w trakcie ciąży zostać poinstruowane, w jaki sposób należy dbać o jamę ustną niemowlęcia. Powinny odwiedzać lekarza dentystę oraz wdrożyć prawidłowe nawyki higieniczne w odniesieniu do jamy ustnej, ponieważ zdrowie jamy ustnej matki ma wpływ na kolonizację jamy ustnej niemowlęcia bakteriami próchnicotwórczymi. Rodzice dzieci również powinni pogłębić wiedzę na temat profilaktyki ortodontycznej.
Key words: pregnant women, health knowledge, oral hygiene
As early as during pregnancy expectant mothers should be informed how to take care of the baby’s mouth. They should visit the dentist and implement proper hygiene habits in relation to the own oral cavity, because of mother oral health have influence on infant oral colonization by carious bacteria. Parents also need to deeper their knowledge about the prevention of malocclusion.