Stomatologia Współczesna nr 4/2002

Stomatologia Współczesna

NR 4/2002

Ocena przepuszczalności zębiny i cementu korzeniowego dla jonów wapniowych i hydroksylowych
The evaluation of dentin and radicular cementum permeability to calcium and hydroxyl ions

dr n. med. Agnieszka Żęcin, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Łodzi
prof. dr hab. Danuta Piątowska, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej IS AM w Łodzi

Słowa kluczowe: wodorotlenek wapnia, zębina, dyfuzja jonów

Wodorotlenek wapnia Ca(OH)2 jest materiałem powszechnie stosowanym w stomatologii, m.in. jako czasowa wkładka antyseptyczna. Celem pracy jest odpowied? na pytania: czy zębina i cement korzeniowy są przepuszczalne dla jonów wapniowych i hydroksylowych i czy w związku z tym można spodziewać się efektu terapeutycznego po długoczasowym leczeniu tym preparatem.

Key words: calcium hydroxide, dentin, ions diffusion

Calcium hydroxide is commonly used in dentistry as a temporally filled dressing material. The aim of this study is the answer of questions: If radicular dentin and cementum are permeable to calcium and hydroxide ions and if we can suspect long-term therapeutic effects after using this material.


Badania strefy połączenia wybranych materiałów złożonych z tkankami zęba metodą mikroanalizy
Microanalytic studies on interface between selected composite materials and tooth tissues

prof. dr hab. Janina Stopa, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
dr hab. Teresa Matthews-Brzozowska, kierownik Katedry i Zakładu Ortodoncji AM im. Piastów Śląskich we Wrocławiu oraz adiunkt z habilitacją w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii IS AM im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
mgr inż. Karol Jóźwiak, pracownik naukowo-techniczny Instytutu Inżynierii Materiałowej Politechniki Poznańskiej

Słowa kluczowe: zęby ludzkie, wypełnienie, SEM, EDS

Skuteczne połączenie materiału wypełniającego z tkankami zęba jest warunkiem powodzenia stomatologii odtwórczej. Celem pracy była ocena profilu stężenia pierwiastków w strefie warstwy hybrydowej oraz w przylegających do niej tkankach zęba i wypełnieniu. Badanie przeprowadzono używając SEM firmy JEOL JSM-35C i EDS. Profile stężenia pierwiastków uzyskane techniką EDS wskazują na zadowalającą adhezję kompozytu do szkliwa i zębiny. Potwierdzono ponadto istnienie warstwy hybrydowej, w której stężenie węgla jest podwyższone.

Key words: human teeth, filling materials, SEM, EDS

Effective bonding between filling materials and tooth tissues determines success of restorative stomatology. The study aimed at evaluation of concentration profiles in the hybrid layer zone as well as in the adjacent tooth tissues and restoration. Topography of the cross-section through the junction zone was examined under a stereo light microscope and using scanning electron microscopy (SEM, JEOL JSM-35C) and micro-analysis with the use of X-ray energy spectrometry (EDS). Element concentration profiles obtained by EDS technique demonstrated satisfactory adhesion of the composite to enamel and dentin. Existence of the hybrid layer of increased carbon content was confirmed.


Wpływ choroby przyzębia na intensywność i dynamikę średniego osoczowego stężenia interleukiny-6 u chorych z ostrymi niewydolnościami wieńcowymi

The influence of periodontal disease on the intensivity and dynamic of the mean concentration of interleukin-6 in patients with acute coronary syndromes

dr n. med. Maciej Czerniuk, Zakład Chorób Błony ?luzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
prof. dr hab. med. Renata Górska, kierownik Zakładu Chorób Błony ?luzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
dr n. med. Krzysztof Filipiak, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii AM w Warszawie

Słowa kluczowe: ostra niewydolność wieńcowa, choroba przyzębia, interleukina-6

W pracy oceniono wpływ stopnia zaawansowania choroby przyzębia na intensywność i dynamikę odczynu zapalnego mierzonego zmianami średniego osoczowego stężenia interleukiny-6 (IL-6) u chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi (ACS) i współistniejącą chorobą przyzębia (CH.PZ.)

Key words: acute coronary syndrome, periodontal disease, interleukin-6

The aim of the study was to evaluate the influence of the level of periodontal disease on the intensity and dynamics of the inflammatory reaction in patients with acute coronary syndrome and suffering from periodontal disease as measured by the level of Interleukin-6 (IL-6).

Ocena skuteczności wypełnień wykonanych techniką kanapkową. Część III. Porównanie techniki kanapkowej otwartej i zamkniętej
The evaluation of sandwich technique clinical efficiency Part 3. Closed sandwich technique in comparison with open sandwich – summary

dr hab. n. med. Elżbieta Jodkowska, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
lek. stom. Marta Raczyńska, studia doktoranckie w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie

Słowa kluczowe: technika kanapkowa otwarta, technika kanapkowa zamknięta, obserwacje kliniczne,
próchnica, materiał kompozytowy

Prezentowana praca stanowi podsumowanie dwóch wcześniej opublikowanych artykułów, poświęconych ocenie skuteczności wypełnień wykonanych techniką kanapkową. Oceniono dwa rodzaje technik: otwartą i zamkniętą, stosowaną do odbudowy ubytków kl. II wg klasyfikacji Blacka w zębach bocznych.

Key words: open sandwich, closed sandwich, clinical trial, caries, resin composite

The aim of this study is to summarize a discussion about efficiency of two earlier presented filling methods. The authors compared open sandwich technique with closed sandwich technique in reconstruction Class II cavities.

Leczenie protetyczne pacjentki z rozszczepem podniebienia, wyrostka zębodołowego szczęki i wargi górnej – opis przypadku
Prosthodontic treatment of a patient with palatal, alveolar and upper lip clefts – a case report

lek. stom. Beata Śmielak, asystent w Zakładzie Protetyki Stomatologicznej IS AM w Łodzi
dr n. med. Michał Knytel, adiunkt w Zakładzie Protetyki Stomatologicznej IS AM w Łodzi

Słowa kluczowe: rozszczep wargi górnej, wyrostka zębodołowego i podniebienia, uzupełnienia protetyczne stałe, uzupełnienia metalowo-ceramiczne

W pracy przedstawiono kolejne etapy leczenia protetycznego pacjentki z rozszczepem podniebienia twardego, wyrostka zębodołowego szczęki i wargi górnej po leczeniu chirurgicznym. Rekonstrukcję zwarcia uzyskano za pomocą artykulatora Quick Master i łuku twarzowego. W pierwszym etapie rekonstrukcji dokonano za pomocą tymczasowych koron i mostów akrylowych. Następnie wykonano ostateczne uzupełnienia protetyczne w postaci koron i mostów na podbudowie metalowej lanej. Uzyskano pozytywny efekt kosmetyczny i funkcjonalny.

Key words: lip, alveolar and palatal cleft, fixed prosthetic appliances, metal-ceramic restorations

The subsequent stages of prosthodontic treatment following the surgical procedures in a patient with palatal, alveolar and upper lip clefts have been presented in this paper. Occlusal reconstruction was performed using a Quick Master articulator and face – bow transfer procedure. The first stage of the reconstruction was compleated with temporary crowns and bridges. Then, final prosthetic cast metal crowns and bridges were prepared. Positive cosmetic and functional results were achieved.

Ocena struktury powierzchni twardych tkanek zębów opracowanych za pomocą piaskarki Air Flow prep K1 -badania w SEM
The evaluation of the dental hard tissues surface prepared with Air Flow prep K1 sand-spray -SEM examinations

lek. stom. Paweł Kupczyński, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu
dr n. med. Lech Borkowski, asystent Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu
dr hab. n. med. Lidia Postek-Stefańska, reprezentant Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM w Zabrzu

Słowa kluczowe: abrazyjne opracowanie ubytku, materiały kompozytowe

We współczesnej stomatologii klinicznej coraz częściej wykorzystuje się do profesjonalnego oczyszczania oraz do opracowywania ubytków urządzenia nowej generacji. Jednym z takich urządzeń jest oparta na zasadzie abrazyjnej piaskarka Air Flow prep K1. Celem pracy jest mikroskopowa ocena struktury powierzchni twardych tkanek zębów opracowanych za pomocą piaskarki Air Flow prep Kl i metodą tradycyjną. Materiał badawczy stanowiło 10 usuniętych zębów trzonowych i przedtrzonowych. Dobierano zęby z próchnicą powierzchowną w obrębie bruzd i szczelin. Połowę powierzchni okluzyjnej oczyszczano i opracowywano w sposób tradycyjny (wiertłem), drugą połowę za pomocą metody abrazyjnej, używając piaskarki AirFlow prep Kl firmy EMS. Tak oczyszczone powierzchnie zębów oglądano następnie w skaningowym mikroskopie elektronowym Nanolab-Opton. Obrazy w SEM ujawniły różnice w strukturze powierzchni szkliwa opracowanego metodą tradycyjną i metodą abrazyjną za pomocą Air Flow prep Kl. Kształt ubytku opracowanego metodą abrazyjną wykazywał zaokrąglone przejście ścian w dno ubytku, co zmniejsza występowanie naprężeń wewnętrznych w założonym wypełnieniu kompozytowym.

Key words: cavity preparation by abrasion, composite materials

Contemporary clinical dentistry very often uses new generation devices for the professional cleaning of cavities and dental surfaces. Such a device is sand-spray Air Flow K1 based on abrasion. The aim of the study was the microscopic evaluation and comparison of the hard dental tissue structure prepared by Air Flow prep K1 sand-spray and by conventional treatment. The study material comprised of 10 extracted molars and premolars. Teeth with superfical caries in the dental fissures were selected. Half of the occlusial surface was cleaned and prepared in the conventional way (with a bur), the other half with the abrasion method by use of Air Flow prep K1 from EMS. Tooth surfaces prepared in this way were examined with a Nanolab-Opton scanning electron microscope. The pictures from the SEM showed differences in the surface strucuture of the enamel prepared with the traditional method and the abrasion method with the use of Air Flow prep K1 sand-spray. The shape of the cavities prepared in by abrasion showed a rounded passage of the walls into the cavity floor, which is more appropriate when using composite materials for restoration.


Możliwości diagnostyczne trójwymiarowej aksjografii elektronicznej na podstawie urządzenia Condylocomp LR3

Diagnostic potential of three-dimensional electronic axiography on the basis of the Condylocomp LR3 device

lek. stom. Aneta Doliwa-Młynowska, asystent Zakładu Protetyki Stomatologicznej IS AM w Łodzi
dr hab. n. med. Maciej Romanowicz, kierownik Zakładu Protetyki Stomatologicznej IS AM w Łodzi

Słowa kluczowe: aksjografia elektroniczna, artykulacja, ruchy żuchwy, Condylocomp

Condylocomp LR3 to elektroniczny łuk twarzowy z możliwością graficznego przedstawiania i analizy wykresów ruchów żuchwy na ekranie komputera. Aparat pozwala na ustalenie indywidualnej osi zawiasowej. Artykuł przedstawia możliwości diagnostyczne tego urządzenia w zakresie programowania artykulatora według indywidualnych parametrów ruchów żuchwy pacjenta oraz wykorzystania go do diagnostyki i leczenia zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego.

Key words: 
electronic axiography, articulation, mandibular movements, Condylocomp

The Condylocomp is an electronic face-bow enabling presentation and graphic analysis of mandibular movements on the computer screen. An individual hinge axis of the mandible can be determined using this device. The paper presents the diagnostic potential of the Condylocomp in relation to programming an articulator according to individual parameters of mandibular movements of the patient and its application in the diagnosis of temporo-mandibular joints.

Stan błony śluzowej jamy ustnej u pacjentów po przeszczepieniu szpiku. Przegląd piśmiennictwa
State of the oral mucosa in patients after bone marrow transplantation. A review of the literature

lek. stom. Anna Grzegorczyk-Jaźwińska, Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie
prof. dr hab. med. Renata Górska, kierownik Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM w Warszawie

Słowa kluczowe: przeszczep szpiku, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej

Intensywna radioterapia i wysokodawkowa chemioterapia prowadzą do agranulocytozy, która pojawia się u chorych poddanych zabiegowi przeszczepiania szpiku. Stan ten cechuje wysoka toksyczność z uszkodzeniem błony śluzowej jamy ustnej, zwanym stomatitis. Autorki na podstawie piśmiennictwa przedstawiają opis zmian powstałych na błonie śluzowej jamy ustnej u pacjentów po transplantacji komórek macierzystych.

Key words: bone marrow transplantation, stomatitis

lntensive radiotherapy and high-dose chemotherapy, when combined with neutropenia during bone marrow transplantation, is characterized by high toxicity, i.e. causes oral mucosal lesions, otherwise described as stomatitis.

Osteogeneza dystrakcyjna. Część II. Zastosowanie dystraktorów wewnątrzustnych
Distraction osteogenesis. Part II. Using of intraoral distraction devices

lek. med. Mirosław Kulewicz, starszy asystent w Centrum Leczenia Wad Twarzoczaszki, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
prof. dr hab. med. Zofia Dudkiewicz, kierownik Centrum Leczenia Wad Twarzoczaszki, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
lek. stom. Dorota Cudziło, starszy asystent w Centrum Leczenia Wad Twarzoczaszki, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
dr n. med. Maria Hortis-Dzierzbicka, Centrum Leczenia Wad Twarzoczaszki, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

Słowa kluczowe: osteogeneza dystrakcyjna, dystrakcja szczęki, niedorozwój szczęki

Celem niniejszej pracy było przedstawienie korzyści wypływających z zastosowania osteogenezy dystrakcyjnej u pacjentów rozszczepowych z niedorozwojem środkowego piętra twarzy. W roku 2001 w Centrum Leczenia Wad Twarzoczaszki Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie u 18 pacjentów zrekonstruowano hipoplastyczną szczękę, posługując się techniką osteogenezy dystrakcyjnej. W grupie tej u 4 pacjentów wykonano wysoką osteotomię Le Fort I i użyto dystraktorów wewnątrzustnych (DynaForm-Leibinger). We wszystkich przypadkach osiągnięto dobry końcowy efekt kliniczny – średni 12 mm (w zakresie 8-15 mm) strzałkowy przyrost kości w poziomie umiejscowienia dystraktora. Podczas procesu dystrakcji wszyscy pacjenci byli objęci stałą kontrolą ortodontyczną. Osiągnięto dobre warunki zgryzowe. Pomiary cefalometryczne wykonane po dystrakcji wykazały istotne doprzednie przemieszczenie środkowego piętra twarzy. Do stabilizacji osiągniętego rezultatu chirurgicznego pacjenci przez 3 miesiące po dystrakcji stosowali maski twarzowej. Dystrakcja szczęki za pomocą dystraktora wewnątrzustnego pozwala na pełną rekonstrukcję deficytu środkowego piętra twarzy, zarówno szkieletowego, jak i tkanek miękkich.

Key words: 
distraction osteogenesis, maxillary distraction, midfacial deficiency

The purpose of this study was to demonstrate the potential advantages of applying distraction osteogenesis techniques to the correction of midfacial hypoplasia in UCLP patients. Since the beginning of 2001,18 UCLP patients have been treated with osteodistraction techniques. Among them were four patients who were treated by high LeFort l osteotomies and insertion intraoral distraction device (DynaForm-Leibinger). The distraction devices were applied bilaterally to the zygomatic buttress region with the activating arms protruding from the oral cavity. Distraction osteogenesis was successful in all four cases resulting in a mean sagittal bone gain of 12 mm (range 8-15) at the level of distractor. All patients were kept under orthodontic supervision during osteodistraction. The final occlusal relation was satisfactory. Analysis of the predistraction and postdistraction cephalometric radiographs revealed significant skeletal maxillary advancement. The face masks are used to stabilize the surgical result after removal of the distractor. Maxillary distraction osteogenesis with intraoral devices permits full correction of the midfacial deficiency, including both the skeletal and soft -tissue deficiencies.


Ocena kliniczna wypełnień wykonanych z materiału Definite – obserwacje roczne

Clinical evaluation of fillings made using Definite – one year assessment

dr n. med. Anna Marczak-Wojtyńska, kierownik Studium Stomatologicznego CMKP w Warszawie
lek. stom. Gabriela Cyprysiak, asystent Zakładu Stomatologii Zachowawczej Studium Stomatologicznego CMKP w Warszawie


Słowa kluczowe: 
ormocer Definite, roczna ocena kliniczna

Celem pracy była kliniczna ocena światłoutwardzalnego materiału do wypełnień Definite (Degussa), który należy do nowej grupy organicznie modyfikowanych materiałów ceramicznych – ormocerów. Z badanego materiału wykonano 178 wypełnień. Ocenę wypełnień, z zastosowaniem czterostopniowej skali Ryge`a, przeprowadzono po 6 i 12 miesiącach uwzględniając retencję, szczelność brzeżną, kształt anatomiczny, kolor oraz gładkość powierzchni. Na podstawie rocznego okresu obserwacji w odstępach półrocznych stwierdzono, że materiał jest trwały o wysokich walorach kosmetycznych oraz ma właściwości przeciwpróchnicowe. Po 12 miesiącach ocena według kryteriów Ryge`a ujawniła 98,6% wypełnień akceptowanych.

Key words: ormocer Definite, one year clinical assessment

The aim of this study was to evaluate the light-polymerised filling material Definite (Degussa), which belongs to the new group of organically modified ceramic-ormocer materials. 178 fillings were made using Definite. Evaluation was made after 6 and 12 months period of time, with 4 degree Ryge`a scale allowing retention, tightness, anatomical shape and smoothness of the surface. After the observation period with 6 months interval it was concluded that material is solid with high cosmetic quality and 98,6% accepted after 12 months with Ryge`a scale.


Zaburzenia liczby zębów u młodzieży legnickiej na tle mikrointoksykacji ołowiem, miedzią i cynkiem

Disturbances in the number of teeth in youth from Legnica, in the context of microintoxication with Pb, Cu, Zn

Marta Rzepnicka, studentka IV roku, Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Protetyki Stomatologicznej AM we Wrocławiu
lek. stom. Katarzyna Wicher, Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Protetyki Stomatologicznej AM we Wrocławiu
lek. stom. Monika Szymaniak, Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Protetyki Stomatologicznej AM we Wrocławiu

Słowa kluczowe: hipodoncja, metale ciężkie, zanieczyszczenie

Celem pracy jest określenie zaburzeń liczby zębów u młodzieży szkół legnickich. We wrześniu 2000 roku zbadano stan uzębienia młodzieży w wieku 14-18 lat ze szkół średnich w Legnicy. Materiał badań stanowiły: badania kliniczne potwierdzone wykonaniem zdjęć pantomograficznych; wyniki badań krwi określające stężenia metali ciężkich u dzieci objętych programem Fundacji na Rzecz Dzieci Zagłębia Miedziowego; – aktualne wyniki poziomu Pb, Cu, Zn – 27 próbek zębów usuniętych, badanych na zawartość Pb, Cu, Zn w celu określenia „normy legnickiej”. Przebadano 1000 uczniów szkół ponadpodstawowych Legnicy. Badania potwierdziły występowanie hipodoncji w liczbie 7,7% przypadków, czyli częściej niż w innych regionach Polski. Jest to najprawdopodobniej konsekwencja skażenia środowiska w regionie Lubińsko-Głogowskiego Zagłębia Miedziowego.

Key words: 
hypodontia, heavy metals, pollution

The aim of this study was to define the amount hypodontia in young` people from schools in Legnica. In September 2000 we examined the dental health of youths at the ages of 14-18 years from secondary schools in Legnica. Material of the examination: clinical examination supplemented by panoramic radiograms; previous blood test results marking the level of heavy metals in the blood; current blood test results for Pb, Cu, Zn; 27 samples of extracted teeth, examined with reference to the amount of Pb, Cu, Zn for the purpose of defining the norm for the population of Legnica. One thousand secondary school students were examined with the result of 7,7% hypodontia – a result higher than that previously noted in other regions of Poland. This fact is probably a consequence of environmental pollution in the Copper Basin of Lublin – the Głogów Region.


Poziom próchnicy u 11 -letnich dzieci z województwa dolnośląskiego w latach 1999-2001

Caries level in 11-year-old children from the Lower Silesia region in 1999-2001

prof. dr hab. Urszula Kaczmarek, kierownik Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej AM we Wrocławiu

Słowa kluczowe: dzieci 11-letnie, poziom próchnicy, wska?nik SiC

Celem pracy jest analiza poziomu próchnicy u 11-letnich dzieci z województwa dolnośląskiego w okresie 3 lat. Ogółem, wg kryteriów WHO, oceniono uzębienie 354 dzieci, w tym w 1999 roku 114, w 2000 roku – 120 i w 2001 roku – 120. W określeniu poziomu choroby próchnicowej zastosowano następujące parametry: proporcje badanych z PUW/Z=0, 1-3, <3 i >3, rozmieszczenie choroby próchnicowej, średnie wartości PUW/Z, wska?nika SiC i PUW/Z oraz średnią liczbę zębów stałych i odsetek zębów dotkniętych próchnicą, obliczony w stosunku do wyrżniętych zębów stałych. Zaobserwowano, że wartości analizowanych parametrów w roku 2001 są zbliżone do danych z 1999 roku, ale wyższe niż w 2000 roku. Uzyskane wyniki nie sugerują tendencji spadkowej poziomu choroby próchnicowej.

Key words: 11-year-old children, caries level, SiC index

The aim of the study was to analyse the caries level in 11-year-old subjects living in the Lower Silesia region over 3 years. Overall, the dental condition was examined according to WHO criteria in 354 children, out of which in 1999-114, in 2000 – 120 and in 2001 – 120 children were examined. Caries level was evaluated by the following parameters: proportion of subjects with DMFT=0, 1-3, <3 and >3, caries distribution, mean values of DMFT, SiC lndex and DMFT mean permanent teeth
and proportion of caries-affected teeth to erupted permanent teeth. It was observed that the values of the analysed parameters obtained in the 2001 study were similar to data received in 1999, but higher than in 2000. The data obtained do not suggest any decreasing trend of caries.