Stomatologia Współczesna
NR 6/2012
Występowanie patogenicznych bakterii w jamie ustnej pacjentów leczonych ortodontycznie wymagających zabiegu chirurgicznego
Occurrence of pathogenic bacteria in the oral cavity of the orthodontic patients requiring surgical treatment
Z Zakładu Ortodoncji Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego dr n. med. Konrad Perkowski, dr hab. n. med. Małgorzata Zadurska – kierownik Zakładu
Z zakładu Biologii Medycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: prof. dr hab. n. med. Lidia Chomicz – kierownik Zakładu, dr n. med. Gabriela Olędzka
Z Zakładu Mikrobiologii Farmaceutycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. farm. Bohdan Starościak
Z Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Michał Szałwiński
Z Kliniki Chirurgii Czaszkowo–Szczękowo–Twarzowej, Jamy Ustnej i Implantologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Paweł Zawadzki, lek. dent. Piotr Piekarczyk
Słowa kluczowe: jama ustna, ontocenoza, rozszczep, bakterie oportunistyczne, ortodoncja, chirurgia szczękowo–twarzowa
W pracy przedstawiono ocenę stanu jamy ustnej pacjentów przygotowywanych ortodontycznie do zabiegu chirurgicznego. Zanalizowano występowanie bakterii potencjalnie patogenicznych w ontocenozie jamy ustnej. Badania przeprowadzono u 60 pacjentów w wieku 14–23 lata, z wadami rozszczepowymi i bez, leczonych ortodontycznie aparatami stałymi przed planowanym zabiegiem chirurgicznym. Przeprowadzono badania kliniczne oraz bakteriologiczne pacjentów. Notowano wyższe średnie wartości wskaźników płytki
i krwawienia u pacjentów z wadami rozszczepowymi, leczonych ortodontycznie, w porównaniu do pozostałych grup. Wysokie wartości wskaźników BI i PI korelowały z wysoką ekstensywnością oportunistycznych szczepów Enterobacteriaceae, bakterii fekalnych, oraz Staphylococcus aureus. Uzyskane dane wskazują na istnienie ryzyka, szczególnie dotyczącego osób z wadami rozszczepowymi, leczonych aparatami stałymi, wystąpienia koinfekcji różnych kategorii drobnoustrojów i powikłań miejscowych i ogólnoustrojowych.
Praca napisana i opublikowana w języku angielskim
Key words: oral cavity, ontocenosis, cleft, opportunistic bacteria strains, orthodontic, maxillofacial surgery
Assessment of oral cavity status and occurrence of potentially pathogenic bacteria in patients prepared orthodontically before orthognathic surgery is presented. The investigation was carried on a group of 60 patients, 14 to 23 years old, with and without congenital malformations, prepared orthodontically, before orthognathic surgery. Clinical analysis and bacteriological survey were carried out. In cleft patients, higher values of bleeding and plaque indices in orthodontic cleft patients in comparison to other groups, were noted.High values of BI and PI were correlated with high prevalevce of Enterobacteriaceae, fecal species and Staphylococcus aureus.Analysis of gathered data implicate that there is a risk of coinfection with different bacterial species and serious local and general complications, especially in fixed–appliance patients with cleft lip and palate.
Wiedza na temat profilaktyki chorób jamy ustnej kobiet ciężarnych – część II
Opieka stomatologiczna nad noworodkiem
Knowledge about oral disease prevention of pregnant women – part II
Dental care of infant
Z Zakładu Stomatologii Zachowawczej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr hab. n.med. Ewa Iwanicka–Grzegorek, mgr Małgorzata Paluch – absolwentka Zdrowia Publicznego na Wydziale Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Słowa kluczowe: kobiety w ciąży, wiedza prozdrowotna, profilaktyka próchnicy, próchnica wczesna
Od pierwszych chwil życia dziecka rodzice są odpowiedzialni za opiekę nad zdrowiem jamy ustnej noworodka. Odpowiednia wiedza opiekunów na temat opieki stomatologicznej pozwoli zatem na efektywniejsze zapobieganie chorobom jamy ustnej u dzieci. Celem prezentowanej pracy była ocena poziomu wiedzy kobiet ciężarnych na temat profilaktyki chorób jamy ustnej u dzieci. Badanie kwestionariuszowe przeprowadzono wśród 104 ciężarnych kobiet (pacjentek poradni ginekologicznych) w wieku 19–42 lata (średnia wieku 31± 3). Poziom wiedzy na temat profilaktyki chorób jamy ustnej wśród kobiet w ciąży na temat opieki stomatologicznej nad dzieckiem okazał się być niezadowalający. Większość kobiet w ciąży (73%) deklaruje rozpoczęcie pielęgnacji jamy ustnej dziecka jeszcze przed wyrznięciem pierwszych zębów mlecznych. 36% prawidłowych odpowiedzi uzyskano na pytanie dotyczące etiologii próchnicy wczesnej. Niemal wszystkie respondentki (92,3%) uważają, że należy leczyć zęby mleczne. Niewiele przyszłych matek wie, że próchnica jest chorobą zakaźną.
Key words: pregnant women, health knowledge, caries prevention, early childhood caries
From the first moments of a child`s life parents are responsible for the care of the child oral cavity. Thus the proper awareness of parents about dental care will allow for more effective prevention of oral diseases in children. The aim of this study was to evaluate the level of knowledge of pregnant women about the prevention of oral diseases in children. Questionnaire survey was conducted among 104 pregnant women (patients of gynaecological surgeries) aged 19–42 years (average age. 31± 3). The level of knowledge about the prevention of oral disease among pregnant women on child dental care proved to be unsatisfactory. Most pregnant women (73%) declare begin the child oral hygiene before the eruption of primary teeth. 36% of correct responses were obtained to question
concerning early childhood caries. Almost all of the respondents (92,3%) think that milk teeth should be treated. Few mothers know that tooth decay is an infectious disease.
Morfologia części twarzowej czaszki w trzech typach twarzy oceniona na podstawie wybranych parametrów cefalometrycznych
Assessment of facial skeleton morphology of three facial types based on selected cephalometric parameters
Z Zakładu Ortodoncji Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: Oktawian Buczek – student, Małgorzata Bilińska – studentka, dr n.med. Dorota Maciejak, dr hab. n. med. Małgorzata Zadurska – kierownik Zakładu
Słowa kluczowe: typ twarzy, analiza kefalometryczna, schemat Harmonii–boksu,
Na podstawie analizy cefalometrycznej, w zależności od wartości kąta SNA, wyróżnia się trzy podstawowe typy twarzy: ortognatyczny, prognatyczny i retrognatyczny. Celem pracy była ocena morfologii części twarzowej czaszki w trzech typach twarzy. Materiał stanowiło 102 pacjentów, w wieku od 15 do 31 lat, leczonych w Zakładzie Ortodoncji IS WUM. Na podstawie zdjęć cefalometrycznych głowy w pozycji bocznej pacjentów podzielonob na trzy grupy, w zależności od typu twarzy: 1 – pacjenci z typem prognatycznym (n=17), 2 – pacjenci z typem ortognatycznym (n=51), 3 – pacjenci z typem retrognatycznym (n=34). Do oceny morfologii części twarzowej czaszki wykorzystano parametry z analizy Segnera i Hasunda. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Uzyskane wartości median kątów NL–NSL, NSBa, ML–NSL, SNB przeniesione do Harmonii–boksu znalazły się w granicach zarówno dla ortognatycznego, retrognatycznego, jak i prognatycznego typu twarzy i mieściły się w obszarach schematu harmonii. W poszczególnych typach twarzy występują różne przednio–tylne i pionowe relacje struktur części twarzowej czaszki.
Key words: facial type, cephalometric, harmony–box
According to cephalometric analysis depending on SNA angle value there are three basic facial types: orthognathic, prognathic and retrognathic. The aim of the study was to assess the facial skeleton morphology in three facial types. The study consisted of 102 patients, aged 15 to 31, treated in the Orthodontic Department of IS WMU. The patients were divided into three categories on the basis of the radiographs obtained and basing on the recognition of the facial type. The groups were: 1 – patients with prognathic facial type (n=17), 2 – orthognathic type sample (n=51), 3 – and patients with retrognathic type (n=34). Parameters taken from Segner’s and Hasund’s analysis were used to assess the face type morphology. The results obtained were analysed statistically. The median value of NL–NSL, NSBa,
ML–NSL, SNB angles for orthognathic, prognathic and retrognathic facial types fall inside the harmony schema and displayed a harmonious skeletal pattern. There are different antero–posterior and vertical relations of the parts of facial skull in certain facial types.
Leczenie ortodontyczno–chirurgiczne zgryzu otwartego całkowitego – opis przypadku
The orthodontic and surgical treatment of skeletal open bite – a case report
Z Zakładu Ortodoncji Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Konrad Małkiewicz, dr n. med. Barbara Pietrzak–Bilińska
Słowa kluczowe: leczenie ortodontyczne, zgryz otwarty, leczenie wielospecjalistyczne
W pracy przedstawiono opis leczenia zgryzu otwartego całkowitego u dorosłej pacjentki. Pacjentka w wieku 24 lat była w pierwszym etapie leczona aparatami stałymi przez 12 miesięcy. Następnie przeprowadzono zabieg osteotomii szczęki Le Fort I z impakcją oraz osteotomię strzałkową żuchwy, mające na celu uzyskanie właściwej relacji przestrzennej kości szczęki i żuchwy. Leczenie ortodontyczne aparatami stałymi kontynuowano w drugiej fazie leczenia przez 9 miesięcy. Dzięki zespołowemu leczeniu ortodontyczno–chirurgicznemu osiągnięto zakładane cele terapii uzyskując dobre relacje zgryzowe oraz efekt estetyczny, a następnie rozpoczęto leczenie retencyjne. Wyniki terapii pozostawały stabilne po 1,5 roku obserwacji.
Key words: orthodontic treatment, open bite, multidisciplinar treatment
The paper describes the treatment process of skeletal open-bite. The 24–year–old female patient was treated with the use of fixed appliances by 12 months as a first stage of therapy. Than the Le Fort I with impaction of maxilla and sagital mandible osteotomies were performed to achieve proper skeletal relations. During next 9 months the second phase the orthodontic treatment with the fixed appliances was continued. After multidisciplinary both orthodontic and surgical therapy the treatment goals including proper occlusion and good facial esthetic were achieved and the retention period started. The results of treatment become stable during next 1,5 year.
Chirurgiczne rozszerzenie żuchwy – opis przypadku
Surgery expansion of the mandibule – a case report
Z Zakładu Ortodoncji Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Magdalena Szałwińska, dr n. med. Barbara Siemińska–Piekarczyk,
Z Kliniki Chirurgii Czaszkowo–Szczękowo–Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Konrad Walerzak
Słowa kluczowe: niedorozwój żuchwy, dystrakcja żuchwy, aparat ze śrubą Hyrax
Niedorozwój żuchwy w wymiarze poprzecznym może być leczony za pomocą dystrakcji. Pozwala na stworzenie przestrzeni w obrębie żuchwy, którą wykorzystuje się w celu rozładowania stłoczeń, poprawy warunków zgryzowych oraz polepszenia profilu pacjenta. Praca przedstawia opis przypadku pacjentki z niedorozwojem żuchwy, którą leczono metodą dystrakcji z osteotomią w obrębie spojenia żuchwy z użyciem aparatu ze śrubą Hyrax. Przed postępowaniem chirurgicznym założono pacjentce aparat do dystrakcji oparty na pierścieniach 36, 46. Przeprowadzono zabieg osteotomii żuchwy. Po 7 dniach rozpoczęto aktywację śruby Hyrax. Po 3 miesiącach od zabiegu chirurgicznego wykonano kolejny, nowy aparat do dalszej dystrakcji. Po 5 miesiącach od zabiegu rozpoczęto fazę utrwalania dystrakcji przez kolejne trzy miesiące. Poszerzenie żuchwy w wyniku dystrakcji za pomocą aparatu ze śrubą Hyrax umożliwiło wystarczającą rozbudowę łuku zębowego wraz z częścią zębodołową żuchwy. Stwierdzono wrażliwość zębów siecznych, która zmniejszyła się w trakcie leczenia aparatami stałymi cienkołukowymi. Nie zaobserwowano natomiast recesji dziąseł, resorpcji korzeni zębów ani dolegliwości ze strony stawów skroniowo–żuchwowych. Przedstawiona metoda leczenia dużego niedorozwoju żuchwy pozwala na rozładowanie stłoczeń, poprawienie warunków zgryzowych oraz wyglądu twarzy.
Key words: mandibule hipoplasia, distraction of the mandibule, appliance with Hyrax screw
Mandibule hipoplasia in transverse dimension can be treated by distraction, which allows to create space within the mandibule for discharge of crowding, improve the occlusion and improve profile of the face. This paper describes the case of a patient with mandibule hipoplasia treated by surgical distraction within the symphysis of the mandibule using appliance with Hyrax screw. Before surgical treatment the fixed appliance with Hyrax screw with rings on 36, 46 intraorally was set up. The surgical osteotomy of the mandible was carried out. Seven days later was the activation of the Hyrax screw started. Three months after surgery new applaince for futher expansion was prepared. Five months after surgery phase of consolidation started for three months. Distraction of the mandibule using appliance with Hyrax screw allowed sufficient expansion of the dental arch. Incisors hipersensitivity was notice, which decreased during fixed appliance treatment. Gums recession, roots resorption nor TMJ disorders were not observed. The presented method of large hipoplasia mandibule treatment allows for discharge of crowding, improve the occlusion and improve profile of the face.
Zastosowanie protez z precyzyjnymi elementami retencyjnymi u pacjentki z rozległymi brakami zębów – opis przypadku
Application of dentures with precision retentive elements in the patient with extensive loss of teeth – a case report
Z Poradni Dentystycznej Centralnej Wojskowej Przychodni Lekarskiej „CePeLek” SP ZOZ w Warszawie: lek. dent. Joanna Maliszewska
Słowa kluczowe: rehabilitacja protetyczna, precyzyjne elementy retencyjne
W pracy omówiono rehabilitację narządu żucia za pomocą protez bezklamrowych z precyzyjnymi elementami retencyjnymi, które są bardziej stabilne i lepiej utrzymują się na podłożu niż uzupełnienia konwencjonalne. Umożliwiają one wykorzystanie korzeni zębów, zachowanie struktury i kształtu wyrostka zębodołowego, zapewniają lepsza stabilizację, dobra retencję oraz uzyskanie stabilnej okluzji. Pozwalają uzyskać bardzo dobre rezultaty czynnościowe i estetyczne. Pacjentowi zapewniają szybką adaptację
i komfort użytkowania. W pracy przedstawiono również przypadek pacjentki z rozległymi brakami w szczęce i żuchwie, u której zastosowano zatrzaski typu Rhein 83 usytuowane na zblokowanych metalowo–
–porcelanowych koronach oraz w korzeniach zębów resztkowych. Braki odbudowano protezą szkieletową w szczęce oraz protezą pokrywającą w żuchwie.
Key words: prosthetic rehabilitation, precision attachments
The paper discusses the masticatory organ rehabilitation by claspless dentures with precision attachments which are more stable and hold better in place than conventional prosthetic devices. They allow the use of the roots of the teeth, the maintenance of the structure and shape of the alveolar process. Moreover, they provide better stability, good retention, and the attainment of a stable occlusion. They allow to achieve very good functional and aesthetic results and ensure the patient fast adaptation and comfort of use. The paper presents the case of a patient with extensive teeth missing in the maxilla and mandible who received the therapy of Rhein 83 – type latches located on blocked porcelain – fused – to – metal crowns and on the residual teeth roots. The missing teeth were replaced with frame denture in the maxilla and overdenture in the mandible.
Urazy zębów u sportowców – przypadek leczenia protetycznego
Dental injuries in sportsmen – a case of prosthetic treatment
Z Poradni Protetyki i Implantologii Stomatologicznej Uniwersyteckiego Centrum Stomatologicznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego: lek. dent. Katarzyna Dywińska–Kuropatwa, lek. dent. Izabela Wołejko
Z Katedry i Zakładu Protetyki Stomatologicznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego: dr n. med. Janina Śramkiewicz – specjalista protetyki stomatologicznej
Słowa kluczowe: urazy zębów, uraz sportowy, ochraniacze jamy ustnej
W pracy opisano leczenie protetyczne młodego pacjenta po urazie siekacza przyśrodkowego szczęki, który wystąpił w trakcie uprawiania sportu. Przypadek obserwowano ponad dwa lata. Osiągnięto zarówno zadowalający efekt estetyczny, jak i funkcjonalny, mimo niekorzystnych początkowo warunków leczniczych. W opracowaniu zwrócono uwagę na wysoki odsetek urazów w obrębie jamy ustnej spowodowanych uprawianiem sportów, w szczególności urazów zębów siecznych górnych. Zaznaczono również, jak ważna jest profilaktyka urazów sportowych oraz w jaki sposób możemy chronić przed nimi pacjentów. Prewencja powinna dotyczyć zarówno zawodowych sportowców, jak również amatorów, a także dzieci, które zazwyczaj wykazują trudną do przewidzenia w skutkach aktywność ruchową.
Key words: dental injuries, sport trauma, mouthguards
The study describes prosthetic treatment of a maxillary central incisor injury in a juvenile patient, which occurred during sport exercises. The case was observed over 2 years. Despite of unfavourable treatment conditions at the beginning, both aesthetics and functionality were achieved. In the paper were noticed on high percentage of oral traumas, especially upper incisors injuries, caused by sport activities. It also underlines how important is prevention in avoiding traumas and how we can protect patients against them. The prevention should concern both professionals, amateurs and kids, as well. They usually show hard to predict in effects motion activity.
Zabieg koronektomii jako alternatywa dla ekstrakcji zatrzymanych trzecich zębów trzonowych w żuchwie – przegląd piśmiennictwa
The coronectomy as an alternative operation for mandibular third molars excision removal – a literature review
Z Zakładu Stomatologii Zintegrowanej Instytutu Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie: lek.dent. Agnieszka Krywult, dr hab. n. med. Jolanta Pytko–Polończyk – kierownik Zakładu
Z Zakładu Chirurgii Stomatologicznej Instytutu Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie: lek.dent. Daniel Sadecki
Słowa kluczowe: koronektomia, zęby zatrzymane, uszkodzenie nerwu zębodołowego dolnego
Koronektomia została opisana po raz pierwszy przez Knutssona i współpracowników w 1989 roku. Zabieg ten jest wykonywany w celu zmniejszenia ryzyka uszkodzenia nerwu zębodołowego dolnego podczas leczenia zatrzymanych trzecich zębów trzonowych. W pracy opisano szczegóły techniki operacyjnej, możliwe powikłania oraz zalety i wady tej metody leczenia głęboko zatrzymanych trzecich trzonowców żuchwy.
Key words: coronectomy, impacted teeth, injury of the inferior alveolar nerve
Coronectomy was first described by Knutsson et al. in 1989. The procedure was developed to reduce the incidence of injury to the inferior dental nerve during treatment of impacted third molars. This paper describes the details of coronectomy technique, possible complications, advantages and disadvantages of this way of treatment of deeply impacted third molars of the jaw.
Zatrzymane zęby mleczne – postępowanie kliniczne na podstawie piśmiennictwa i przypadków własnych. Część II
Impacted deciduous teeth – clinical proceeding based on literature and own cases. Part II
Z Zakładu Ortodoncji Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek dent. Barbara Bałkota, dr n. med. Agnieszka Radomska, lek. dent. Dorota Kuśmierczyk
Słowa kluczowe: zęby mleczne zatrzymane, leczenie ortodontyczno–chirurgiczne
Zatrzymane zęby mleczne to rzadkość w praktyce klinicznej, a także w piśmiennictwie. Ząb zatrzymany to ząb z uformowanym korzeniem, który w całości objęty jest przez tkanki twarde i/lub miękkie szczęki lub żuchwy. Zjawisko to najczęściej dotyczy zębów mlecznych drugich trzonowych w żuchwie. Celem pracy była prezentacja pacjentów z zatrzymanymi zębami mlecznymi oraz przedstawienie postępowania klinicznego na podstawie piśmien-nictwa i przypadków własnych. Opisano trzech pacjentów leczonych w Zakładzie Ortodoncji IS WUM, u których stwierdzono obecność zatrzymanych zębów mlecznych drugich trzonowych. Wszystkie przypadki dotyczyły zęba 75. Zawiązek zęba stałego 35 obecny był w dwóch przypadkach. U jednego z prezentowanych pacjentów odnotowano brak zawiązka zęba stałego następcy zatrzymanego zęba mlecznego. W trakcie obserwacji i leczenia ortodontycznego nie stwierdzono tendencji do spontanicznego wyrzynania zatrzymanych zębów mlecznych. Wszystkie przypadki wymagały interwencji chirurgicznej. Plan leczenia uwzględniał przyczyny powstania zaburzenia, wiek pacjenta, położenie zatrzymanego zęba mlecznego oraz obecność i położenie zawiązka stałego następcy. Postępowanie kliniczne u pacjentów z zatrzymanymi zębami mlecznymi jest zespołowe, ortodontyczno–chirurgiczne, a w niektórych przypadkach ortodontyczno–chirurgiczno–protetyczne.
Key words: impacted deciduous teeth, orthodontic–surgical treatment
The impacted deciduous teeth are rarity in clinical practice as well as in literature. By definition, the impacted deciduous tooth is a tooth with formed root entirely covered by hard and/or soft tissue of the mandible or the maxilla. This phenomenon mostly applies to the deciduous second molars of the mandible. The aim of the following study was to present patients with the impacted deciduous teeth and treatment based on literature and clinical cases as well. Three patients with the impacted deciduous second molars treated in the Department of Orthodontics of Medical University of Warsaw were described. All cases related to tooth 75. In two cases permanent 35 tooth germ was present. In one case there was no permanent tooth germ, successor of impacted deciduous tooth. During observation and orthodontic treatment there was no tendency to spontaneous eruption of impacted deciduous teeth. Therefore, in all cases surgery intervention was needed. The treatment plan took into account the cause of disorder, patient’s age, position of impacted tooth and presence and location of permanent tooth germ successor. Clinical treatment of patients with the impacted deciduous teeth is for orthodontic–surgery and in some cases orthodontic–surgery–prosthetic teamwork.
Wpływ zapalenia przyzębia na wybrane choroby sercowo–
–naczyniowe w świetle korelacji negatywnej
Impact of periodontitis on specific cardiovascular diseases in the light of negative correlation
Z Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: lek dent. Bartłomiej Górski
Słowa kluczowe: zapalenie przyzębia, miażdżyca, ostry zespół wieńcowy, zawał mięśnia sercowego
Od kilku lat uważa się, że zapalenie przyzębia może mieć wpływ na inicjowanie i przebieg zmian patologicznych w układzie sercowo–naczyniowym. Schorzenia te mają wiele wspólnych czynników ryzyka, wśród których najbardziej istotne są: wiek, palenie tytoniu i cukrzyca. Większość przeprowadzonych badań obserwacyjnych zwraca uwagę na istnienie wielopłaszczyznowych związków pomiędzy zapaleniem przyzębia a chorobami sercowo–naczyniowymi. Jednak inicjowanie chorób układu krążenia przez zapalnie zmienione tkanki przyzębia nie zostało potwier-dzone. Wyniki badań interwencyjnych wykazujące, że niechirurgiczne leczenie zapalenia przyzębia może obniżyć poziom mediatorów zapalnych we krwi są nadal niespójne. Nie dysponujemy badaniem, które udowodniłoby, że leczenie zapalenia przyzębia zapobiega liczbie epizodów sercowo–naczyniowych w perspektywie długoczasowej. Wyjaśnienie tych kwestii jest niezwykle istotne w celu poprawy zdrowia populacji. Zatem celem pracy jest przedstawienie dostępnych danych, które kwestionują istnienie związku przyczynowego pomiędzy zapaleniem przyzębia a chorobami sercowo–naczyniowymi.
Key words: periodontitis, atherosclerosis, acute coronary syndrome, myocardial infarction
From the last few years is considered that periodontitis may have influence on initiating and course of pathological changes in the cardiovascular system. These diseases have plenty of common risk factors, among which age, tobacco smoking and diabetes are most crucial. The majority of observational studies pay attention on a multifarious association between periodontitis and cardiovascular diseases. However, the initiating of circulatory system diseases by periodontites have not seen confirmed. The effects of nonsurgical periodontal treatment on the level of specific inflammatory markers are as formerly not homogeneous across interventional studies and there is no proof that periodontal therapy prevents the quantity of cardiac events in the long term. Explanation of that questions is extraordinarily essential for improvement of population health. Thus, the aim of this paper is to present available data that do not support a causative relationhip between periodontitis and cardiovascular diseases.