Stomatologia Współczesna nr 5/2007

Stomatologia Współczesna

NR 5/2007

Wywiad z Profesorem Piotrem Arkuszewskim
Interview with Professor Piotr Arkuszewski

Z okazji V Jubileuszowego Kongresu PSI z Prezesem Stowarzyszenia prof. dr hab. med. Piotrem Arkuszewskim rozmawiał dr n. med. Juliusz Minakowski

1. V Jubileuszowy Kongres Polskiego Stowarzyszenia Implantologicznego, który odbędzie się w pa?dzierniku br. w Bronisławowie, jest okazją do próby podsumowania i oceny tej ważnej formy działalności międzynarodowej PSI. Można prosić Pana Profesora o krótkie przedstawienie dorobku oraz wyrażenie opinii związanych z odbywającymi się od kilku lat, każdego roku, Kongresami PSI, które należą do liczących się naukowo-szkoleniowych wydarzeń interesujących nie tylko specjalistów implantologów, implantoprotetyków, ale także lekarzy praktykujących w innych dyscyplinach stomatologii?

 

Rzeczywiście okres 5 lat działalności Polskiego Stowarzyszenia Implantologicznego (PSI) to właściwy czas na pewne podsumowanie dokonań, wyciągnięcie wniosków z dotychczasowej działalności oraz przedstawienie planów na kolejne lata. Należy zaznaczyć, że PSI jest młodą organizacją, ale pięcioletni okres działalności upoważnia do stwierdzenia, że jest to stowarzyszenie, które cechuje inicjatywa i prężne działanie. Od chwili powstania do tej pory co roku organizujemy kongresy, które nabrały rangi kongresów międzynarodowych. Na początku były to kontakty głównie z naukowcami z Niemiec, obecnie ściśle współpracujemy również z implantologami z wielu ośrodków uniwersyteckich we Włoszech. Na tegorocznym Kongresie liczymy również na obecność i aktywne uczestnictwo naukowców i specjalistów z innych krajów europejskich, podtrzymując i umacniając dotychczasowe kontakty międzynarodowe.

2. Obecnie oferta kształcenia i doskonalenia zawodowego w zakresie implantologii jest bardzo szeroka. Kursy, różnego rodzaju szkolenia organizują i prowadzą zarówno instytucje zajmujące się profesjonalnie, statutowo dydaktyką, jak i firmy, jednostki handlowe sprzedające określone systemy implantów.
Czy jest to w pełni zgodne z hasłem tegorocznego Jubileuszowego Kongresu PSI … „Perfekcyjne wyniki leczenia implantologicznego rezultatem edukacji według światowych standardów”?

Tak, potwierdzam, że obecnie każdy lekarz bez względu na czas, jaki minął od ukończenia studiów, ma możliwość poznania sztuki implantologii i wdrożenia jej do własnej praktyki. W uprzywilejowanej sytuacji są młodzi lekarze, którzy w ostatnich latach zdobyli wykształcenie według nowych programów nauczania. Mówiąc o programach kształcenia przeddyplomowego uważam jednak, że należałoby zwiększyć w okresie studiów liczbę godzin dydaktycznych poświęconych nauce implantologii. Również starsze pokolenia lekarzy mają możliwość takiego doboru szkoleń, aby systematycznie poszerzać swoją wiedzę w sposób, który pozwoli im nauczyć się implantologii i w praktyce lekarskiej wykorzystać tę wiedzę i nabyte doświadczenia zabiegowe. Istotne jest również podnoszenie kwalifikacji w zakresie chirurgii przedimplantacyjnej, która wielokrotnie daje gwarancję powodzenia w leczeniu implantoprotetycznym.
PSI posiada w swoim programie szkoleniowym tzw. curriculum implantologiczne, polegające na cyklu ośmiu 2-dniowych sesji naukowych zarówno teoretycznych, jak i praktycznych. Szkolenia te odbywają się w kilku ośrodkach w Polsce. Od niedawna pod egidą PSI także prowadzone są praktyczne szkolenia na terenie Polski, w czasie których uczestnicy wprowadzają implanty pacjentom, a pó?niej kontynuują leczenie protetyczne. Jeżeli zaś chodzi o cytowane przez Pana hasło tegorocznego kongresu to sądzę, że jest to pokazanie, w jakim kierunku ma się rozwijać polska implantologia, przed którą rysują się bardzo szerokie perspektywy.

3. W nawiązaniu do pytania drugiego w sprawie kształcenia lekarzy dentystów w dziedzinie implantologii proszę Pana Profesora o opinię, czy nie jest uzasadnione, żeby został opracowany jednakowy (jednolity) system kształcenia implantologicznego w formie np. specjalizacji, zgodnie ze standardami światowymi? Lekarz kończący tego rodzaju kształcenie podyplomowe uzyskiwałby określone, zgodne ze współczesnymi wymogami umiejętności oraz formalnie potwierdzone kwalifikacje.

Bezwzględnie popieram ideę opracowania i wdrożenia jednolitego systemu kształcenia nie tylko w implantologii, ale również w innych dyscyplinach medycznych. Zarząd naszego Stowarzyszenia już dawno zgłaszał projekt wprowadzenia tzw. umiejętności. Mam nadzieję, że ta sprawa potoczy się we właściwym kierunku, ponieważ Departament Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Zdrowia opublikował listę 38 węższych dziedzin medycyny, w których będzie można uzyskiwać pożądane i oczekiwane umiejętności. Znajduje się na tej liście m.in. implantologia i radiologia szczękowo-twarzowa. Sądzę, że będzie to alternatywa dla klasycznego systemu specjalizacji, z podjęciem której wielu lekarzy ma znaczne trudności. Ukoronowaniem takiego systemu szkolenia będzie państwowy egzamin organizowany przez Centrum Egzaminów Medycznych. W moim głębokim przekonaniu jest to najwłaściwsza forma szkolenia podyplomowego dla lekarzy, którzy nie posiadają specjalizacji.

4. Panie Profesorze, w ostatnich latach jesteśmy informowani o nowościach, doskonaleniach systemów implantologicznych. Postęp naukowo-techniczny w implantologii, podobnie jak w innych dziedzinach medycyny i stomatologii, jest olbrzymi. W jakim kierunku Pana zdaniem będzie rozwijać się implantologia? Czy tendencje rozwojowe będą głównie dotyczyły technik operacyjnych czy też konstrukcji implantów?

Nie jestem w stanie precyzyjnie przewidzieć kierunków i modyfikatorów dalszego rozwoju implantologii. Dziedzina ta jest uzależniona w znacznej mierze od rozwoju innych nauk, nie tylko medycznych. Na pewno powstaną nowe techniki operacyjne służące odtwarzaniu podłoża kostnego, ale również zmieni się konstrukcja implantów. Oba te czynniki mają olbrzymi wpływ na skuteczne przywracanie funkcji układu stomatognatycznego.

5. Polskie Stowarzyszenie Implantologiczne jest zrzeszane w międzynarodowych organizacjach – International Congress of Oral Implantologists (ICOI) oraz w Deutsche Gesellschaft für Oral Implantologie (DGOI). Proszę o kilka zdań na temat naszej pozycji w tym systemie międzynarodowej współpracy oraz roli zadań PSI w ramach członkostwa w wymienionych organizacjach.

Ścisła współpraca PSI z niemiecką organizacją implantologiczną (DGOI) oraz Amerykańskim Kongresem Implantologii (ICOI) umożliwia odbywanie szkoleń za granicą. Większość lekarzy spośród założycieli PSI pogłębiało i doskonaliło wiedzę implantologiczną w Akademii Implantologicznej prof. Adi Paltiego w Niemczech. Organizowane są również wyjazdy na Kubę. Uczestnicy tych szkoleń zbierają doświadczenie głównie w implantologii, a więc w praktycznym stosowaniu procedur klinicznych.
Współpraca z wyżej wymienionymi organizacjami lekarzy za granicą przynosi wiele innych korzyści polskim lekarzom. Szkolenie w systemie curriculum implantologicznego oparte jest na wzorcach niemieckich i amerykańskich. Podczas każdego z dotychczas organizowanych kongresów istnieje możliwość zdania egzaminu z implantologii i otrzymania certyfikatu uprawniającego do wykonywania zabiegów implantoprotetycznych na terenie państw Unii Europejskiej. Podobnie będzie w roku bieżącym w czasie Kongresu w Bronisławowie. Kończąc zachęcam i zapraszam wszystkich lekarzy zainteresowanych implantologią, w tym czytelników „Stomatologii Współczesnej” do wzięcia udziału w V Międzynarodowym Kongresie PSI.

Dziękuję za rozmowę.

Wpływ wyboru punktu pomiaru na mierzone klinicznie wartości PTV Periotest® w badaniu stabilizacji implantów śródkostnych
Influence of measurement point displacement on PTV Periotest® value in clinical evaluation of dental implant stability

Z Zakładu Protetyki Stomatologicznej przy Katedrze Protetyki Stomatologicznej i Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
dr n. med. Krzysztof Andruch


Słowa kluczowe: 
Periotest, stabilizacja implantów, implanty, punkt pomiaru, badanie kliniczne

Obecnie możliwe jest nieinwazyjne, jakościowe i ilościowe, pośrednie badanie stabilizacji implantów dwiema metodami: Ostell TM Mentor oraz Periotest® Siemens. W badaniach własnych zauważono, że przesunięcie dodziąsłowe punktu pomiarowego przesuwa wartości pomiaru w kierunku wartości ujemnych. Celem pracy było wstępne zbadanie wpływu przesunięcia punktu pomiarowego na otrzymywane wartości PTV Periotest® przy pomiarach stabilizacji pierwotnej implantów w różnych sytuacjach klinicznych. W badaniu wzięło udział czworo pacjentów. Przedmiotem pomiarów były implanty Q-Implant (Trinon, Germany) jednofazowe w liczbie trzech (dwa implanty Q4, jeden implant Q3), jeden implant dwufazowy Q2 (Trinon, Germany), ząb naturalny 1+, jeden implant dwufazowy Friadent XiVE. Do pomiarów użyto przyrządu Periotest®–Siemens. Uzyskane wartości pomiaru PTV mieściły się w przedziale od –6 do +6 PTV. Dla wszystkich pomiarów wystąpiła zmiana wartości mierzonych w stronę wartości ujemnych w miarę przesuwania się punktu pomiarowego w kierunku dziąsła. Istotne dla wiarygodności pomiarów i ich interpretacji jest spostrzeżenie, że wartość pomiaru ściśle zależy od wyboru punktu referencyjnego. Pomiary wartości PTV Periotest® zmieniają się o około trzy punkty PTV w skrajnych dostępnych punktach pomiarowych badanych implantów.

Key words: 
Periotest, implant stability, dental implant, measurement point, clinical study

Nowadays it is possible to evaluate implant stability through noninvasive, qualitative and quantitative examination by means of two method: Ostell TM Mentor and Periotest® Sie-mens. In own study it was noticed that apical measurement point displacement results in lower outcome measurements values. The purpose of the study was to preliminarily exa-mine the influence of measurement point displacement on PTV Periotest® values during implant stability measurement in different clinical cases. Four patients was examined. Two Q4 monophase, one Q3 monophase, one twophase Q2 implants (Trinon, Germany), one XiVE Friadent twophase implant and natural tooth was the material of this study. Periotest®-Simens device was used for stability measurement. As measurement point was moved apically all measurements showed lower values. From reliable results and clinical evaluation stand point it is important to know that Periotest outcome depends on measurement point location. Results showed that PTV value ranging about 3 PTV units between most distant, accessible measurement points.

Problemy wielospecjalistycznego leczenia pacjentów z oligodoncją (na podstawie piśmiennictwa i własnych obserwacji)

Problems of comprehensive treatment of patients with oligodontia (based on literature and own observations)

Z Zakładu Ortodoncji IS AM w Warszawie
dr n. med. Małgorzata Zadurska – adiunkt

Słowa kluczowe: oligodoncja, leczenie zespołowe, protezy ortodontyczne, implanty

W pracy przedstawiono metody zespołowego postępowania u pacjentów z rozległymi wrodzonymi brakami zawiązków zębowych. Omówiono metody leczenia zachowawczego, ortodontycznego, protetycznego i implantologicznego. Trudności w leczeniu pacjentów z oligodoncją związane są z małą liczbą zębów obecnych w jamie ustnej, zmniejszonymi wymiarami i zmienionym kształtem tych zębów, hipoplazją i gorszą jakością kości wyrostka zębodołowego szczęki i części zębodołowej trzonu żuchwy oraz obecnością wad zgryzu i nieprawidłowości zębowych. Przedstawione zagadnienie zilustrowano przypadkami klinicznymi.

Key words: oligodontia, comprehensive treatment, orthodontic dentures, implants

The paper presents complex procedures in patients with severe congenital missing teeth. The following treatment methods were discussed: restorative, orthodontic, prosthetic and implantological. Difficulties in treatment of patients with oligodontia are connected with small number of teeth in the oral cavity, smaller size and changed shape of the teeth, hypoplasia and inferior quality of the alveolar process in maxilla and mandible, and presence of malocclusion and dental abnormalities. The topic was illustrated with clinical cases.

Antybiotykoterapia w implantologii – doświadczenia kliniki Artdentis

Antibiotics in implantology – experience of Artdentis Clinic

dr n. med. Barbara Balkowska – MIP Pharma Gdańsk
lek. stom. Elżbieta Krężlik – ICOI Diplomate
lek. stom. Arkadiusz Krężlik – ICOI Diplomate
Prywatna Klinika Implantologiczna NZOZ Artdentis

Słowa kluczowe: implanty, osłona antybiotykowa

W pracy przedstawiono wyniki trzyletniej obserwacji leczenia implantoprotetycznego w klinice Artdentis. Rezultaty potwierdzają, że uzyskanie optymalnych wyników estetycznych i długość funkcjonowania implantów zależą od odpowiedniego zaplanowania zabiegu, przygotowania pacjenta i osłony antybiotykowej.

Key words: dental implants, antibiotic prophylaxis

The article describes results of three-year observation of implantology treatment in Artdentis Clinic. Results confirm that optimal aesthetic and long survival of implants depend on right plan of surgery, preparation of patient and antibiotic prophylaxis.

Rehabilitacja implantoprotetyczna pacjenta z zaburzeniem zwarcia

Implanto–prosthetic rehabilitation of a patient with occlusal dysfunction

Z Zakładu Propedeutyki i Profilaktyki Stomatologicznej IS AM w Warszawie
lek. stom. Magdalena Anyszka – asystent
lek. stom. Michał Pelc – doktorant
dr hab. n. med. Leopold Wagner 
– kierownik Zakładu

Słowa kluczowe: implant, technika CAD/CAM, zaburzenie zwarcia, łącznik cyrkonowy

W pracy przedstawiono rozwiązanie implantologiczno–protetyczne problemu związanego z zaburzeniem estetyki w odcinku przednim. Było ono spowodowane wieloletnim brakiem zębów trzonowych i przedtrzonowych, u pacjenta z bruksizmem oraz innymi parafunkcjami.

Key words: implant, CAD/CAM system, occlusal dysfunction, zirkonia abutment

In this paper a solution of an implanto–prosthetical problem in the anterior region is presented. The cause a many year premolar and molar teeth missing with bruxism and other parafunctions.

Sinus lift otwarty z natychmiastową implantacją
Sinus lift with immediately implantation

Janusz Skrzypczyński, chirurg stomatolog

Pacjent, lat 31, zgłosił się z brakiem zębów 24, 25. Po analizie pantomogramu stwierdzono powietrzność zatoki szczękowej i skrócenie wysokości wyrostka zębodołowego do około 6 mm w okolicy braku zęba 25. Chcąc znacznie skrócić czas leczenia implantologicznego wykonałem zabieg wszczepienia dwóch implantów z jednoczesnym sinus liftem. Po wykonaniu cięcia podniebiennego i dwóch cięć obarczających z linią półokrągłą w okolicy brodawek zębów sąsiadujących odwarstwiłem płat śluzówkowo-okostnowy.

Implanty Bego–Semados® – prospektywne, randomizowane badanie wpływu różnych parametrów na poziom tkanki kostnej wokół wszczepu
Bego-Semados Single-tooth Implants. A Study on Various Parameters Influencing Peri-implant Bone Level

BEGO–Sedamos Einzelzahnimplantate: Eine prospektive, randomisierte Studie zur Untersuchung des Einflusses verschiedener Parameter auf des periimplantäre Knochenniveau
S. Ries, J. Wolz, D.Leising, E.– J. Richter
Poliklinik für Zahnärztliche Prothetik, Würzburg
© Deutsche Arzte – Verlag Köln Z. Zahnarztl. Impl. 2005; 21,2.

Słowa kluczowe: zanik okołowszczepowej tkanki kostnej, powierzchnia implantu, pojedynczy implant,
wysokość uzupełnienia protetycznego osadzonego na implancie, rekonstrukcje protetyczne „ząb za ząb”

Najważniejszym kryterium, warunkującym prawidłową i trwałą osseointergrację implantu jest zachowanie odpowiedniej ilości tkanki kostnej. Celem badania była analiza wpływu różnych parametrów na poziom kości otaczającej wszczep. Oprócz poszukiwania odpowiedzi na pytanie dotyczące wpływu wysokości przejścia porowatej i opracowanej mechanicznie powierzchni implantu na poziom kości badano również stosunek wysokości implantu do wysokości osadzonego na nim uzupełnienia protetycznego oraz zależność pomiędzy poziomem okołowszczepowej tkanki kostnej a liczbą implantów osadzonych w danym odcinku. Z wszczepionych 100 implantów w fazie gojenia utracono jeden. Wszystkie pozostałe zostały poddane obserwacji przez okres do 36 miesięcy. Uzyskane wyniki wskazują, że na poziom kości otaczającej wszczep nie ma wpływu ani wysokość przejścia porowatej i opracowanej mechanicznie powierzchni implantu, ani też stosunek długości implantu do długości osadzonego na nim uzupełnienia protetycznego. W odcinkach, w których osadzono kilka implantów, zauważono większy zanik kości niż w przypadku insercji implantów pojedynczych.

Nowa generacja systemów łączących: „jednobuteleczkowych jednoetapowych”. Kliniczne zastosowanie systemu G–Bond
New Generation Adhesives: „One Bottle-One Step”. G-Bond in Clinical Use

Szczyt rozwoju systemów wiążących przypada na pó?ne lata osiemdziesiąte XX wieku. Obecnie systemy wiążące oparte na żywicy są oceniane raczej pod względem „jakości” i „łatwości stosowania” niż pod względem wartości „siły” adhezji. Główne zastosowanie systemów łączących dotyczy ceramicznych oraz kompozytowych pośrednich adhezyjnych odbudów estetycznych, jak również adhezji żywic do tkanek zęba. Następnym kierunkiem rozwoju systemów wiążących jest redukcja trzech etapów pracy, tj. trawienia, nanoszenia primera czy bondu, do dwóch etapów, poprzez wprowadzenie wet–bondingu i samotrawiących systemów wiążących. Ze względu na te okoliczności przejście do systemów jednoetapowych wydaje się nieuchronne i niektóre produkty już zostały wprowadzone przez producentów w Japonii i za oceanem. Ostatnio G–Bond, najprostszy jednobuteleczkowy jednoetapowy system został wprowadzony przez firmę GC.

Problemy kształcenia podyplomowego lekarzy–dentystów w świetle wyników sesji wiosennej 2007 roku

Postgraduate education of dentists after spring session 2007

prof. dr hab. med. Stanisław Orkisz – dyrektor Centrum Egzaminów Medycznych

Specyfika zawodu lekarza dentysty, podobnie jak lekarza, stwarza potrzebę ciągłego podnoszenia kwalifikacji i doskonalenia umiejętności zawodowych. O randze kształcenia podyplomowego świadczy jego zalegalizowanie wysokim aktem prawnym w randze ustawy. Z tej ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty wynikają główne kierunki kształcenia podyplomowego, które obejmują trzy główne obszary aktywności edukacyjnej lekarzy dentystów:
• staż podyplomowy zwieńczony przystąpieniem do LDEP–u
• szkolenie specjalizacyjne
• szkolenie uzupełniające obejmujące:
– uzyskiwanie punktów edukacyjnych w ramach ciągłego szkolenia zawodowego,
– zdobywanie umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny.

Co z cenami w stomatologii?

What about prices in dentistry?

lek. stom. Andrzej Baszkowski – Przewodniczący Zespołu Negocjacyjnego z NFZ

Mówienie, że ochrona zdrowia w Polsce jest w dramatycznej zapaści to truizm i nikt takimi „odkrywczymi” stwierdzeniami już się nie przejmuje. Nawet w Ministerstwie Zdrowia. Tak jest od lat, więc o co chodzi. W szpitalach można było do niedawna nie płacić za wodę, prąd i lekii jakoś szło. Nikomu nie przyszło do głowy odłączyć szpital od zasilania czy nie dowozić medykamentów. (Ciekawe, co by było, gdyby lekarz w prywatnym gabinecie pozwolił sobie na coś podobnego…). Powszechnie wiadomo, że służba zdrowia dawno powinna zbankrutować, a ona wbrew logice, ekonomii i zdrowemu rozsądkowi działa. I gdyby nie strajki lekarzy i pielęgniarek oraz przypominanie przy tych okazjach mizerii i degrengolady panującej w gabinetach i na oddziałach dalej wszystko jakoś po cichu by kulało.